Module 2A- Les 1 (week 47) - Buikpijn kind, buikpijn volwassene

• Triage
• MBO
• Studiejaar 1

Triage Module 2A, les 1

R.Koops 

Les 1. 2023-2024

Buikpijn kind

Buikpijn volwassen

Wat gaan we doen?

• Inchecken + terugblikken op module 1
• Uitleg opbouw module 2 KT1 praktijk 

Vandaag: 

•  Buikpijn kind en volwassene
• Casussen oefenen
• Huiswerk

Hoe zit je er bij na module 1?

😒🙁😐🙂😃

Start opleiding - hoe was dit voor KT1 praktijk?

Deze module andere docent

Opbouw lessen module 2A

- Onderwerpen komende 3 weken:

Buikpijn, ileus, rectale klachten, aambeien, braken, obstipatie, dehydratie, wormen

- Voorbereiding - wat zijn de voorwaarden om de les succesvol te laten verlopen? Wat verwachten wij hierin van jou? Wat verwacht jij van ons?

Overzicht op Cum Laude 

Tempo ligt hoog - veel onderwerpen in korte tijd. 

Vraagt veel zelfstandigheid.

Voorbereiding:

- Inlezen in boek en thuisarts

- Moeilijke begrippen opzoeken

- Met gerichte vragen naar de les komen

- Opdrachten niet af--> eerst maken op de gang, dan pas toegang tot de les

We gaan veel praktisch oefenen - hiervoor is veiligheid een voorwaarde.

Voor de volgende lessen!

Welke vragen heb je n.a.v. de voorbereiding?

Deze worden op het bord genoteerd.

Buikpijn kind

Aan het einde van deze les stel je jezelf de vragen:

• Welk ABCD(E) vragen worden er passend gesteld?
• Begrijp je de vragen die gesteld worden? Waarom stel je deze vraag en hoe stel je deze vraag?
• Ken je alle moeilijke woorden/begrippen?
• Bekijk de urgenties en begrijpt waarom ze op die urgentie zijn ingezet
• Bestudeer de adviezen en begrijp je waarom je dit adviseert

ABCDE

Welke ABCDE vraag zet je in?

Wat zijn nog meer belangrijke vragen?

D - alertheid - suf?

C- Check ook de kleur van de huid     

     (grauw en ernstig ziek = U1)

Trauma uitsluiten - gevaar: scheuring milt/lever - kan op shock (ook enkele dagen na het trauma)

Na de ABCDE: toestandsbeeld

Beloop van de pijn - waar zit het? wat voor soort pijn? neemt het toe? Stilzitten of bewegingsdrang? -ZORG VOOR EEN GOED TOESTANDSBEELD met WHAM vragen

Buikpijn bij kinderen komt vaak voor en leidt ook vaak tot een consult.

1. Waar
2. Niet waar

Buikpijn bij kinderen is een veelgehoorde klacht.

De ernst en oorzaak van buikpijn bij kinderen is vaak lastig in te schatten (kan op allerlei gebieden liggen) – daarom leidt dit vaak tot een beoordeling van de arts.

Wat kunnen oorzaken zijn van buikpijn bij kinderen?

Allerlei uiteenlopende oorzaken, van onschuldig tot ernstig...bijv:

• Verstopping
• Spanningen (emotie) - gepest worden
• Buikgriep
• Blaasontsteking
• Maagklachten (maagklepje)
• Blindedarmontsteking
• Voedselallergie
• Maar ook: oorontsteking 

Veel voorkomende - onschuldige klacht: 

Gastro - enteritis

- Wat is dat?

- Welke urgentie hoort hier bij?

- Wat is het gevaar? (met name bij welke leeftijd?)

- Wat adviseer je?

Buikgriep = gastro-enteritis, klachten;

• diarree
• overgeven
• misselijk zijn
• buikpijn
• hoofdpijn
• koorts

Virale infectie van maag en darmen. Urgentie U5 (tenzij alarmsymptomen)

Kinderen jonger dan 2 jaar kunnen snel uitdrogen. Dat kan al binnen 24 uur. 

• Vooral baby's jonger dan 3 maanden.
• Kinderen ouder dan 2 jaar kunnen binnen 2 tot 3 dagen uitdrogen.

