§12.1 Selectie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Hoofstuk 12.1 Selectie

Leerdoelen 12.1

- Je kunt uitleggen wie Darwin was en welke theorie hij geïntroduceerd heeft. 

- Je kunt uitleggen hoe verschillende rassen ontstaan. 

- Je kunt uitleggen wat natuurlijke selectie is.

- Je kunt uitleggen hoe nieuwe soorten ontstaan.

- Je kunt uitleggen hoe erfelijke variatie ontstaat.

- Je kunt uitleggen hoe de evolutietheorie verklaart dat soorten door de tijd veranderen.

Je hoeft deze jaartallen niet uit je hoofd te kennen.

Darwin bedacht de evolutietheorie. Waar gaat deze theorie over?

1. Ontstaan van de aarde.
2. Ontstaan van het leven.
3. Ontstaan van nieuwe soorten.

De schapen zonder hoorns zijn van hetzelfde ras,

 als de schapen met 4 hoorns.

1. Juist
2. Onjuist

Als je de gewenste eigenschappen bij organismen laat voortplanten krijg je uiteindelijk organismen met andere / betere eigenschappen. 

Dieren = kruisen 

Planten = veredelen 

Dit is een voorbeeld van kunstmatige selectie.

Het fokken van schapen zonder hoorns is een voorbeeld van kunstmatige selectie.

1. Juist
2. Onjuist

Door te kijken naar de schapen, selecteert de fokker de schapen. Dit noem je selectie op genotype.

1. Juist
2. Onjuist

Lees het artikel hiernaast.

Wat is een mutatie? (zoek op in §11.5)

Kijk naar de slakken in het plaatje. Er zijn bruine en gele slakken. Deze 2 kleuren noem je variatie in fenotype. Dit kan komen door omgeving (bijvoorbeeld veel/weinig eten) of door genen (bijvoorbeeld oogkleur). Deze laatste noem je genetische variatie. 

Doordat bepaalde variaties meer succesvol zijn (die planten zich voort) komen deze variaties uiteindelijk meer voor. Het gaat niet om de sterkste maar om de beste aangepaste eigenschap aan de omgeving.

"Survival of the fittest" wordt wel eens vertaald met "De sterkste overleefd". Leg uit dat dit niet juist is.

antwoord staat op de vorige slide

Bekijk de afbeelding hiernaast. De 2 hazen zijn dezelfde soort toch zien ze er heel anders uit.

Aan welke abiotische factor zijn ze aangepast?

Lees blz 152 / 153

1: Er is variatie 

2: Deze variatie is erfelijk (genetische variatie)

3: Er vindt natuurlijke selectie plaats door omgeving

4: De soorten zijn geïsoleerd

Dit proces duurt heel er lang (duizenden jaren).

Leg in eigen woorden uit waardoor er nieuwe soorten kunnen ontstaan. 

Welke 4 voorwaarden zijn er voor nodig?

Lees blz 155

Erfelijke variaties ontstaan doordat er mutaties plaatsvinden. Vaak worden deze mutaties niet opgemerkt omdat ze in lichaamscellen plaatsvinden (en hier heb je er heel veel van). Maar gebeurt het in een gelachtscel dan komt het uiteindelijk in de cellen van de kinderen terecht. Op deze manier kunnen er nieuwe variaties in fenotype ontstaan.

Lees blz 159

1: Er is variatie in fenotype

2: Deze variatie is erfelijk (genetische variatie)

3: Er vindt natuurlijke selectie plaats

Voor het veranderen van soorten hoeft er geen isolatie plaats te vinden. Door de verandering van omgeving sterven soorten uit.

Bekijk de afbeelding. Leg uit door welke omstandigheid de benen van de paarden steeds langer werden.

Het proces waarbij organismen zich aanpassen aan hun omgeving noem je...?

1. Ecologie
2. Charles Darwin
3. Survival of the fittest
4. Evolutie

Darwin had het over 'survival of the fittest'
Waar staat 'fittest' voor bij evolutie?

1. Dat je het best bent aangepast aan je omgeving
2. hoe fit je bent
3. hoeveel nakomelingen je maakt
4. hoe sterk je bent

Hoe heette het principe dat volgens Darwin de drijvend kracht achter de evolutie is?

1. Natuurlijke extinctie
2. Natuurlijke selectie
3. Natuurlijke sequentie
4. Natuurlijke reproductie

0

Aan de slag:

- Maak nu 12.1 in je werkboek.