Les 1 2023-2024 Buikpijn kind, buikpijn volwassene, obstipatie

• Triage
• MBO
• Studiejaar 2

Triage Module 2A les 1

R.Koops & V. Holtrust 

Les 1. 2023-2024

Buikpijn kind

Buikpijn volwassen

Wat gaan we doen?

- Inchecken + terugblikken op module 1

- Uitleg opbouw module 2 KT1 praktijk 

Vandaag: 

- Buikpijn kind en volwassene

- Casussen oefenen

- Huiswerk

Hoe zit je er bij na module 1?

😒🙁😐🙂😃

Start opleiding - hoe was dit voor KT1 praktijk?

Deze module andere docent

Opbouw lessen module 2A

- Onderwerpen komende 3 weken:

Buikpijn, rectale klachten, braken, obstipatie, drain/sonde/katheter 

- Voorbereiding - wat zijn de voorwaarden om de les succesvol te laten verlopen? Wat verwachten wij hierin van jou? Wat verwacht jij van ons?

Overzicht op Cum Laude 

Tempo ligt hoog - veel onderwerpen in korte tijd. 

Vraagt veel zelfstandigheid.

Voorbereiding:

- Inlezen in boek en thuisarts

- Moeilijke begrippen opzoeken

- Met gerichte vragen naar de les komen

- Casus schrijven - geen casus aan begin van de les --> eerst maken op de gang, dan pas toegang tot de les

We gaan veel praktisch oefenen - hiervoor is veiligheid een voorwaarde.

Buikpijn kind

- Snap je de vragen die je stelt?- Waarom stel je deze vraag? 

- Hoe stel je deze vraag?

- Ken je alle moeilijke woorden/begrippen?

- Bekijk de urgenties

- Bestudeer de adviezen

Vragen?

Welke vragen heb je n.a.v. de voorbereiding?

Deze worden op het bord genoteerd.

Buikpijn bij kinderen komt vaak voor en leidt ook vaak tot een consult.

1. Waar
2. Niet waar

Buikpijn bij kinderen is een veelgehoorde klacht.

De ernst en oorzaak van buikpijn bij kinderen is vaak lastig in te schatten (kan op allerlei gebieden liggen) – daarom leidt dit vaak tot een beoordeling van de arts.

Wat kunnen oorzaken zijn van buikpijn bij kinderen?

Allerlei uiteenlopende oorzaken, van onschuldig tot ernstig...bijv:

Verstopping

Spanningen (emotie)

Buikgriep

Blaasontsteking

Maagklachten

Blindedarmontsteking

Voedselallergie

Maar ook: oorontsteking 

ABCDE

Welke ABCDE vraag zet je in?

Wat zijn nog meer belangrijke vragen?

D - alertheid - suf?

Check ook de kleur van de huid (grauw en ernstig ziek = U1)

Trauma uitsluiten - gevaar: scheuring milt/lever - kan op shock (ook enkele dagen na het trauma)

Beloop van de pijn - waar zit het? wat voor soort pijn? neemt het toe? Stilzitten of bewegingsdrang? -ZORG VOOR EEN GOED TOESTANDSBEELD met WHAM vragen

Pijnladder

- Hoe stel je deze vraag? Kunnen kinderen dit aangeven?

- Wanneer spreken we van hevige pijn?

- Welke urgentie zet je in bij hevige pijn?

- Welke ziektebeelden in je achtergrondinformatie passen bij hevige pijn?

De pijnladder loopt van 0-10 waarbij 0 geen pijn is en 10 de ergst mogelijke, ondraaglijke pijn.

Kinderen kunnen dit lastig aangeven - vraag naar gedrag 

Vanaf 8 spreken we van hevige pijn

Dit kan duiden op: Ileus (darmobstructie), invaginatie, peritonitis en volvulus (draaiing)

Veel voorkomende - onschuldige klacht: 

Gastro - enteritis

- Wat is dat?

- Welke urgentie hoort hier bij?

- Wat is het gevaar? (met name bij welke leeftijd?)

- Wat adviseer je?

Virale infectie van maag en darmen. Urgentie U5 (tenzij alarmsymptomen) Risico op uitdroging/dehydratie – met name < 2 jaar

Adviezen: Goed drinken, meer dan normaal. Kleine beetjes, borstvoeding doorzetten en dit hoef je niet te verdunnen. ORS-junior gebruiken, denk om hygiëne, eten op moment dat kind hier zin in heeft en wat goed valt. Door eten voelt kind zich vaak wel wat fitter. Contact bij koorts, hevige buikpijn, zieke indruk, uitdrogingsverschijnselen, sufheid. De klachten zijn vaak binnen 1 week verdwenen.

Als je een afspraak maakt...

Wanneer je een afspraak plant voor een kind of volwassene met buikpijn op het spreekuur wat is dan nog belangrijk om te doen/vragen/instrueren? (3 dingen benoemen)

Indien nog niet uitgevoerd: neem de temperatuur op. Laat het kind niet meer eten of drinken en vang de urine op. 

Je wil weten of het kind koorts heeft omdat dit wijst op een infectie en reden is tot extra onderzoek. 

Je laat het kind niet eten/drinken gezien er eventueel een operatie moet volgen waarvoor het kind nuchter moet blijven. Urine wordt opgevangen om een UWI uit te sluiten.

Bloed bij ontlasting/rectaal bloedverlies

- Hoe stel je deze vraag?

- Welke urgentie zet je wanneer in? Wat is het verschil? 

