A2 - grammatica, ng

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica

Herhaling zinsontleding

Wat is de pv. in de zin:

Corine heeft vandaag een wedstrijd gewonnen.

1. Corine
2. heeft
3. een wedstrijd
4. heeft gewonnen

Wat is het ww. gez in de zin:

Corine heeft vandaag een wedstrijd gewonnen.

1. Corine
2. heeft
3. een wedstrijd
4. heeft gewonnen

Wat is het onderwerp in de zin:

Corine heeft vandaag een wedstrijd gewonnen.

1. Corine
2. heeft
3. een wedstrijd
4. heeft gewonnen

Wat is het lijdend voorwerp in de zin:

Corine heeft vandaag een wedstrijd gewonnen.

1. Corine
2. heeft
3. een wedstrijd
4. heeft gewonnen

En nu het naamwoordelijk gezegde....

Soorten werkwoorden

1. zelfstandige werkwoorden (zww)  = wg

2. koppelwerkwoorden (kww) = ng

• zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (heten, dunken, voorkomen) 
  
• koppelt het onderwerp aan het naamwoordelijk deel ('ond=nw.deel')

3. hulpwerkwoorden (hww) = extra werkwoord in de zin

Regel: "Bij twee of meer werkwoorden in de zin in de persoonsvorm ALTIJD een hulpwerkwoord (hww)."

Voorbeelden

1. Peter / gaat / naar Groningen. (WG)

• gaat = zww 

2. Peter / is / naar Groningen / gegaan. (WG)

• is = hww,  gegaan = zww 

3. Peter / is / sportief. (NG)

• is = kww 

4. Peter / is / gelukkig / gebleven. (NG)

• is=hww, gebleven=kww 

Ng bestaat uit:

werkwoordelijk deel = kww + eventuele hww 

naamwoordelijk deel = waaraan het onderwerp gekoppeld wordt

Verschil wg en ng:

Werkwoordelijk gezegde  zegt wat iemand of iets doet. 

Naamwoordelijk gezegde zegt wat iemand of iets is of wordt . 

Naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk deel

Het werkwoordelijk deel (ww.deel) bevat alle werkwoorden uit de zin. 

Een van die werkwoorden is een koppelwerkwoord (kww). 

Naamwoordelijk deel

Het naamwoordelijk deel (nw.deel) bevat een bijvoeglijk of zelfstandig naamwoord dat een eigenschap (streng, docent beeldende kunst) van het onderwerp (De hockeycoach, Sien) geeft. 

Het koppelwerkwoord (is, wordt) koppelt de eigenschap aan het onderwerp.

Let op: in zinnen met een naamwoordelijk gezegde staat nooit een lijdend voorwerp.

De stappen

1.  Stel vast of er een koppelwerkwoord in de zin staat.

2. Stel vast of het onderwerp iets doet of iets is of wordt.

3. Als het onderwerp iets is/wordt, stel je de vraag: Wat + persoonsvorm + onderwerp + overige werkwoorden? Het antwoord op die vraag is het naamwoordelijk deel.

4. Noteer het naamwoordelijk gezegde: pv + [nw.deel] + overige werkwoorden. Zet het naamwoordelijk deel tussen vierkante haken.

Voorbeeld

Nova / wil / later / een beroemde pianiste / worden.

1 worden = kww 

2 Nova wil later iets worden, namelijk een beroemde pianiste.

3 Vraag: Wat wil Nova worden? Antwoord: een beroemde pianiste.

4 ng = wil [een beroemde pianiste] worden

Wat is de regel die je toepast om het hww te vinden?

Wat is het hww?

Jonas heeft zijn huiswerk gemaakt.

1. heeft
2. gemaakt

Vind in de zin het hww.

Ik maak mijn huiswerk.

1. maak
2. is geen hww

Vind in de zin het hww.

Zijn broertje heeft alles afgepakt.

1. heeft
2. afgepakt

Vind in de zin het zww.

Jonas heeft zijn toets gemaakt.

1. heeft
2. gemaakt
3. heeft gemaakt
4. is geen zww

Vind in de zin het kww.

Midas is naar huis gereden

1. is
2. is gereden
3. gereden
4. staat er niet in

Vind in de zin het kww.

Paul is kampioen geworden.

1. is
2. geworden
3. staat er niet in

Schrijf de zes belangrijkste kww op.

En nu...

Huiswerk

Maak de opdrachten die bij dit onderdeel horen.

Leerdoelen 

Ik kan/weet het (werkwoordelijk en naamwoordelijk deel van het) naamwoordelijk gezegde in een zin vinden.

Ik kan/weet koppel- en hulpwerkwoorden herkennen.