Journalistiek

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

https://www.youtube.com/watch?v=FIrhZyjAQVI

https://www.youtube.com/watch?v=-1QUWtXH9Qs

Invloed van

journalistiek op

ons wereldbeeld

Keywords:

- Hoor en wederhoor

- Objectiviteit

- Bronvermelding

- Referentiekader

- Macht

- Cultuurverschillen

- Visueel

- Persbureau

- Doelgroep

- Nieuwswaardig

Het Midden Oosten gedecodeerd

Joris Luyendijk

Wat gaan we doen?

We bekijken steeds stukjes van de documentaire.

Daarbij horen vragen. Antwoorden zijn toetsstof.

Een les gemist? Neem in elk geval de antwoorden over!

Verouderd?

De docu is uit 2007.

Luister naar het intro op de docu.

Welke problemen noemt Luyendijk?

Is de docu verouderd?

Journalistieke codes

In het tekstboek staan drie journalistieke codes:

1. Feit en mening scheiden (neutraal/objectief/eerlijk zijn)
2. Hoor en wederhoor (meerdere kanten van een verhaal laten zien/horen)
3. Bronnen vermelden (zodat we je kunnen controleren)

Dit wist je waarschijnlijk al en dit is 100% zeker toetsstof!

Wat is dan het probleem?

In de praktijk kan een journalist soms niet aan de codes houden.

Zelfs als dat wel doet, ontstaat er een beeld van de werkelijkheid.

Joris Luyendijk:

"Dit is niet de wereld. Het is een versie van de wereld."

Referentiekader

Vorige les hebben we gezien wat de invloed van je referentiekader op je perceptie (wereldbeeld) is.

Blauw met zwart of wit met goud?

Verklaring

De praktijk

In het volgende fragment noemt Luyendijk drie praktische redenen waarom hij zich niet altijd aan de journalistieke codes kan houden.

Welke drie redenen zijn dat?

Hoor en wederhoor

In het volgende fragment noemt Luyendijk twee redenen waarom hoor en wederhoor niet altijd werkt.

Welke twee redenen zijn dat?

De eerste reden is simpel.

Leg de tweede reden uit. Gebruik daarbij verschil in:

Cultuur, taal en uitstraling/organisatie.

Even beetje context

Het onderwerp is journalistiek, maar dit verhaal speelt zich af in een context. De context is hier het conflict tussen Israel en de Palestijnen. In het kort:

Israel is een Joods land.

De Palestijnen zijn islamitisch.

Israel bezet Palestijns gebied.

Palestijnen verzetten zich met terrorisme.

De VS probeerde te bemiddelen in het conflict op 'Camp David'.

Arafat leidde Palestijnen. Barak leidde de Israëliërs. Clinton leidde de VS.

Extra vraagje...

Luyendijk noemde helemaal aan het einde van het fragment een mogelijke oplossing voor het probleem rond hoor en wederhoor.

Welke oplossing is dat?

Welke regel (code) zou hij juist breken door deze oplossing?

Macht

Luyendijk begint het volgende fragment met een andere oplossing:

"Huur een goede woordvoerder in!"

Waarom is het niet zo simpel? Gebruik het begrip macht in je uitleg.

Taal en beelden

Er ontstonden twee versies van het verhaal:

Israël: "Terreur moet ophouden!"

Palestina: "De bezetting moet ophouden!"

In Nederland kenden veel meer mensen het Israëlische verhaal.

Hoe kan dat? Gebruik de begrippen taal en visueel in je antwoord. 

Wat is 'nieuws' eigenlijk?

Wat is volgens Luyendijk het grootste misverstand over hoe wordt bepaald of iets nieuwswaardig is?

Welke rol speelt een persbureau bij het bepalen van wat nieuwswaardig is?

Wat betekent de manier waarop nieuwsselectie plaatsvindt voor hoe objectief een journalist kan zijn?

Parachutejournalistiek

Wat is parachutejournalistiek?

Hoe wordt het bericht van de correspondent in het volgende fragment beïnvloed door haar eigen referentiekader?

Mijn stelling: "Ze doet haar werk volkomen objectief, maar haar bericht is volstrekt subjectief." Leg de stelling uit.

Invalshoek

Welke twee invalshoeken beschrijft Luyendijk in het volgende fragment?

Welke regel (code) heeft Luyendijk gebroken in dit geval?

Vind jij dat hij zijn werk goed heeft gedaan?

Manipulatie?

Het laatste fragment is een samenvatting van het hele verhaal.

Wat is manipulatie?

Wat heeft het hele verhaal van Luyendijk eigenlijk te maken met maatschappijleer?