Immuniteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Immuniteit

Hoe raak je besmet?

• Ziekten veroorzaakt door ziekte verwekkende micro-organismen noemen we infectieziekten.
• Infectie / besmetting: wanneer een ziekteverwekker je lichaam is binnengedrongen.

• Je wordt niet altijd ziek. Goede weerstand: je lichaam dood de ziekteverwekkers

Wat maakt je dan ziek?

Bacterie:

• Vermeerderen door celdeling
  
• Produceren giftige stoffen
  

Virus:

• Dringt jouw cel binnen en maakt daar nieuwe virussen
  
• Cel barst kapot (=dood) en nieuwe virussen gaan op zoek naar nieuwe cellen

Je kunt uitleggen wat de verschillende soorten ziekteverwekkers in je lichaam doen waardoor je ziek wordt.

Hoe herkent je lichaam ziekteverwekkers?

Alle cellen hebben eiwitten op het celmembraan = antigenen

Je lichaam herkent welke antigenen van jou zijn (lichaamseigen) en welke antigenen dus niet (lichaamsvreemd). 

Je kunt uitleggen hoe je lichaam de ziekteverwekkers kan herkennen.

Hoe bestrijden witte bloedcellen ziekteverwekkers? 

Twee soorten witte bloedcellen:

Type 1 - neemt bacteriën op en verteert ze (ook wel vreetcellen genoemd)

Type 2 - maakt antistoffen die aan de antigenen van de ziekteverwekker blijven plakken zodat hij onschadelijk wordt.

Je kunt uitleggen welke 2 typen witte bloedcellen er zijn en op welke manier zij ziekteverwekkers bestrijden.

Hoe bestrijden witte bloedcellen ziekteverwekkers? 

1. Er komen ziekteverwekkers in je lichaam.
   
2. Witte bloedcel type 2 maakt een antistof (blauw) die precies past bij de antigenen (rood) van de ziekteverwekker.
   
3. Deze witte bloedcellen type 2 gaan zich snel delen en samen heel veel antistof maken.
   
4. De antistof koppelt aan de antigenen van de ziekteverwekker en schakelt hem uit.
   
5. Witte bloedcel type 1 vreet de uitgeschakelde ziekteverwekker op.
   

Zoveel soorten antigenen en antistoffen

Ieder soort ziekteverwekker heeft een uniek type antigeen (herkenningseiwit) op zijn celmembraan.

Dat betekent dat voor ieder type antigeen een apart soort antistof gemaakt moet worden.

Immuun

Na een infectie maakt je geheugencellen tegen de ziekteverwekker.

Word je nog een keer besmet met dezelfde ziekteverwekker, dan herkennen deze geheugencellen de antigenen en gaan ze antistoffen maken voordat je ziek wordt. 

Je kunt uitleggen hoe je immuun wordt.

Bijvoorbeeld : 

Waterpokken maar 1x in je leven.

De geheugencellen herkennen de antigenen van de ziekteverwekker en maken snel antistoffen. Je bent immuun.

Actieve immuniteit

Je lichaam maakt zelf antistoffen

1. Door besmetting met een ziekteverwekker.

2. Door vaccinatie met antigenen van de ziekteverwekker.

Passieve immuniteit

Je krijgt antistoffen binnen 

1. Door een injectie met antistoffen

2. Bij baby's via de moeder

Het lichaam maakt zelf geen antistoffen en dus ook geen geheugencellen!

9.2

blz. 169

Medicijnen tegen ziekteverwekkers

Antibiotica: werken tegen infectieziekten door bacteriën. Beschadigen de celwand, bacterie gaat dood. Bacteriën kunnen na verloop van tijd resistent worden tegen antibiotica.

Virusremmers: virussen zitten in je cel en zijn niet met medicijnen te bestrijden. Virusremmers kunnen werkingen virussen vertragen (HIV-remmers, koortslipzalfje)

Wat is een antigeen?

1. Een ziekteverwekker
2. Een herkenningseiwit aan buitenkant cel
3. Een gen die cellen doodmaakt
4. Een gen die overal tegen is

Welke kleur heeft hier het antigeen?

1. Geel
2. Oranje
3. Blauw

antistoffen

Ziekteverwekker

antigenen

Wat zijn antistoffen?

1. eiwitten aan de buitenkant van de ziekteverwekker
2. Stofje dat zich hecht aan de ziekteverwekker

Actieve immunisatie

Passieve immunisatie

Je lichaam maakt zelf antistoffen

Antistoffen worden je lichaam ingespoten

Natuurlijk

Kunstmatig

Antistoffen vanuit de moeder

Inenten tegen hepatitis b

Antigif voor een insectenbeet

Ziek worden en antistoffen aanmaken

Waarom wordt er bij een tweede besmetting sneller en meer antistoffen aangemaakt?

Sleep de wijze van antistoffen krijgen naar de juiste vormen van immuun worden

Actieve kunstmatige immunisatie

actieve natuurlijke immunisatie

passieve kunstmatige immunisatie

passieve natuurlijke immunisatie

antistoffen binnen krijgen via borstvoeding

antistoffen krijgen via een serum

antistoffen maken na een HPV vaccinatie

antistoffen maken door dat je het griepvirus binnen krijgt.

Zet de plaatjes onder de goede tekst.

De ziekteverwekker dringt het lichaam binnen.

Bepaalde witte bloedcellen produceren antistoffen.

De antistoffen hechten zich aan de lichaamsvreemde stof op het oppervlak van de ziekteverwekker.

De ziekteverwekker is met antistoffen bedekt en daardoor onschadelijk gemaakt.

Je ziet in deze grafiek dat er na een inenting heel veel
antistoffen aanwezig zijn in het lichaam. De antistoffen
nemen geleidelijk af totdat er geen antistoffen meer over
zijn.
Is dit een voorbeeld van passieve of actieve immunisatie?

Wat doen antistoffen?

1. Plakken aan de ziekteverwekker
2. Eten de ziekteverwekker op
3. Die zorgen ervoor dat je ziek wordt
4. Dat zijn ziekteverwekkers

Door het inenten komt in het bloed de vorming van antistoffen tegen hepatitis A op gang.
Welke bloeddeeltjes maken antistoffen?

Is iemand die een injectie met antistoffen heeft gehad na een jaar nog steeds immuun? Leg uit.