P3 - Week 4 - Hermeneutische circel

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Bekijk de onderstaande 

Hermeneutische circel

Bekijk de onderstaande 

Vandaag:

1. Herhaling: empirische cyclus
2. Werkblad: empirische cyclus
3. Uitleg: Verklaren en begrijpen
4. Uitleg: Hermeneutische circel 

Bekijk de onderstaande 

Leerdoelen

13) Ik kan uitleggen wat het verschil tussen verklaren en begrijpen is en op welke wetenschappen deze verschillende methoden van toepassing zijn.

14) Ik kan het verschil tussen atomisme en holisme uitleggen.

15) Ik kan uitleggen hoe het doorlopen van de hermeneutische cirkel leidt tot begrip.

Bekijk de onderstaande 

Empirische cyclus

Bekijk de onderstaande 

Aan de slag

Maak het werkblad over de empirische cyclus

• Als je al een casus hebt gedaan kies dan een nieuwe.
• Aan het einde gaan een paar mensen hun cyclus presenteren.
• Maak ook vraag 2 en 3

Bekijk de onderstaande 

Werkt de empirische cyclus altijd?

Bekijk de onderstaande 

Overleg:

Wat is het verschil tussen de natuurwetenschappen en de geesteswetenschappen?

Bekijk de onderstaande 

Overleg:

Wat is het verschil tussen de natuurwetenschappen en de geesteswetenschappen?

• Natuurwetenschappen: Wetenschap over levenloze natuur, het universum. (natuurkunde, scheikunde, sterrenkunde)
• Geesteswetenschappen: Wetenschap over de mens (geschiedenis, filosofie, kunstgeschiedenis)

Bekijk de onderstaande 

Leerdoelen deze week

5) Ik kan uitleggen wat de relatie is tussen kennisleer en wetenschap.

6) Ik kan een indeling maken van verschillende soorten wetenschap, het studieobject benoemen en hier voorbeelden bij geven.

7) Ik kan hypotheses en theorieën van elkaar onderscheiden en er voorbeelden van geven.

Verklaren en begrijpen

Waarom zijn bananen krom?

De natuur verklaren we.

We weten welke wetten ervoor zorgen dat de banaan krom groeit. We maken hiervoor gebruik van waarneming.

Waarom vernielt deze man een politieauto?

De mens begrijpen we.

We weten hoe het is om deze man te zijn. We maken hiervoor gebruik van levenservaring. 

Leerdoelen deze week

5) Ik kan uitleggen wat de relatie is tussen kennisleer en wetenschap.

6) Ik kan een indeling maken van verschillende soorten wetenschap, het studieobject benoemen en hier voorbeelden bij geven.

7) Ik kan hypotheses en theorieën van elkaar onderscheiden en er voorbeelden van geven.

Verklaren of begrijpen?

Bekijk de onderstaande 

Verklaren en begrijpen

(Oefen)toetsvraag

Sommige onderwerpen vallen zowel binnen de geesteswetenschappen als de natuurwetenschappen. Een voorbeeld hiervan is het eetgedrag van mensen. 

Leg uit waarom het eetgedrag van mensen zowel binnen natuur- als geesteswetenschappen valt. Gebruik de begrippen verklaren en begrijpen in je antwoord.

Bekijk de onderstaande 

Verklaren en begrijpen

• Om iets te verklaren is de empirische cyclus erg bruikbaar. 

Waarom?

• Om iets te begrijpen is de empirische cyclus minder bruikbaar.

Waarom?

Bekijk de onderstaande 

Verklaren en begrijpen

• Om de natuur te verklaren is de empirische cyclus erg bruikbaar. 

Natuur is voorspelbaar, hypotheses zijn toetsbaar, weinig ruimte voor interpretatie.

• Om de mens te begrijpen is de empirische cyclus minder bruikbaar.

Mensen zijn onvoorspelbaar, hypotheses niet altijd toetsbaar, veel ruimte voor interpretatie

Bekijk de onderstaande 

Hermeneutische methode

Maar welke methode gebruiken geesteswetenschappers dan?

Lees het kader op pagina 111.

