H4 produceren, bedrijfskolom, productiekosten en sectoren

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

4.1 Hoe maak je dat?

Arbeid en Productie

Deze paragraaf leer je

• Wat produceren is;
• Wat een bedrijfskolom is;
• Hoe bedrijven zorgen voor toegevoegde waarde;
• Hoe je de productiekosten berekent;
• Welke productiesectoren er zijn.
  

Produceren

Produceren is het maken van goederen en het leveren van diensten.

De productie van goederen gebeurt stap voor stap en kent dus verschillende fases. 

Wat weet je al van produceren?

Neem met je buur een product in gedachten: 

Schrijf op het wisbordje 3 woorden of zinnen op die te maken hebben met produceren van jullie product.

Je fiets is niet uit het niets verschenen. Eerst heeft iemand grondstoffen uit de mijn gehaald Bauxiet om aluminium mee te maken. 

Bedrijfskolom

Waarde toevoegen 

De bedrijfskolom

Alle bedrijven die meewerken aan een product, vind je terug in de bedrijfskolom.

1. Het eerste bedrijf in de bedrijfskolom haalt grondstoffen uit de natuur.
   
2. De volgende bedrijven maken daar iets van.
   
3. Het laatste bedrijf levert het product aan de consument.
   

Toegevoegde waarde

Door het werk van ieder bedrijf wordt het product steeds een beetje meer waard. Dat noem je toegevoegde waarde.

(Extra uitleg in video op de volgende pagina). 

Hoe voegt een dienst waarde toe?

Neem een dienst in gedachten

Schrijf o0 je wisbord welke toegevoegde waarde je dienst heeft. 

Opdrachten

Maken: Opdracht 1 t/m 8 blz. 98 en 99

Tijd: 15 minuten 

Werkvorm: Zelfstandig. Overleg op fluistertoon met directe buurman/buurvrouw is toegestaan. 

Hulp: Docent maakt rondes. 

Klaar? 

In H4 leer je: 

• Wat produceren is;
• Wat een bedrijfskolom is;
• Hoe bedrijven zorgen voor toegevoegde waarde;
• Hoe je de productiekosten berekent;
• Welke productiesectoren er zijn.
  

Productiekosten

Alle kosten die een bedrijf maakt om te kunnen produceren zijn de productiekosten van dat bedrijf.

Voorbeelden? 

• Grondstoffen, kosten voor het bedrijfspand, personeel en energiekosten.

Kostprijs per product berekenen

Alle productiekosten ÷ Aantal producten=

Kostprijs per product

Voorbeeld

Yara heeft 6 stoelen gemaakt. De productiekosten waren € 450.

De kostprijs per stoel is

€450 ÷ 6 = € 75

Samen oefenen

Bedrijf A heeft 6.000 hamers gemaakt. De productiekosten waren € 12.000.

Bereken de kostprijs per stoel 

Bedrijf B heeft 1500 T-shirts gemaakt. De productiekosten waren € 10.500.

Bereken de kostprijs per T-Shirt.

Antwoorden

€12.000 ÷ 6.000 = € 2,-

€ 10.500 ÷ 1.500 = € 7,-

Productiesectoren

Bedrijven kun je in drie productiesectoren verdelen:

1. Agrarische bedrijven produceren grondstoffen met behulp van de natuur (bijv. tuinbouwbedrijf).
   
2. Industriële bedrijven gebruiken grondstoffen en materialen voor het produceren van goederen (bijv. scooterfabriek).
   
3. Dienstverlenende bedrijven leveren diensten (bijv. een winkel).
   

Zelf werken

Maken: Opdracht 9 t/m 14 blz. 99 en 100

Tijd: 15 minuten 

Werkvorm: Zelfstandig. Overleg op fluistertoon met directe buurman/buurvrouw is toegestaan. 

Hulp: Docent maakt rondes. 

Klaar? Start met je huiswerk: 15 t/m 17

Huiswerk

Maken: Productiesectoren opdracht 15 t/m 17 blz. 101

Deze paragraaf heb je geleerd

• Wat produceren is;
• Wat een bedrijfskolom is;
• Hoe bedrijven zorgen voor toegevoegde waarde;
• Hoe je de productiekosten berekent;
• Welke productiesectoren er zijn.
  

Woordzoeker (Extra)

https://puzzel.org/nl/wordseeker/play?p=-NnnTFTvgPItppAZCy-U

Vorige lessen heb je geleerd

• Wat produceren is;
• Wat een bedrijfskolom is;
• Hoe bedrijven zorgen voor toegevoegde waarde;
• Hoe je de productiekosten berekent;
• Welke productiesectoren er zijn.
  

Paragraaf 4.2

Productiefactoren, kosten en winst 

Herhaling: toegevoegde waarde

Van grondstof tot consument

Een bedrijfskolom is de volgorde van alle bedrijven die meehelpen om van grondstoffen tot product te maken en het bij de verbruiker te brengen.

De bedrijven die eigenaar worden van het product maken deel uit van de bedrijfskolom.

De consumenten en de transportfirma's behoren niet een bedrijfskolom

Vraag

Wat is er allemaal nodig om schoenen te maken en om te verkopen?

Denk even zelf na, overleg met je buur en schrijf 3 dingen op je wisbordje. 

Productiefactoren

grond,  grondstof

gebouw,  machines

Productiefactoren

Ondernemer

1. Een ondernemer verdient zijn inkomen met een eigen bedrijf.

Concurrenten

Concurrenten zijn bedrijven die dezelfde soorten producten verkopen.

Bijvoorbeeld smart phones:

kosten < opbrengst = winst

kosten > opbrengst = verlies

Faillissement is mogelijk

In oefening

Je hebt vandaag voor €325 aan ijs verkocht. De kosten waren €196. Wat is de winst? 

Oefening

Je verkoopt op koningsdag limonade voor €1,50 per glas. In totaal verkoop je 228 glazen. De inkoopkosten zijn €0,40 per glas. Verder kost het huren van het kraampje €125,- Wat is de totale winst/verlies van deze dag? 

• Omzet =  € 1,50 x 228= € 342
• Kosten = € 0,40 x 228 = € 91,20 + € 125 = € 216,20 
• Winst = € 342 - € 216,20 = € 125,80

Zelfstandig werken

Maken opgaven van  §4.2 

Vragen? Fluisteren met buurman/buurvrouw, vinger opsteken bij een vraag.

Rest is huiswerk