lesplan

Lesplan UTEREG ME STATSIE - groep 8

Wil je met dit lesplan aan de slag? Klik op de knop hieronder om een eigen kopie te maken in 'Mijn Lessen'. Vervolgens kun je de lessen aanpassen naar jouw wensen.

Introductie

Welkom bij het blok rond het thema 'Utereg me statsie'!

In dit blok verkennen de leerlingen de stad Utrecht; van haar unieke Oudegracht met de werven tot de bijzondere Utrechtse straatnamen en van de Singel die weer rond is tot het Utregs dialect en bouwen hoger dan de Dom.

In dit lesplan vind je:
  • De vijf lessen van dit blok met ieder drie lesdelen.
  • Bij iedere les de doelen voor de leerlingen.
  • De tien aangeboden belangrijke moeilijke woorden per les.
  • De complete woordenlijst van dit blok.
  • De woordenschattoets van dit blok.
  • Hand-outs voor de leerlingen.
  • De vijf teksten die in de lessen centraal staan.
  • Extra's: met interessante filmpjes en boekentips

Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

les 1 - oudegracht en haar werven

Doelen

De leerlingen:
  • weten meer over het ontstaan van de Oudegracht en de werven;
  • leren tien nieuwe woorden en kunnen deze toepassen;
  • weten meer over het nieuws;
  • weten (nog) meer over de Oudegracht vroeger en nu;
  • kunnen de tekst samenvatten m.b.v. een tabel;
  • weten meer over de Canon van Utrecht, Utrechtse stadskastelen en/of over hun eigen onderzoeksonderwerp;
  • kunnen vertellen wat ze van het Boekentip-boek (fictie) vinden en of ze het wel of niet willen lezen;  
  • kunnen vertellen wat ze deze les geleerd hebben en welke vragen ze nog hebben.

Aangeboden belangrijke moeilijke woorden in deze les:
  • de werf
  • ingenieus
  • het stadsrecht
  • inperken
  • de bedrijvigheid
  • de ader
  • nomineren
  • het erfgoed
  • talloos
  • statig

les 2: de singel is weer rond

Doelen

De leerlingen:
  • weten meer over de Utrechtse Singel;
  • leren tien nieuwe woorden en kunnen deze toepassen;
  • weten meer over het nieuws;
  • kunnen vertellen waarom een deel van de Utrechtse Singel dicht was en nu weer open is;
  • kunnen de tekst samenvatten door zelf toetsvragen te bedenken over de belangrijkste informatie uit de tekst;
  • weten meer over meer over stadsvernieuwing, Rijksmonumenten en/of over hun eigen onderzoeksonderwerp;
  • hebben interessante informatie verzameld over een Utrechtse kinderboekenschrijver;
  • kunnen vertellen wat ze deze les geleerd hebben en welke vragen ze nog hebben.

Aangeboden belangrijke moeilijke woorden in deze les:
  • de singel
  • dempen
  • het obstakel
  • bestrijken
  • de impuls
  • een stokje steken voor
  • het rijksmonument
  • het verzet
  • het referendum
  • de mijlpaal

les 3: het mysterie van de zakkendragerstraat

Doelen

De leerlingen:
  • weten meer over waar een straatnaam aan moet voldoen;
  • leren tien nieuwe woorden en kunnen deze toepassen;
  • weten meer over het nieuws;
  • weten meer over de Utrechtse Zakkendragersteeg;
  • kunnen de tekst samenvatten m.b.v. de vraagwoorden wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe;
  • weten (nog) meer over de herkomst van Utrechtse straatnamen, over bijzondere Utrechtse plekken of gebouwen en/of over hun eigen onderzoeksonderwerp;
  • kunnen vertellen welk boek ze heel graag zouden willen lezen en waarom;  
  • kunnen vertellen wat ze deze les geleerd hebben en welke vragen ze nog hebben.

Aangeboden belangrijke moeilijke woorden in deze les:
  • de steeg
  • vereisen
  • de turf
  • de kwestie
  • steggelen
  • op den duur
  • in de wandelgangen
  • gangbaar
  • de replica
  • effen

les 4: het utregs dialect

Doelen

De leerlingen:
  • weten meer over het Utrechts dialect;
  • leren tien nieuwe woorden en kunnen deze toepassen;
  • weten meer over het nieuws;
  • kunnen vertellen over het Utrechts dialect en de verkiezing van het ultieme Utrechtse woord;
  • kunnen de tekst samenvatten door van elke alinea in één zin te vertellen wat het belangrijkste is;
  • weten (nog) meer over straattaal, Utrechtse bezienswaardigheden en/of over hun eigen onderzoeksonderwerp;
  • kunnen zelf een recensie schrijven over hun leesboek;  
  • kunnen vertellen wat ze deze les geleerd hebben en welke vragen ze nog hebben.

