Grammatica - Congruentiefouten + bedrijvende en lijdende vorm

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands

2Y

Planning

- Leerdoelen

- Bespreken huiswerk.

- Uitleg: congruentiefouten

- Oefenen

- Uitleg: bedrijvende en lijdende vorm

- Oefenen

- Aan de slag

- Afronden

Leerdoelen

- Je weet wat congruentiefouten zijn.

- Je weet hoe congruentiefouten ontstaan.

- Je weet wat de bedrijvende en lijdende vorm zijn. 

Bespreken huiswerk

Hoofdstuk 4 grammatica:

Onderdeel 4.1: inleiding, deel 1 en deel 2 t/m vr. 7.

Congruentie

--> betekent dat het getal van het onderwerp aansluit met het getal van de persoonsvorm.

Als een 'ik' iets uitvoert, zal de persoonsvorm zich vormen naar de 'ik'.

Dat geldt voor elk onderwerp wat iets uitvoert.

Ik denk,  wij denken.

Congruentiefout

Indien de persoonsvorm niet aansluit bij het onderwerp noemen we dit een congruentiefout.

Dit gebeurt vaak wanneer het lastig te bepalen is of het onderwerp enkelvoud of meervoud is.

Een kudde schapen liepen langs de bosrand.

Een kudde schapen liep langs de bosrand.

Maar ook woorden als: media (mv), politie (ev), drugs (mv).

Congruentiefouten

Daarnaast zijn er nog meer manieren waarop deze fouten kunnen ontstaan:

1. Als het onderwerp en de persoonsvorm (ver) uit elkaar staan, kan het soms misgaan. 

Steek vuurwerk altijd af via de normale vuurwerkregels die op de verpakkingsdoos staat van het vuurwerk.

Congruentiefouten

2. Als de persoonsvorm in de verleden tijd staat. Je hoort dan niet altijd of de persoonsvorm in de enkelvoudsvorm of meervoudsvorm staat.

De oplichter keek erg opgelucht toen de rechters hem uiteindelijke strafte met een kleine gevangenisstraf.

Congruentiefouten

3. Komen vaak voor in combinatie met verwijswoorden. Let vooral op het woord 'ze'. Dit kan zowel binnen het enkelvoud als het meervoud worden gebruikt.

De politie (vrouwelijk, enkelvoud) zou goede voorlichting moeten krijgen over pesten op sociale media, zodat ze weten hoe ze hiermee om moeten gaan. 

Een groot aantal mensen zijn naar de bijeenkomst gekomen.

1. Goed
2. Fout

Dertig procent van de deelnemers hebben de eindstreep niet gehaald.

1. Goed
2. Fout

Het is moeilijk om te beoordelen of de media wel betrouwbaar zijn.

1. Goed
2. Fout

De oplossing voor deze moeilijke opdrachten zijn moeilijk te vinden.

1. Goed
2. Fout

Voor het proefwerk van gisteren had een aantal leerlingen niet geleerd.

1. Goed
2. Fout

Het netje ballen was al aan de voetballers gegeven.

1. Goed
2. Fout

Er mogen maar één paar schoenen in de hal staan.

1. Goed
2. Fout

Dit jaar zijn het aantal veranderingen in de wetgeving wel erg groot.

1. Goed
2. Fout

Aan de slag

Maken van hoofdstuk 4 grammatica:

- Verder aan deel 2 (vanaf vr. 8)

- Voortgangstoets.

Bedrijvende en lijdende vorm.

Bedrijvende vorm = een zin die een lijdend voorwerp bevat. 

Binnen deze zin doet het onderwerp iets, het onderwerp is 'actief'.

De jongen heeft een tekening gemaakt.

Lijdende vorm = een zin waarbij het onderwerp zelf niets doet.  Het  wordt ook wel de 'passieve' vorm genoemd.

De tekening is gemaakt. 

Bedrijvende en lijdende vorm

Lijdende vorm heeft drie kenmerken:

1. Het lijdend voorwerp in de bedrijvende vorm, wordt het onderwerp in de lijdende vorm.

De jongen heeft een tekening gemaakt.

De tekening is gemaakt (door de jongen).

Bedrijvende en lijdende vorm

2. Het gezegde wordt uitgebreid met het werkwoord worden of zijn.

De jongen heeft een tekening gemaakt.

De tekening is gemaakt (door de jongen).

Bedrijvende en lijdende vorm.

3. Het onderwerp van de bedrijvende vorm kan een bijwoordelijke bepaling worden binnen de lijdende vorm. 

De bijwoordelijke bepaling begint dan met het voorzetsel door.

De jongen heeft een tekening gemaakt.

De tekening is gemaakt door de jongen.

Oefenen

Bedrijvend (actief) of lijdend (passief)?

1. Het huis wordt door de man gebouwd.

2. De docent kijkt zijn toetsen na.

3. De man heeft gisteren een computer gekocht.

4. Mijn jas is meegenomen door mijn vriendin.

Oefenen

Ga naar www.socrative.com

Klik op 'Login', klik vervolgens op 'student login'.

Je weet wat congruentiefouten zijn.

Je weet hoe congruentiefouten ontstaan.

Je weet de kenmerken van de bedrijvende vorm.

Je weet de kenmerken van de lijdende vorm.