TL3 Blok 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Zelfstandig werken

Ga naar	5.3 Weet je het nog? (blz. 244)
Maak	Opdracht 1 (blz. 244)
Hoe	Alleen of in tweetallen (fluistertoon)
Tijd	8 minuten
Klaar	Maak opdracht 3 (blz. 245)
Resultaat	Klassikaal nabespreken

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen jouw instructie hebben begrepen d.m.v. een begeleide oefening.

Herhaling grammatica

Wat zijn samengestelde en enkelvoudige zinnen? 

Wat zijn neven- en onderschikkende voegwoorden? 

Verschil

Enkelvoudige zin = een zin met één persoonsvorm. 

Samengestelde zin = een zin met meer persoonsvormen.

Zinnen met meer persoonsvormen bestaan uit verschillende zinnen. Deze zinnen zijn meestal met elkaar verbonden door voegwoorden. 

Voegwoorden 

Voegwoorden = zijn woorden die woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar verbinden. Er zijn twee soorten voegwoorden, namelijk neven- en onderschikkende.  

Nevenschikkende voegwoorden

Nevenschikkende voegwoorden = verbinden gelijkwaardige delen. Deze delen kunnen los van elkaar een zin vormen, zonder dat de woordvolgorde verandert. 

Nevenschikkende voegwoorden = en, want, maar, of 

Voorbeeld: Het kamp lijkt me niet leuk, maar ik ga er toch naartoe. 

Hoofd- en bijzin 

Voorbeeld: De jongen gaat naar een cursus, zodat hij nieuwe dingen kan leren.

Hoofdzin = De jongen gaat naar een cursus.

Bijzin = hij nieuwe dingen kan leren.

Voegwoord = zodat 

Onderschikkende voegwoorden

Onderschikkende voegwoorden = verbinden ongelijkwaardige zinnen. Deze delen kunnen niet los van elkaar een zin vormen, want dan moet je eerst de woordvolgorde veranderen. 

Onderschikkende voegwoorden = dat (doordat, nadat, omdat), daarom, dan, tenzij, terwijl, of, zodra et cetera. 

Voorbeeld: Willen je ouders, dat je meer aan je schoolwerk doet.

In dat café kom ik graag, omdat daar altijd mooie herinneringen bovenkomen.

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

De boer bewerkt het land, zodat daar weer bloemkool kan groeien

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Terwijl zij het vlees bakt, was ik de groenten.
De eerste zin is een...

1. hoofdzin
2. bijzin

Volgend jaar ga ik kamperen, of ik ga met de caravan weg

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Vandaag ga ik niet naar school, want ik voel me niet goed

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Doordat het de hele week heeft geregend, is wandelen in het bos geen pretje

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Ik ga met de fiets, want het is mooi weer.

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

De ouders drinken koffie en de kinderen drinken limonade.

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Zelfstandig werken

Lees	5.5 Nevenschikkende en onderschikkende zinnen (blz. 245)
Maak	Opdracht 5 (blz. 246)
Hoe	Alleen en in stilte
Tijd	8 minuten
Klaar	Maak opdracht 6 (blz. 246)
Resultaat	Klassikaal nabespreken

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen jouw instructie hebben begrepen d.m.v. een begeleide oefening.

Als je vertelt of opschrijft wat iemand heeft gezegd, kun je dat op twee manieren doen.

voorbeelden
:

Manier 1         Janna vroeg aan Dave of hij van haar hield.

Manier 2         Janna vroeg aan Dave: ‘Houd je van mij?’

Manier 1         Dave zei dat hij verliefd was.

Manier 2         Dave zei: ‘Ik ben verliefd!’

In de tweede zinnen staat wat iemand precies heeft gezegd. Dat noem je de directe rede.

Uitleg directe rede (1)

Tijdens deze fase van de les geef je uitleg en doe je het leren voor (modellen).

Manier 1         Dave zei dat hij verliefd was.

Manier 2         Dave zei: ‘Ik ben verliefd!’

Je gebruikt de directe rede om een tekst levendiger te maken.

Uitleg directe rede (2)

Tijdens deze fase van de les geef je uitleg en doe je het leren voor (modellen).

Regels spelling

Zelfstandig werken

Lees	5.11 Citaten (blz. 253 + 254)
Maak	Opdracht 4 (blz. 254)
Hoe	Alleen of in tweetallen (fluistertoon)
Tijd	8 minuten
Klaar	Maak opdracht 5 (blz. 255)
Resultaat	Klassikaal nabespreken

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen jouw instructie hebben begrepen d.m.v. een begeleide oefening.

Opdracht 4 - antwoorden

1 De dame riep boos: ‘Ik lust geen aspergesoep!’

2 Verbaasd vroeg de docent zich af: ‘Waar heb ik nu de stift neergelegd?’

3 ‘Geef hier!’, schreeuwde het boze meisje.

4 ‘Wie heeft met zijn moddervoeten door het huis gelopen?’, vroeg mijn moeder.

5 De buurvrouw liep de tuin in en riep: ‘Eten!’

Opdracht 4 - antwoorden

6 ‘Jongen’, zei een voorbijganger, ‘je fietslamp brandt nog.’

7 De gast vroeg na het dessert: ‘Mag ik de rekening?’

8 ‘Hoe lang duurt de les nog?’, fluisterde een klasgenoot.

9 Na het journaal vertelde de weerman: ‘Morgen wordt het prachtig weer.’

10 Het bange meisje stotterde: ‘Sorry meneer.’

Opdracht 5 - antwoorden

‘Dag papegaai’, zei de pinguïn.

‘Dag papegaai’, zei de papegaai.

‘Nee’, zei de pinguïn, ‘jij moet dag pinguïn zeggen.’

‘Nee’, zei de papegaai, ‘jij moet dag pinguïn zeggen.’

‘Nee’, zei de pinguïn, ‘ik ben een pinguïn.’

‘Nee’, zei de papegaai, ‘ik ben een pinguïn.’

‘Jij bent een papegaai’, zei de pinguïn.

‘Jij bent een papegaai’, zei de papegaai.

‘Stomme papegaai’, zei de pinguïn.

‘Stomme pinguïn’, zei de papegaai.

1. fictieverhaal gezamenlijk lezen

2. opdracht 1 (gedeeltelijk) zelfstandig maken

3. opdracht 2 maken in tweetallen

4. spelling blok 5 afmaken

Lesprogramma

Zelfstandig werken

Lees	5.12 Komma (blz. 256)
Maak	Opdracht 7 (blz. 257)
Hoe	Alleen of in tweetallen (fluistertoon)
Tijd	8 minuten
Klaar	Maak opdracht 8 (blz. 257)
Resultaat	Klassikaal nabespreken

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen jouw instructie hebben begrepen d.m.v. een begeleide oefening.

1. fictieverhaal gezamenlijk lezen

2. opdracht 1 (gedeeltelijk) zelfstandig maken

3. opdracht 2 maken in tweetallen

4. spelling blok 5 afmaken

Antwoorden opdracht 7