Bekijk de onderstaande 

Hermeneutische methode

Bekijk de onderstaande 

Afgelopen les:

1. Wat is het verschil tussen natuurwetenschappen en geesteswetenschappen?

2. Wat is het verschil tussen verklaren en begrijpen?

3. Waarom past de empirische cyclus niet goed bij bijvoorbeeld geschiedenis?

Bekijk de onderstaande 

Vandaag:

1. Uitleg: hermeneutische methode
2. Uitleg:  Atomisme en holisme
3. Uitleg: interpretatie en hermeneutische cirkel

Bekijk de onderstaande 

Leerdoelen

13) Ik kan uitleggen wat het verschil tussen verklaren en begrijpen is en op welke wetenschappen deze verschillende methoden van toepassing zijn.

14) Ik kan het verschil tussen atomisme en holisme uitleggen.

15) Ik kan uitleggen hoe het doorlopen van de hermeneutische cirkel leidt tot begrip.

Bekijk de onderstaande 

Hermeneutische methode

Hermeneutiek:

"Een man en een vrouw lopen een café binnen. Vijf minuten later loopt de vrouw alleen naar buiten."

Bekijk de onderstaande 

Hermeneutische methode

Hermeneutiek:

Bekijk de onderstaande 

Hermeneutische methode

Hermeneutiek:

Hermeneutiek betekent: iets interpreteren of er betekenis aan geven.

Hermeneutische methode: Methode van geesteswetenschappen. Iets proberen te begrijpen door steeds een deel en een geheel te bekijken.

Bekijk de onderstaande 

Hermeneutische methode

Waarom doet deze oma dit dansje?

• 1 reden, of meerdere?
• Kunnen we het helemaal verklaren?
• Als we het begrijpen kunnen we dan de toekomst voorspellen?

Leerdoelen deze week

5) Ik kan uitleggen wat de relatie is tussen kennisleer en wetenschap.

6) Ik kan een indeling maken van verschillende soorten wetenschap, het studieobject benoemen en hier voorbeelden bij geven.

7) Ik kan hypotheses en theorieën van elkaar onderscheiden en er voorbeelden van geven.

De hermeneutische methode

Continu heen en weer bewegen tussen deel en geheel

Bijbel

Genesis

In het begin schiep God de hemel en aarde

In

deel

Tekst

context

Leerdoelen deze week

5) Ik kan uitleggen wat de relatie is tussen kennisleer en wetenschap.

6) Ik kan een indeling maken van verschillende soorten wetenschap, het studieobject benoemen en hier voorbeelden bij geven.

7) Ik kan hypotheses en theorieën van elkaar onderscheiden en er voorbeelden van geven.

Waarom vernielt deze man een politieauto?

Bekijk de onderstaande 

Waarom doet deze oma dit dansje?

Familie van de oma

Cultuur

Technologie

De jeugd van de oma

Bekijk de onderstaande 

Atomisme vs Holisme

Atomisme

Kijken naar kleine deeltjes

Holisme

Kijken naar het geheel

Bekijk de onderstaande 

Subject vs object

Wie kan beter begrijpen waarom mensen PVV stemmen?

Een PVV stemmer

Een onpartijdig iemand?

Bekijk de onderstaande 

Subject vs object

Volgens de hermeneutiek zijn subject en object nooit helemaal gescheiden. Dit leidt tot de hermeneutische cirkel

probeert te begrijpen

Wordt veranderd

Bekijk de onderstaande 

Aan de slag

(Als het nodig is: lees kader op pagina 111)

1. Leg uit waarom geesteswetenschappers de hermeneutische cirkel gebruiken.

2. Leg uit waarom volgens Dithey een geesteswetenschapper nooit helemaal objectief kan blijven.

3. Beargumenteer of filosofie volgens jou een wetenschap is of niet.

Bekijk de onderstaande 

Leerdoelen

13) Ik kan uitleggen wat het verschil tussen verklaren en begrijpen is en op welke wetenschappen deze verschillende methoden van toepassing zijn.

14) Ik kan het verschil tussen atomisme en holisme uitleggen.

15) Ik kan uitleggen hoe het doorlopen van de hermeneutische cirkel leidt tot begrip.

Bekijk de onderstaande 

Volgende week geen les

Huiswerk week erna komt op magister