Hoofdstuk 5 Produceren maar!

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5

Produceren maar! 

produceren

Paragraaf 5.1

Hoe produceer je?

PRODUCEREN

Produceren is:

het maken van goederen of het leveren van diensten.

Formele productie

Formele productie: 

Bedrijven en de overheid maken goederen en leveren diensten waarvoor consumenten betalen. Het CBS (Centraal bureau voor de statistiek) registreert deze productie.

Informele productie

Informele productie:

Je fietsband plakken of vrijwilligerswerk doen is ook productie. Hiervoor wordt niet betaald en deze productie staat niet geregistreerd bij het CBS. Ook zwart werken is informele productie.

Kies uit formele- of informele productie.

Jan kookt 's avonds het avondeten voor hem en zijn vrouw.

1. Formele productie
2. Informele productie

Het CBS schrijft op zijn website:
'Productie in derde kwartaal gestegen'
Dit gaat over

1. Formele productie
2. Informele productie

Sleep naar het goede antwoord

Formele productie

Informele productie

Het maken van vrachtauto's bij Scania.

Zwart werken bij de boer in je buurt.

Op bezoek bij een ouder medemens.

Werken in de supermarkt als vakkenvuller.

Productiefactoren

Natuur: grondstoffen uit de natuur zoals ijzererts, water, grond, hout, aardgas maar ook lucht en zon.

Arbeid: al het werk dat de mensen moetn doen bij het maken van een product.

Kapitaal: het geld dat een ondernemer gebruikt voor de aanschaf van hulpmiddelen zoals gebouwen, machines, gereedschap en vrachtauto's. Je noemt ze daarom kapitaalgoederen.

Sleep de productiefactoren naar het juiste plaatje in de volgende opdracht.

leraar

computer

fabriekshal

monteur

schoonmaker

tarwe

vee

vrachtwagen

zonlicht

Bedrijfskolom

Bedrijven die na elkaar aan het product meewerken, vormen samen de bedrijfskolom.

Door elke bewerking wordt het product telkens een beetje meer waard.

1. Productiewinsten
2. Produceren
3. Bedrijfskolom
4. Toegevoegde waarde

Mechanisatie en automatisering

• Mechanisatie = machines nemen het werk van mensen over.
• Automatisering = bediening van machines wordt niet door mensen maar door computers gedaan.

Machines nemen het werk over van mensen.

1. Mechanisatie
2. Automatisering

De school heeft een computer die de temperatuur regelt in de lokalen

1. Mechanisatie
2. Automatisering

Technologische ontwikkelingen

Vernieuwingen en verbeteringen aan producten en manieren van produceren doordat de techniek zich steeds verder ontwikkelt, noemen we technologische ontwikkelingen.

Paragraaf 5.2

Hoe maak je winst?

Afzet

Het aantal verkochte producten in een bepaalde tijd.

Bijvoorbeeld: ik verkoop 12 bossen bloemen in drie dagen tijd.

Omzet 

Is het totaalbedrag dat je met de verkopen ontvangt.

Dus het geld dat je na de verkoop van de bossen bloemen in je kassalade hebt.

Omzet berekenen

Afzet x verkoopprijs = omzet

Dus in het geval van de bossen bloemen:

12 x €25,00 = €300,-

12 = afzet                   €25,- = verkoopprijs                   €300,- = omzet

Inkoopwaarde

Het totaalbedrag dat een bedrijf uitgeeft aan de inkoop van producten.

De bloemist kocht de bloemen in voor €15,-

Brutowinst

Als je de inkoopwaarde van de omzet afhaalt dan hou je de brutowinst over.

Brutowinst bloemist

De bloemist kocht de bloemen in voor €15,- 

Dus zijn inkoopwaarde is 12 x €15,- = €180,-

We hebben berekend dat de omzet €300,- was.

De brutowinst van de bloemist is: €300,-  min €180,- = €120,-

Een bakker verkoopt per week 175 broden. De verkoopprijs van een brood is €2,10. Wat is de omzet van deze bakker?

1. €2210,-
2. €367,50
3. €367,-
4. €368,-

De bakker kocht de broden in voor €1,95. Wat is de inkoopwaarde van de bakker?

1. €342,-
2. €341,-
3. €341,25
4. €2388,75

Nu we de omzet en de inkoopwaarde hebben berekend, kunnen we de brutowinst van de bakker berekenen. Wat is de brutowinst van de bakker?

1. €26,-
2. €27,-
3. €26,25

Paragraaf 5.3

Met of zonder btw?

BTW (Belasting Toegevoegde Waarde?

Een belasting die de overheid heft over de verkoop van goederen en diensten.

Een ander woord voor BTW is Omzetbelasting.

BTW-tarieven

21%: kleding, meubels, auto etc
6%  : levensmiddelen, boeken en sommige diensten

(het btw tarief van 6% is inmiddels vervangen voor 9%)

We maken gebruik van het percentage dat in het boek staat.
0%   : medicijnen, postzegels en onderwijs

Consumentenprijs

De consumentenprijs is de prijs die jij betaalt voor een product in de winkel.

verkoopprijs + btw = consumentenprijs

De verkoopprijs zonder btw van een smartphone is €249,- De btw is 21%. Bereken de consumentenprijs. Tip: maak gebruik van een verhoudingstabel.

1. €52,29
2. €301,-
3. €301,29
4. €52,-

BTW

Brutowinstmarge

Bovenop de inkoopprijs komt de brutowinstmarge. Hier betaald de ondernemer de bedrijfskosten van.

Paragraaf 5.4

Is meer productie goed voor ons?

Arbeidsproductiviteit

De hoeveelheid producten die een werknemer in een bepaalde tijd (uur, week, jaar) maakt.

Maatschappelijke opbrengsten

Als de productie toeneemt, neemt de werkgelegenheid toe en komen er meer banen. Met het inkomen van dat door die extra banen wordt verdiend kunnen mensen meer goederen en diensten kopen. Daardoor stijgt de welvaart. Voordelen van meer productie noem je maatschappelijke opbrengsten.

Maatschappelijke kosten

Meer productie veroorzaakt meer milieuschade. Bijvoorbeeld door geluidshinder, stankoverlast of luchtvervuiling.

Grootste deel van de milieuschade wordt betaald door ons allemaal via de belasting (geluidsschermen, afvalverwerking). Deze kosten noem je maatschappelijke kosten.

Vragen?

Neem contact met me op via de chat in teams!