3.6 + 3.7 Geslachtelijk en ongeslachtelijke voortplanting en mutaties

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom allemaal

Planning

Wat weten we nog?

Leerdoelen

Uitleg

Opdrachten

Check leerdoelen

Afsluiting

Herhaling Genenparen

Homozygoot = 2 genen van het zelfde genenpaar 

Hetrozygoot = 2 verschillende genen

Genotype = welke erfelijke kenmerken krijgt je mee

Fenotype = hoe zie je eruit

Dominante genen = bepaald het fenotype, is het sterkste

Recessieve genen = aanwezig in het genotype maar bepaald alleen als het homozygoot is hoe je eruit ziet

Dominant of recessief

Het gen wat bij een heterozygoot genotype tot uiting komt is dominant

Dominant gen = Bruin haar

Recessief gen = Blond haar

Kruisingtabel

• Kruisingstabel = visuele manier om weer te geven hoe allelen overerven
  
  
• F1 is heterozygoot => twee verschillende allelen A en a
  
• Je kunt de overervingskansen uitzetten in een kruisingstabel
  

Dominant en ressesief

Bij een heterozygoot gen wordt het dominante gen zichtbaar in het fenotype:

Variatie in genotypen

Leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat.

Je kunt omschrijven wat een mutatie is en je kunt omschrijven hoe kanker ontstaat.

Geslachtelijke voortplanting

2 willekeurige  geslachtscellen

= steeds andere genotypen

kunstmatige selectie

= gunstige erfelijke eigenschappen

veredeling 

= doorkweken beste exemplaar

Ongeslachtelijke voortplanting

Landbouwgewassen

= ongeslachtelijke voortplanting

• stekken
• knollen
• weefselkweek 

Ongeslachtelijke voortplanting

• altijd hetzelfde genotype
• niet altijd hetzelfde   fenotype
• afhankelijk van   milieuomstandigheden

3.7 Mutatie

Mutatie

Voordien

Nadien

mutatie in lichaamscel 

 mutatie in geslachtscel

mutatie in lichaamscel / mutatie in geslachtscel

Uiting in fenotype= mutant

Mutagene invloeden

Verhogen de frequentie van mutaties

- schadelijke stoffen, bijvoorbeeld tabaksrook of asbest

- straling, bijvoorbeeld UV, radioactieve straling of Röntgen

Kanker = mutatie op mutatie

- kankercellen leven langer

- kankercellen gaan niet dood na verloop van tijd

- kwaadaardig: groeien in gezond weefsel, dit kan daardoor zijn funtie niet meer uitvoeren

Goedaardig

Kwaadaardig

uitzaaiingen

Vragen?

Maken van de opdrachten

Th. 3.6 Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting

Opdracht 48 tm 53 in het boek

Opdracht 57 tm 62