#5 donororganen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leerdoelen

• Je kunt de biologie ten aanzien van orgaandonatie verklaren:

1. Je kunt de rol van HLA/MHC als antigeen bij orgaandonaties verklaren
2. Je kunt uitleggen waarom MHC/HLA zo enorm grote diversiteit kent
3. Je kunt de rol van bloedgroepen als antigeen toelichten
4. Je kunt uitleggen welke rol immunodepressiva spelen na een transplantatie.

• Je kunt je standpunt ten aanzien van orgaandonatie onder woorden brengen

Wat is MHC/HLA?

Bij mensen wordt MHC ook wel HLA genoemd. 

HLA is erfelijk bepaald. 

Familieleden dus veel overeenkomst.

 

HLA=Human Leucocyte Antigen

MHC/HLA is heel divers

Je krijgt co-dominante HLA-allelen van vader en moeder.

Elke HLA/MHC variant is goed in een ander 'soort' eiwit presenteren 

(hydrofoob, hydrofiel, etc)

Wat is het voordeel voor de soort als er veel MHC/HLA allelen in de populatie zijn?

Transplantatie

• Afstotingsreacties door MHC/HLA eiwitten celmembraan
• Bij mens MHC/HLA-systeem: HLA, 7 loci met meerdere allelen op 6de chromosoom
• Door HLA-systeem onderscheiden lymfocyten eigen cellen van lichaamsvreemde
• Afstoting door cellulaire afweer

Human Leukocyte Antigen = MHC eiwitten

Het HLA-systeem zorgt bij de mens ervoor dat lymfocyten lichaamseigen cellen kunnen onderscheiden van lichaamsvreemde cellen.

HLA-matching is belangrijk bij transplantaties om afstoting te voorkomen.

Het HLA-systeem is erfelijk, dus is onderling meer gelijk binnen de familie

Afstoting is een gevolg van de afweerreactie van alle type witte bloedcellen, die de 

HLA-eiwitten als lichaamsvreemd herkennen.

Afstoting

Wat moeten de medicijnen doen die patiënten na een transplantatie krijgen?

Wat vind jij van orgaandonatie?

Stelling: als je donor bent, heb je zelf voorrang op een donororgaan

Stelling: als het biologisch veilig is, zou ik wel een dierlijk transplantatieorgaan willen