Aangeboden belangrijke moeilijke woorden in deze les:
  • ultiem
  • het dialect
  • de identiteit
  • nuchter
  • de benadering
  • de verwensing
  • het verloop
  • oorspronkelijk
  • uitwijken naar
  • arrogant

les 5: woontoren mark wordt hoger dan de dom

Doelen

De leerlingen:
  • weten meer over het hoogste gebouw ter wereld;
  • leren tien nieuwe woorden en kunnen deze toepassen;
  • weten meer over het nieuws;
  • weten meer over de toekomstige nieuwe hoogste gebouwen van Utrecht en kun je vertellen wat daar bijzonder aan is;
  • kunnen de tekst samenvatten m.b.v. een mindmap;
  • weten (nog) meer over het Mark-gebouw, de Domtoren en/of over hun eigen onderzoeksonderwerp;
  • kunnen uitleggen waarom ze wel of niet het  prentenboekentip-boek zouden willen lezen;  
  • kunnen vertellen wat ze deze les geleerd hebben en welke vragen ze nog hebben.

Aangeboden belangrijke moeilijke woorden in deze les:
  • het icoon
  • realiseren
  • de locatie
  • destijds
  • ergens voor gaan
  • het stedelijk gebied
  • de ophef
  • de uitstraling
  • de voorziening
  • de oplevering

de woordenlijst en woordenschattoets

Op de woordenlijst vind je een overzicht van alle 50 woorden uit de lessen van dit blok, met hun betekenis en de bijbehorende voorbeeldzin. Je kunt deze voor je leerlingen uitprinten als naslagwerk (of om voor de toets te leren).

Na afloop van het blok kan de woordenschat worden getoets. Er is een LessonUp-variant en een PDF-versie van de woordenschattoets beschikbaar.
Document
Document
Document
Document

hand-outs voor de leerlingen

Hier vind je alle hand-outs die in dit blok aan de orde zijn. Print ze uit voor je leerlingen zodat zij ze kunnen gebruiken bij de opdrachten in de lessen!
Document
Document
Document
Document

de teksten van dit blok

Document
Document
Document
Document
Document

extra's

Heb je tijd over? Of zijn je leerlingen enthousiast op zoek naar nog meer interessante informatie? Dan vind je hier linkjes naar (nog) meer filmpjes die bij het thema aansluiten én nog meer toffe boekentips! De lijstjes worden regelmatig aangevuld.

Passende filmpjes:
  • De Dom van Utrecht. Uitzending Het Klokhuis. De Dom van Utrecht is de hoogste kerktoren van Nederland. Het kostte ruim 250 jaar om de kerk te bouwen! Tijdens een zware storm in 1674 is het middenstuk van de kerk helemaal verwoest, terwijl de Domtoren overeind bleef staan.
  • Waarom is het Rietveld Schröderhuis werelderfgoed?
    Modern huis met veel ruimte en licht. Rietveld bouwde op zijn eigen manier. Hij ontwerpt als architect rond 1924 een huis in Utrecht met veel ruimte en licht in een tijd dat er heel donker gebouwd werd. Het is een bijzonder huis geworden in de kleuren rood, blauw en geel en met verplaatsbare muren.
Boekentips:
  • Gips. (Anna Woltz). Een boek van een Utrechtse schrijver! Fitz is woedend, omdat haar ouders gaan scheiden. Als ze een dag in het ziekenhuis moet doorbrengen, moet ze met haar eigen gevoelens en die van haar moeder leren omgaan. Wist je dat Gips verfilmd is? Je kunt de film ook lenen bij de bieb!
  • Nog meer Utrecht. prentenboek van Ellen de Bruijn | Brigitte Nieubuur. Vervolg op het prentenboek 'Utrecht'(van dezelfde auteurs). Een prentenboek met ruim 80 kleurrijke nieuwe illustraties verspreid over 57 pagina’s over de stad Utrecht. De teksten zijn geschreven door Brigitte Nieubuur en staan vol van leuke weetjes en bijzonderheden!