1.2 Rivieren: de invloed van de mens

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.2 Rivieren: de invloed van de mens

Lesopzet

Les 1 uitleg + opdrachten

Les 2 uitleg + opdrachten 

Les 3 Luback + opdrachten controleren + samenvatting

Watersnoordramp Zeeland 1953

Limburg 2021

Waar en wanneer?

Enschede A35

Lesdoelen

• een dwarsprofiel van de benedenloop van een rivier beschrijven;
  
• uitleggen hoe de ruimtelijke inrichting zowel binnen- als buitendijks overstromingsrisico’s beïnvloedt;

Buitendijks gebied

Gebied langs de rivier of zee wat niet beschermd wordt door de dijken.

Zomerbed

De bedding waar de rivier 's zomers doorheen stroomt.

Winterbed

Het gebied tussen beide winterdijken dat bestaat uit zomerbed en uiterwaarden.

winterbed

Dwarsprofiel rivier

De benedenloop van de rivier 

bestaande uit winterdijken, 

zomerdijken en uiterwaarden.

1: uiterwaard

2: zomerdijk

3: winterdijk

4: zomerbed

5: winterbed

Uiterwaarden

Gebied naast de rivier tot aan de winterdijk.

Binnendijks gebied

Gebied langs de zee of rivier wat wel beschermd wordt door de dijken.

klei, baksteenfabriek

Dijkverzwaring 

Kan niet oneindig door blijven gaan, andere maatregelen nemen.

   Huiswerk

       §1.2 Ⓜ︎ 1, 2, 3, 4, 5, 6

       

       Klaar?

         - Maken samenvattingsopdracht blz. 40

Deel II uitleg

Lesdoelen

• een dwarsprofiel van de benedenloop van een rivier beschrijven;
  
• uitleggen hoe de ruimtelijke inrichting zowel binnen- als buitendijks overstromingsrisico’s beïnvloedt;

Lesplanning

1. Spullen pakken

2. Herhalen §1.2

3. Aantekeningen §1.2

4. Huiswerk maken

§1.2 Rivieren: de invloed van de mens

Vandaag

Welke maatregelen heeft de mens genomen om overstromingen tegen te gaan?

Lesdoel

• uitleggen welke invloed menselijk handelen in het stroomgebied heeft op de vertragingstijd, het regiem van rivieren en de waterafvoer.

• uitleggen hoe de ruimtelijke inrichting zowel binnen- als buitendijks overstromingsrisico’s beïnvloedt;

1. Kribben houden de rivier 

in zijn vaargeul.

Dam loodrecht op de rivier-

oever die het meanderen 

tegengaat. Het zorgt voor het

verdiepen van de vaargeul.

 

Kribben

Menselijke aanpassingen rivieren

Maatregelen rivieren vorige eeuw

2. Stuwen en sluizen regelen 

de waterstand.

Vaste of regelbare dam in de 

rivier voor het handhaven van 

het waterpeil en het regelen van 

de waterafvoer.
 

Stuw

Menselijke aanpassingen rivieren

Maatregelen rivieren vorige eeuw

3. Kanaliseren

Bochten worden recht 

getrokken om de rivier 

bevaarbaar te maken.

 

Kanaliseren

Menselijke aanpassingen rivieren

Inrichting landschap binnendijkse land.

Water sneller in de rivier door:

1. Ontbossing

2. Verstening van het oppervlak. 

Piekafvoer

Piekafvoer

Maximale afvoer tijdens een hoogwaterperiode.

Verstedelijking

Vertragingstijd: De tijd die water nodig heeft om na een regenbui in de rivier te komen.

Wat is het verband tussen deze verstening en de vertragingstijd?

Het water van een regenbui heeft steeds minder tijd nodig om in de rivier terecht te komen.

Hoe meer/groter verstening, hoe korter de vertragingstijd
 

Door verstening en ontbossing versnelde en verhoogde verhoogde piekafvoer.

Vertragingstijd neemt af of toe?

De hoeveelheid tijd die water nodig heeft om na een regenbui in de rivier te komen.

Inrichting landschap binnendijkse land.

   Huiswerk

       §1.2 Ⓜ︎ 1, 2, 3, 4, 5, 6

       

       Klaar?

         - Maken samenvattingsopdracht blz. 

Filmpje?

Lesdoelencheck

Lesdoel

• uitleggen welke invloed menselijk handelen in het stroomgebied heeft op de vertragingstijd, het regiem van rivieren en de waterafvoer.

• uitleggen hoe de ruimtelijke inrichting zowel binnen- als buitendijks overstromingsrisico’s beïnvloedt;