Kans op uitdroging:

• meer dan 6 keer per dag diarree
• diarree en overgeven
• koorts (38 graden of hoger) met diarree of overgeven
• niet of minder drinken dan normaal, met diarree of overgeven

Uitingen van uitdroging:

• erg veel dorst
• een halve dag of langer niet plassen of geen natte luier
• een droge mond
• huilen zonder tranen
• snelle hartslag

Adviezen: 

• Goed drinken, meer dan normaal. 
• Kleine beetjes, 
• Borstvoeding doorzetten en dit hoef je niet te verdunnen. 
• ORS-junior gebruiken, 
• Denk om hygiëne, 
• Eten op moment dat kind hier zin in heeft en wat goed valt. Door eten voelt kind zich vaak wel wat fitter. 
• De klachten zijn vaak binnen 1 week verdwenen.

Contact opnemen bij verslechtering of nieuwe klachten.  

Contact bij:

• koorts, 
• hevige buikpijn, 
• zieke indruk, 
• uitdrogingsverschijnselen, 
• sufheid. 

ORS=

combinatie van suiker met zout. Daarmee houdt het lichaam vocht beter vast.

Ernstigere oorzaken buikpijn kind

• Appendicitis
• Ileus/invaginatie
• Volvulus
• Peritonitis
• Torsio testis
• Trauma 
• Diabetes de novo

Kort de bijbehorende klachten benoemen zodat ze de urgentie kunnen duiden.

- Appendicitis - vaak vanuit midden afzakkend naar rechtsonder. Lichte verhoging, braken/misselijk

- Ileus/invaginatie - obstructie van de darm - hevige pijn (in aanvallen) vaak met braken 

- Volvulus - draaiing darm -  kan aangeboren zijn - darm kan afsterven - operatie nodig

Peritonitis - ontsteking buikvlies - hoge koorts, hevige pijn, braken

Torsio testis - hevige pijn in scrotum, doortrekkend naar de buik (U2 - moet geopereerd om necrose (<4uur) te voorkomen) 

Trauma - kan scheur/kneuzing in organen veroorzaken (lever/milt) - klachten kunnen pas na enkele dagen ontstaan. Inwendig bloedverlies - vegetatief - shock

Diabetes de novo - suikerziekte. Eerste klachten vaak buikpijn, extreme dorst en veel plassen

Pijnladder

- Hoe stel je deze vraag? Kunnen kinderen dit aangeven?

- Wanneer spreken we van hevige pijn?

- Welke urgentie zet je in bij hevige pijn?

- Welke ziektebeelden in je achtergrondinformatie passen bij hevige pijn?

De pijnladder loopt van 0-10 waarbij 0 geen pijn is en 10 de ergst mogelijke, ondraaglijke pijn.

Kinderen kunnen dit lastig aangeven - vraag naar gedrag 

Vanaf 8 spreken we van hevige pijn

Dit kan duiden op: Ileus (darmobstructie), invaginatie, peritonitis en volvulus (draaiing)

Als je een afspraak maakt...

Wanneer je een afspraak plant voor een kind of volwassene met buikpijn op het spreekuur wat is dan nog belangrijk om te doen/vragen/instrueren? (3 dingen benoemen)

Indien nog niet uitgevoerd: neem de temperatuur op. Laat het kind niet meer eten of drinken en vang de urine op. 

Je wil weten of het kind koorts heeft omdat dit wijst op een infectie en reden is tot extra onderzoek. 

Je laat het kind niet eten/drinken gezien er eventueel een operatie moet volgen waarvoor het kind nuchter moet blijven. Urine wordt opgevangen om een UWI uit te sluiten.

triagewijzer.nhg.org

Bloed bij ontlasting/rectaal bloedverlies 

- Hoe stel je deze vraag?

- Welke urgentie zet je wanneer in? Wat is het verschil? 

- Wat zou er aan de hand kunnen zijn bij minimaal rectaal bloedverlies bij kinderen? (veelvoorkomende klacht)

U2 bij hevig rectaal bloedverlies

U3 bij (minimaal)rectaal bloedverlies

Bij matig/ernstig rectaal bloedverlies – kaart rectale klachten raadplegen

Veel voorkomende oorzaak bij kinderen van minimaal rectaal bloedverlies: anale fissuur of wondjes

Verlies van helderrood bloed via het rectum, 

•  'Hevig' is puur bloed (meer dan een kopje), ook zonder ontlasting. 
• 'Gering' is enkele druppels bloed bij de ontlasting.

