4

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

4

Filosoof Wittgenstein

'De grenzen van je taal zijn de grenzen van je wereldbeeld'

*

Taal is een instrument 

-om kennis te verwerven

-vergroten van je inzichten

-vaardig te worden

Meedoen?

lessonup.app

of

download de app: LessonUp-app

Vul de code in:

Programma:

• Nieuws & vorige week
• Tips aantrekkelijk schrijven
• Dat en wat {spreken en schrijfvaardigheid}
• Hen of hun {schrijven/grammatic}
• "vertel over jezelf" verbeterpunten
• Feit & standpunt + Tekstsoorten
• Huiswerk 

Nieuws 

-Status schrijfopdrachten: iedereen heeft feedback, deze week nieuwe schrijfopdracht

- A.s. donderdag 18:00 uur: vragenuurtje 

- Volgende week herfstvakantie (geen lessen)

- Ik heb een lijst met 3F-woorden bij bestanden in Teams gezet.

Nieuws: bij bestanden in Teams

- Signaalwoorden? Zie de lijst bij bestanden in Teams.

- Lijst met 3F woorden

-Aandachtspunten alinea's maken

- CE examen in november: pdf voorbereiding lezen/luisteren (samenvatting lesstof + tips voor de voorbereiding)

Vorige keer:

-Onderwerp & hoofdgedachten

-Hoe ziet een alinea eruit

-Lees- en luisterstrategieën CE examen. Gebruik deze strategieen als je oefenexamens gaat oefenen in Facet:

(klik op de link om naar Facet te gaan, kies 3F)

Oefenen schrijfexamen:
Waarom moet jij een dag meelopen met de CEO? (Chief Executive Officer)

Tips aantrekkelijk schrijven (1)

1:Variatie in zinsbouw

Bijvoorbeeld: wissel af in zinsbouw en voorkom dat elke zin met het onderwerp begint

2: Varieer in je woordkeus

Bijvoorbeeld: zoek uit welke synoniemen er voor een woord zijn.

(🎁 cadeau of presentje)

Tips aantrekkelijk schrijven (2)

3: Schrijf persoonlijk

Voorbeeld: noem de persoon waar het over gaat.

4: gebruik verwijswoorden (die, deze, zij etc.)

5: wissel korte en lange zinnen af. Langere zinnen maken? Kijk bij onderschikking en nevenschikking (grammatica) in Taalblokken (versterk jezelf)

Spelling & Grammatica

dat en wat (verwijswoorden)

'Dat' gebruik je na een 'het' woord (na een onzijdig zelfstandig naamwoord). 

Voorbeeld: het meisje dat of het hotel dat

(De jongen die.... > die > na een 'de' woord

Spelling en Grammatica

Wat

'Wat' gebruik je bijvoorbeeld na:

-alles, niets, iets, het enige: Alles wat hij wil, (...)

-een overtreffende trap: Het beste wat jij kan doen (...)

-een zin: Het regent, wat (...)

'Vertel over jezelf' wat valt op?

- Het 'format' van een formele brief komt heel precies. Bijvoorbeeld: eerst je eigen gegevens, de datum voluit schrijven (oktober); Na 'betreft': een kleine letter

-In een alinea altijd doorschrijven. Druk niet op 'enter' want dan begint je zin op een nieuwe regel.

'Vertel over jezelf'

Ik zie veel studenten die 'interpunctie' gebruiken. Dit is  goed!

Zoek uit wanneer je een komma gebruikt. Bijvoorbeeld tussen twee persoonsvormen.

Bij schrijfopdrachten altijd proberen om het verband tussen de zinnen duidelijk aan te geven door middel van verbindingswoorden.

Scan voor info over verbindingswoorden en hoe het niet moet! (allerlei voorbeelden)

"Vertel over jezelf" 

Een 'samenstelling' is een combinatie van twee of meer woorden (tweemaal een zelfstandig naamwoord). Schrijf samenstellingen aan elkaar: apenstaartje, langetermijnplanning, coronacrisis (Word herkent niet al deze woorden; de Nederlandse taal is oneindig). https://onzetaal.nl/taalloket/samenstelling

Schrijf een streepje bij klinkerbotsingen: corona-aanpak

"Vertel over jezelf"

Hoofdletters in aanhef van je e-mail of brief: Na het begin van de 'eigennaam"

Mevrouw De Boer

G. de Boer

Laatste tip: communiceer professioneel: altijd een (korte) begeleidende mail meesturen en een onderwerp invullen.

grammatica persoonsvorm

- werkwoordsvorm

-Hoe vind je de persoonsvorm? 3 manieren

1: als je de zin in een andere tijd zet, verandert de persoonsvorm

2:als je de zin van enkelvoud naar meervoud verandert of andersom, verandert de persoonsvorm

3: als je de zin vragend maakt, komt de persoonsvorm op de eerste plaats

voorbeeld persoonsvorm

Esther heeft een lange reis gemaakt

3 manieren:

1: Esther had een lange reis gemaakt

2: Ömer en Esther hebben een lange reis gemaakt

3: Had Esther een lange reis gemaakt?