- Wat zou er aan de hand kunnen zijn bij minimaal rectaal bloedverlies bij kinderen? (veelvoorkomende klacht)

U2 bij hevig rectaal bloedverlies

U3 bij (minimaal)rectaal bloedverlies

Bij matig/ernstig rectaal bloedverlies – kaart rectale klachten raadplegen

Veel voorkomende oorzaak bij kinderen van minimaal rectaal bloedverlies: anale fissuur of wondjes

Ernstigere oorzaken buikpijn kind

Appendicitis

Ileus/invaginatie

Volvulus

Peritonitis

Torsio testis

Trauma 

Diabetes de novo

Kort de bijbehorende klachten benoemen zodat ze de urgentie kunnen duiden.

- Appendicitis - vaak vanuit midden afzakkend naar rechtsonder. Lichte verhoging, braken/misselijk

- Ileus/invaginatie - obstructie van de darm - hevige pijn (in aanvallen) vaak met braken 

- Volvulus - draaiing darm -  kan aangeboren zijn - darm kan afsterven - operatie nodig

Peritonitis - ontsteking buikvlies - hoge koorts, hevige pijn, braken

Torsio testis - hevige pijn in scrotum, doortrekkend naar de buik (U2 - moet geopereerd om necrose te voorkomen) 

Trauma - kan scheur/kneuzing in organen veroorzaken (lever/milt) - klachten kunnen pas na enkele dagen ontstaan. Inwendig bloedverlies - vegetatief - shock

Diabetes de novo - suikerziekte. Eerste klachten vaak buikpijn, extreme dorst en veel plassen

Buikpijn volwassene

- Snap je de vragen die je stelt?- Waarom stel je deze vraag?

- Ken je alle moeilijke woorden/begrippen?

- Bekijk de urgenties

- Bestudeer de adviezen

Vragen?

Welke vragen heb je n.a.v. de voorbereiding?

Deze worden op het bord genoteerd.

Waar denk je aan bij buikpijn bij volwassenen?

Verstopping

Buikgriep

Blaasontsteking

Maagklachten

Blindedarmontsteking

Aneurysma

Hartinfarct

Galstenen/Nierstenen

Toenemende buikpijn bij volwassenen moet altijd gezien worden

1. Waar
2. Niet waar

Indien buikpijn na het geven van adviezen (warme kruik, een PCM toch verergerd is een consult altijd geïndiceerd.

dit is een U3 consult, als er echt al hevige buikpijn is, dus iemand heeft pijnscore 8 of hoger wordt het zelfs een U2

Casus 1

Patiënt: man 75 jaar oud

Hij heeft al 8 uur niet kunnen plassen

Hij heeft pijnscore 6

Wat wordt je beleid? 

U3 wegens urineretentie Als de urineretentie langer duurt neemt de pijn vanzelf toe, dus als de pijnscore een 8 is, dan wordt het een U2,

Stel de vraag aan de klas en stel dat hij aangeeft pijnscore 8, blijft de urgentie dan hetzelfde? 

Casus 2

Patiënt: Vrouw 45 jaar oud

Mw belt met buikpijn, ze heeft vanmorgen 1 keer gebraakt en 3 keer diarree gehad, geen koorts, pijnscore 3. De buikpijn verdwijnt nadat ze diarree heeft gehad. 

Situatie past bij een gastro-enteritis – geen alarmsymptomen – urgentie U5. Goed drinken, ect. ORS, alert zijn op dehydratie. Bij koorts, aanhoudend braken of verergering klachten contact opnemen. Zou over moeten gaan in 3-7 dagen. Zeker bellen als:

 er sprake is langer dan 3 dagen minstens 6 keer per dag poep zo dun als

Casus 3

Patiënt: vrouw van 62 jaar

Hevige buikpijn, pijncijfer 9

Zeer acuut ontstaan, straalt uit naar de rug

Temp. 38,8

Wat wordt je beleid? 

U2, dit lijkt op een acute buik, wellicht een pancreatitis. Typerend is de doorstraling van de pijn naar de rug. Het zou ook een Aneurysma kunnen zijn. Ook daarbij zie je pijn uitstralend naar de rug. 

Casus 4

Patiënt: vrouw 28 jaar oud

VG bariatrische ingreep gehad 3 maanden geleden

buikpijn score 4

Wat wordt je beleid en waarom? 

U4, het kan zijn dat er erge buikpijn ontstaat. ->hernia van de darm, dit komt vaker voor na de ingreep.

Ook heeft de patiënt na snel afvallen meer kans op galstenen.

Kennismaking thuisarts.nl

Wie weet wat thuisarts.nl is?

Hoe ga je dit opzoeken?

Open thuisarts.nl altijd tijdens het uitspelen van een casus en neem deze informatie ook mee in je voorbereiding op de les.

Buikpijn door obstipatie

- Wat is obstipatie?

- Eigen kaart in boek - bekijk deze

- Adviezen bij obstipatie? 

Verstopping

Ontlasting komt minder vaak dan normaal en is harder

Veel drinken

Gezond, afwisselend en vezelrijk eten

Beweging

evt. medicijnen - lactulose/macrogol/psyliumzaad

Casus oefenen 

 1 casus klassikaal

Wie durft?

Je mag een buddy uitzoeken die je helpt wanneer je vastloopt

Huiswerk

Onderwerpen voor volgende week

Rectale klachten - Diarree - Braken - Dehydratie 

Lees Medische achtergrond bij TRG  en je NHG-Triagewijzer 

Schrijf 1 casus 

Maak Medilect        -> buikpijn kind en buikpijn volwassene

Maak Mbo-leren    -> ileus, obstipatie 

Zorg dat je bij blijft met maken van de modules medilect en mboleren!!