Bijwoordelijke bepaling

• Taal
• Basisschool
• Groep 8

Zinsontleding 

Voorkennis

Wat weten wij nog?

Uitleg

Het lijdend voorwerp vind je door deze vraagzin te maken:

Wie/wat + gez + ow ? 

Voorbeeld

 Ik heb van mijn tante een grote mand met boeken gekregen.

Gez: Heb - gekregen

Ow - ik

De vraagzin: Wie/wat heb ik van mijn tante gekregen?

Lijdendvoorwerp:

Een grote mand met boeken

In de zomer heeft mijn tante een opblaaszwembadje gekocht.
Wat is het lijdend voorwerp?

1. in de zomer
2. heeft gekocht
3. mijn tante
4. een opblaaszwembadje

De heksen toveren de prins om in een kikker.
Wat is het lijdend voorwerp?

1. de heksen
2. de prins
3. toveren
4. in een kikker

Uitleg meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp vind je door deze vraagzin te stellen: Aan wie of voor wie + gez + ow + lijd vwp? 

Henk gaf aan het meisje een bos bloemen.

Aan wie of voor wie gaf Henk een bos bloemen?

Meewerkend voorwerp: aan het meisje 

Opa heeft voor ons allemaal een leesboek gekocht.
Wat is het meewerkend voorwerp?

1. Opa
2. heeft gekocht
3. voor ons allemaal
4. een leesboek

Vanmorgen heeft de meester Cleo een opdracht gegeven.
Wat is het meewerkend voorwerp?

1. Vanmorgen
2. heeft gegeven
3. de meester
4. Cleo

Uitleg 

Een bijwoordelijke bepaling is een stukje in een zin wat meestal overblijft. Daarom wordt het de prullenbak genoemd.

Het geeft een antwoord op:

Waar - waarmee - hoe - wanneer - waarom - hoelang - waarheen - waarvandaan - waardoor - hoeveel? 

Voorbeelden

Vanmorgen heeft hij haar het nieuws al verteld.

pv - heeft 

gez -  heeft verteld

ow - hij

lijd vwp - het nieuws

meew vwp - haar

bwb - vanmorgen (wanneer) 

Voorbeelden 

Door het droge voorjaar is het waterpeil gezakt.

pv - is

gez - is gezakt

ow - het waterpeil

lijd vwp - x

meew. vwp - x

bwb - door het droge voorjaar (waarom / reden)

Voorbeelden (meerdere bwb)

Gisteren zouden wij op het IJsselmeer gaan zeilen.

pv - zouden

gez - zouden gaan zeilen

ow - wij

lijd vwp -  x 

meew vwp - x 

bwb - gisteren (wanneer) en op het IJsselmeer (waar)

Oefenen, nu ben jij!

Dat horloge heb ik gekocht in een warenhuis.
Wat is de bijwoordelijke bepaling?

1. dat horloge
2. heb gekocht
3. ik
4. in een warenhuis

Vorige week was ik jarig.
Wat is de bijwoordelijke bepaling?

1. vorige week
2. was
3. ik
4. jarig

In Spanje hebben wij iedere dag gesurft.
Wat is de bijwoordelijke bepaling?

1. In Spanje
2. iedere dag
3. In Spanje - iedere dag
4. hebben gesurft

Gisteren maakte de leerlingen hun huiswerk.

1. gisteren
2. maakte
3. de leerlingen
4. hun huiswerk

Ik wil nu naar school.
Wat is de bijwoordelijke bepaling?

1. ik
2. wil
3. nu - naar school
4. nu

Aan de slag met blz. 11 en 12 in groepjes. 

Omcirkel de pv

Zet een streep onder het onderwerp

Schrijf de bijw. bepaling op: Het geeft een antwoord op:

Waar - waarmee - hoe - wanneer - waarom - hoelang - waarheen - waarvandaan - waardoor - hoeveel?