Buikpijn volwassene

Aan het einde van deze les stel je jezelf de vragen:

• Welk ABCD(E) vragen worden er passend   gesteld?
  
• Begrijp je de vragen die gesteld worden?   Waarom stel je deze vraag en hoe stel je   deze vraag?
  
• Ken je alle moeilijke woorden/begrippen?
  
• Bekijk de urgenties en begrijpt waarom ze   op die urgentie zijn ingezet
  
• Bestudeer de adviezen en begrijp je   waarom je dit adviseert

Waar denk je aan bij buikpijn bij volwassenen?

• Verstopping
• Buikgriep
• Blaasontsteking
• Maagklachten
• Blindedarmontsteking
• Aneurysma
• Hartinfarct
• Galstenen/Nierstenen

Toenemende buikpijn bij volwassenen moet altijd gezien worden

1. Waar
2. Niet waar

Indien buikpijn na het geven van adviezen (warme kruik, een PCM toch verergerd is een consult altijd geïndiceerd.

Dit is een U3 consult (zieke indruk), als er echt al hevige buikpijn is, dus iemand heeft pijnscore 8 of hoger wordt het zelfs een U2

triagewijzer.nhg.org

Casus 1

Patiënt: man 75 jaar oud

Hij heeft al 8 uur niet kunnen plassen

Hij heeft pijnscore 6

Wat wordt je beleid? 

U2 wegens urineretentie met matige pijn.

tot matige pijn (NRS-score 5-7)

lichte pijn=

lichte (NRS-score 1-4) 

Hevige pijn=

8-10

Casus 2

Patiënt: Vrouw 45 jaar oud

Mw belt met buikpijn, ze heeft vanmorgen 1 keer gebraakt en 3 keer diarree gehad, geen koorts, pijnscore 3. De buikpijn verdwijnt nadat ze diarree heeft gehad. 

Situatie past bij een gastro-enteritis – geen alarmsymptomen – urgentie U5.

Goed drinken, ect. ORS, alert zijn op dehydratie. Bij koorts, aanhoudend braken of verergering klachten contact opnemen. Zou over moeten gaan in 3-7 dagen. 

Zeker bellen als:

 er sprake is van langer dan 3 dagen minstens 6 keer per dag poep zo dun als water

Casus 3

Patiënt: vrouw van 62 jaar

Hevige buikpijn, pijncijfer 9

Zeer acuut ontstaan, straalt uit naar de rug

Temp. 38,8

Wat wordt je beleid? 

U2, dit lijkt op een acute buik, wellicht een pancreatitis. Typerend is de doorstraling van de pijn naar de rug. Het zou ook een Aneurysma kunnen zijn. Ook daarbij zie je pijn uitstralend naar de rug. 

Pancreatitis

Ontsteking van de alvleesklier door afsluiting van de afvoergang. Verschijnselen zijn: aanhoudende hevige doffe pijn in het midden van de bovenbuik. Galstenen of alcoholmisbruik zijn vaak de oorzaak.

Casus 4

Patiënt: vrouw 28 jaar oud

VG bariatrische ingreep gehad 3 maanden geleden

buikpijn score 4

Wat wordt je beleid en waarom? 

U4, het kan zijn dat er erge buikpijn ontstaat. ->hernia van de darm, dit komt vaker voor na de ingreep.

Ook heeft de patiënt na snel afvallen meer kans op galstenen.

Casus oefenen 

 1 casus klassikaal

Wie durft?

Je mag een buddy uitzoeken die je helpt wanneer je vastloopt

Huiswerk

Onderwerpen voor volgende week: Rectale klachten (o.a. wormen) en Obstipatie (o.a. aambeien)

Lees Medische achtergrond bij TRG  en je NHG-Triagewijzer

Kom met gerichte vragen de les in!

Maak Medilect :

Buikpijn kind en buikpijn volwassene

Rectale klachten en obstipatie

Maak Mbo-leren :

Ileus 

Obstipatie en aambeien

Zorg dat je bij blijft met maken van de modules medilect en mboleren!!