Heeft = persoonsvorm

grammatica: onderwerp

Personen, dieren of dingen die iets doen in de zin

Wie of wat doet iets?

Als het onderwerp enkelvoud is, moet de persoonsvorm dat ook zijn.

Als het onderwerp meervoud is, moet de persoonsvorm dat ook zijn.

Voorbeeld onderwerp

Ömer heeft een lange reis gemaakt

Wie heeft een lange reis gemaakt?

Ömer = onderwerp

Ömer en heeft = beide enkelvoud

Bij redekundig ontleden...

-benoem je de zinsdelen van een zin. Je geeft de functie aan

-zie Taalblokken voor de uitgebreide theorie (bij spelling en grammatica)

persoonsvorm

Het werkwoord dat verandert als je de zin in een andere tijd zet/maak de zin vragend. De persoonsvorm komt op de eerste plaats.

onderwerp

Persoon, dier of ding dat verandert als je de zin van enkelvoud in meervoud zet of andersom.

werkwoordelijk gezegde

alle werkwoorden in een zin

meewerkend voorwerp

Persoon, dier of ding dat meewerkt aan wat het onderwerp doet. Er staat soms aan of voor voor of je kunt aan of voor weghalen als het ervoor staat.

lijdend voorwerp

Persoon, dier of ding dat het antwoord is op de vraag: wie of wat + persoonsvorm + de rest van de zin.

bijwoordelijke bepaling

Geeft antwoord op vragen als waar? hoe? wanneer? waarheen? waarom? waardoor?

voorbeeld...

De student geef haar stagebegeleider bij haar afscheid een bos rozen.

Persoonsvorm: geeft (>Geeft de student...)

Onderwerp: de student (>wie geeft?)

Lijdend voorwerp: een bos rozen (>wat geeft de student 🥀 )

Meewerkend voorwerp: haar stagebegeleider (>aan wie geeft de student?)

(Bijwoordelijke bepaling =bij haar afscheid> wanneer geeft de student een bos rozen?)

Hen of hun?

"Hen" gebruik je als lijdend voorwerp en na een voorzetsel.

"Hun" gebruik je als meewerkend voorwerp.

Huiswerk: zoek uit in Taalblokken hoe je het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp vindt.

Hun, hen of zij? Persoonlijke voornaamwoorden

HUN

HEN

ZIJ 

Nooit doen! :-)

Ik heb het ... gisteren nog verteld

1. hun
2. hen
3. zij

Gisteren hadden ... nog niks voor Harry gekocht.

1. hun
2. hen
3. zij

Weet je waar ... spullen zijn?

1. hun
2. zij
3. hen

Ik heb het aan ... verteld.

1. hun
2. hen
3. zij

Deel 2: CE (lezen/luisteren)

Feit, standpunt, argument

-feit: kun je controleren of het waar is/je kunt bewijzen dat het waar is

-standpunt: je bent het er mee eens of niet. De een vindt van wel, de ander vindt van niet. Een standpunt is hetzelfde als: een mening, stelling of bewering.

-een standpunt is niet te bewijzen met feiten. Je gebruikt argumenten om de ander te overtuigen dat je mening juist is.

Wat is het verschil tussen een feit en een standpunt?

welke tekstsoorten ken je?

tekstsoorten en doelen

betogende tekst: de schrijver geeft zijn mening. Het doel is om te overtuigen. De schrijver gebruikt hiervoor argumenten

instructieve tekst: de schrijver legt uit hoe je iets moet doen

tekstsoorten en doelen

informatieve teksten: neutraal > de schrijver geeft geen mening. Hij kan wel de mening van anderen geven. Dit noemt men een beschouwing.

Bij een uiteenzetting gaat het vooral om feiten. Een uiteenzetting is ook een informatieve tekst

feiten

feiten zijn controleerbaar

Een objectieve tekst: een tekst waarin vooral feiten staan.

Steeds vaker wordt (via social media) informatie verspreid die niet blijkt te kloppen =fake news of nepnieuws

meningen

Een mening is wat iemand ergens van vindt.

In subjectieve teksten merk je sterk wat de mening of het gevoel van de schrijver is.

beeldspraak

In subjectieve teksten staan vaak vormen van beeldspraak = figuurlijk taalgebruik. Dit zegt vaak iets over de spreker/schrijver.

Voorbeeld: de dingen zwart/wit zien.

Wat is het verschil tussen en objectieve en subjectieve tekst?

Huiswerk (1,5 uur per week)

 - Nieuwe schrijfopdracht deze week in Teams

examen november: deadline wervende tekst 25 oktober

examen januari : deadline wervende tekst 8 november

-Meewerkend voorwerp en lijdend voorwerp 

- Taalblokken: verder in Bouwstenen

- Taalblokken: spelling hoofdletters en samenstelling

-Examen november: oefenen CE examens 3F via Facet

Fijne vakantie!

Donderdag a.s. 18:00 vragenuurtje Nederlands