BLOK 4 Lezen 15.6

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

NE 2 T/HAVO 

Blok 4 Lezen

Lesdoel herhaling

• je weet wat een zins- en alineaverband is
• je kan signaalwoorden voor opsomming, tegenstelling en voorbeeld herkennen in een tekst
• je kan een onderscheid maken tussen objectief en subjectief

verbanden in een tekst 

Wat zijn verbanden?

Een tekst bestaat uit zinnen. Het zijn geen losse zinnen. De zinnen hebben iets met elkaar te maken. Tussen de zinnen bestaan verbanden. 

Dat noem je een zinsverband. 

Bijvoorbeeld een 

• opsomming
• oorzaak 
• tegenstelling.
  

voorbeeld

 Je herkent een verband meestal aan
een signaalwoord. 

Voorbeeld:

Het heeft vannacht flink gesneeuwd. Daardoor zijn de wegen glad.

Oorzaak: Het heeft flink gesneeuwd.

Gevolg: De wegen zijn glad.

Aan het signaalwoord daardoor kun je zien dat het om een oorzaak en een gevolg gaat.

voorbeelden van Signaalwoorden

Deze drie alineaverbanden gaan we verder inoefenen.

• Opsomming 
• Tegenstelling
• Voorbeeld 

Welke signaalwoorden geven een opsomming aan ?

Opsomming

Na een uitspraak of bewering worden verschillende dingen achter elkaar opgenoemd. 

Je herkent een opsomming aan signaalwoorden als:

• ook
• verder
• bovendien
• nog
• daarnaast
• niet alleen....maar ook
• ten eerste, ten tweede..

Opsomming

Lachen en tanden laten zien

Wanneer een dier zijn bek openspert en zijn tanden laat zien, hangt er nogal eens een dreiging in de lucht. Bij mensen die hun tanden bloot lachen, is er niets aan de hand. Hoe kan dat? Ten eerste laten primaten niet altijd hun tanden zien, omdat ze boos zijn. Een aap die zijn tanden op elkaar zet en zijn mondhoeken optrekt, stelt zich zelfs onderdanig op.

Waarschijnlijk is onze brede lach daarvan afgeleid. Daarnaast is aan onze mimiek, zoals de pretlichtjes in onze ogen, duidelijk te zien dat we niet dreigen, maar de grootste lol hebben.

Uit: Q&A Vraag het Know How! Waarom laten we onze tanden zien als we lachen? In: Know How.

Welke signaalwoorden geven een tegenstelling aan ?

Tegenstelling

Na een uitspraak of bewering wordt meteen het tegenovergestelde beweerd. 

Je herkent een tegenstelling aan signaalwoorden als:

• maar
• daarentegen
• echter
• integendeel
• enerzijds..anderzijds
• daar staat tegenover 

Tegenstelling

Lachen en tanden laten zien

Wanneer een dier zijn bek openspert en zijn tanden laat zien, hangt er nogal eens een dreiging in de lucht. Bij mensen die hun tanden bloot lachen, is er niets aan de hand. Hoe kan dat? Ten eerste laten primaten niet altijd hun tanden zien, omdat ze boos zijn. Een aap die zijn tanden op elkaar zet en zijn mondhoeken optrekt, stelt zich zelfs onderdanig op.

Waarschijnlijk is onze brede lach daarvan afgeleid. Daarnaast is aan onze mimiek, zoals de pretlichtjes in onze ogen, duidelijk te zien dat we niet dreigen, maar de grootste lol hebben.

Uit: Q&A Vraag het Know How! Waarom laten we onze tanden zien als we lachen? In: Know How.

Welke signaalwoorden geven een voorbeeld aan ?

Voorbeeld

Een uitspraak of bewering kan ook gevolgd worden door een of meer voorbeelden. 

Je herkent een voorbeeld aan signaalwoorden als:

• bijvoorbeeld
• als voorbeeld
• zoals
• zo

Voorbeeld

Kleine kriebelbeestjes komen al eeuwen op de aarde voor. Zo houdt de kakkerlak het al meer dan tweehonderd miljoen jaar vol.

Chimpansees en bonobo’s laten het vaakst emoties zien die als typisch menselijk worden beschouwd. Zoals affectie en spijt. 

Wat is het verband ?
Sanne zou onder andere uw boodschappen kunnen halen.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld

Wat is het verband ?
Ik wil je graag zien, maar dat is nu niet zo handig.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld

Wat is het verband ?
Ten vierde is het belangrijk dat we haast maken.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld

Wat is het verband ?
Wil jij wat klusjes voor mij doen, zoals de stoep vegen?

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld

Wat is het verband ?
Vervolgens maakt ze de oefeningen op de website.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld

Wat is het verband ?
Kees wil ook graag de besteklade opruimen.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld

Wat is het verband ?
Marc wil naar de film, hij heeft echter veel huiswerk.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld

Welk signaalwoord geeft een opsomming aan ?

1. bijvoorbeeld
2. vanwege
3. ten slotte
4. echter

Welk signaalwoord geeft een opsomming aan ?

1. zo
2. vervolgens
3. indien
4. later

Welk signaalwoord geeft een tegenstelling aan ?

1. zo
2. vervolgens
3. indien
4. later

objectief / subjectief

objectief, objectiviteit

- op feiten gebaseerd

iemand 

- wordt niet beïnvloed door gevoel, mening of vooroordeel

subjectief, subjectiviteit

- op eigen mening gebaseerd

- iemand wordt beïnvloed door gevoel, mening of vooroordeel (partijdig, bevooroordeeld)

Op de televisie ziet Pepijn een ongelofelijk irritante reclame.

1. objectief
2. subjectief

De reclame duurt ook veel te lang.

1. objectief
2. subjectief

De reclame is van een snoepmerk.

1. objectief
2. subjectief

De reclame is gemaakt door een reclamebureau.

1. objectief
2. subjectief

Oefening : 

opsomming of voorbeeld

Klik op de link in volgende slide, maak de oefening.

Eindig met een screenshot van je resultaat.

https:

Plak hier het screenshot van je resultaat.

Oefening : 

tekstverband voorbeeld

Klik op de link in volgende slide, maak de oefening.

Eindig met een screenshot van je resultaat.

https:

Plak hier het screenshot van je resultaat.

Oefening : 

objectief of subjectief

Klik op de link in volgende slide, maak de oefening.

Eindig met een screenshot van je resultaat.

https:

Plak hier het screenshot van je resultaat.

Oefening : 

Welke signaalwoorden geven een tegenstelling aan?

Klik op de link in volgende slide, maak de oefening.

Eindig met een screenshot van je resultaat.

https:

Plak hier het screenshot van je resultaat.