21 22 H4 Spelling en formuleren: streepjes, trema's apostrof accenten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Klaar voor de start:

   -boek, pen, schrift

   -jas uit, tas op de grond

   -telefoon uit, in de tas

Vooraf: 

Lesuitval

Toets

Programma

Terugblik

Deze les:

Liggend streepje

Ook wel koppelteken genoemd.

Boek: blz. 155-157

Lastige gevallen:

Klinkerbotsing:

     Wel 'sproei-installatie', maar niet  'politie-agent' 

     Wel 'ski-jack',  maar niet auto-alarm

Voorvoegsels: niet-roker, coassistent, re-integratie

     Rijtje op blz. 156 kennen!

Gelijke delen:

     'Zowel het ene als het andere': chef-kok, minister-president

     

Het weglatingsstreepje

'Groenteafdeling en fruitafdeling' mag worden ingekort tot 'groente- en fruitafdeling'

Zo ook:

'Fietsonderdelen en fietskleding': 'Fietsonderdelen en -kleding'

Maar niet: oude - en nieuwe schoenen: streepje is hier overbodig.

Wanneer gebruik je een liggend streepje in een woord zoals bij auto-ongeluk?

1. als het woord verkeerd kan worden gelezen
2. als het woord twee klinkers achter elkaar krijgt
3. ik weet het eigenlijk niet meer

Hoe schrijf je 'adjunct + directeur'?

1. adjunctdirecteur
2. adjunct directeur
3. adjunct-directeur

Hoe schrijf je anti+kraak?

1. anti kraak
2. antikraak
3. anti-kraak

Trema

Blz. 158

Het trema geeft een nieuwe lettergreep aan als dat uit het woord niet duidelijk wordt: 'industriële'., want in-du-stri-ele.

Je gebruikt geen trema als dat qua uitspraak niet hoeft: 'industrieel'

Let op: 'opticien': geen trema, net als museum, atheneum. Reden: afkomstig van andere talen.

Hoe schrijf je 'kopieren'?

Hoe schrijf je 'gekopieerd'?

Hoe schrijf je 'patient'?

Wat is de goede spelling?

1. concïerge
2. conciërge
3. concierge

Wat is de goede spelling?

1. electriciën
2. electricien
3. elektriciën
4. elektricien

Apostrof, boek blz. 158/159

Een apostrof geeft aan dat je letters hebt weggelaten.

-'Logo's' want (qua uitspraak): logoos.

-Let op bij de bezits-s:

     'Henks fiets' (-s eraan vast, volgens de hoofdregel)

     maar 'Hans' auto' en 'Alex' scheerapparaat' omdat je niet een       extra -s- schrijft als je die al uitspreekt.

-Let op: baby's en baby'tje, whisky's en whisky'tje, maar whiskeytje

-Afkortingen in afleidingen en verkleinwoorden: A4'tje en 60+'er

Gebruik de apostrof goed.
Adas boek, pcs, A4tje

Vul in de zin het goede woord in. Gebruik een apostrof als dat nodig is.
(Bente) kleding ziet er altijd duur uit

Vul in de zin het goede woord in. Gebruik een apostrof als dat nodig is.
Hoeveel (dvd) hebben jullie thuis?

Vul in de zin het goede woord in. Gebruik een apostrof als dat nodig is.
Thuis hebben we twee (buggy) voor de oppaskinderen van mijn moeder.

Hoofdletters blz. 151

Lastige gevallen:

-Directe rede: Harry zei: 'Ik denk dat ik wel kom.'

-De Bijbel t/o christenen, Boedhabeeld t/o boedhist

-Titels: 'De ontdekking van de hemel' 

               'De Kameleon vaart uit' 

-Namen: mevrouw P. Jansen-van den Brink

                    Klaas de Scheffer

Hoofdletters blz. 151

-Kerstmis t/o kerstboom, Moederdag t/o moederdagontbijt\

-Tachtigjarige oorlog t/o interbellum, Maagdenhuisbezetting t/o ijstijd

-westen, euro, premier, april, maandag, maggi, spa rood, koninging (maar wel Majesteit)

Welke woorden moeten met hoofdletter worden geschreven?
in de atlantische oceaan zwemt meneer van schoonhoven rondjes.

1. In, Atlantische, Schoonhoven
2. In, Atlantische, Oceaan, Schoonhoven
3. Atlantische, Oceaan, Van, Schoonhoven
4. In, Atlantische, Oceaan, Van, Schoonhoven

beste mevrouw tamineau
In de bovenstaande zin moet...

1. 1 hoofdletter
2. 2 hoofdletters
3. 3 hoofdletters
4. geen hoofdletters

september

1. hoofdletter
2. kleine letter

Hoofdletter of niet?

1. titanic
2. Titanic

De Kermis staat van Woensdag tot Zaterdag op het plein.

1. hoofdletters staan allemaal goed
2. niet alle hoofdletters staan goed
3. één hoofdletter staat goed
4. alle hoofdletters staan fout

Is de zin goed of fout?

Zij is in januari jarig.

1. goed
2. fout

Elke derde woensdag in ____ is er een festival in Maastricht.

1. juli
2. Juli

De ____ taal is lastig voor studenten uit ____.

1. engelse - China
2. engelse - china
3. Engelse - China
4. Engelse - china