H4_les8_tijd

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Oefenen werkwoordspelling

1. Na de wedstrijd ... (verloten) de club vier vrijkaartjes voor het feest.
   
   
2. De ... (verloten) kaartjes werden niet opgehaald.
   
   
3. ... (Rugbyen) jouw broers vroeger ook al?

Oefenen werkwoordspelling

1. Na de wedstrijd ... (verlootte) de club vier vrijkaartjes voor het feest.
   
   
2. De ... (verlote) kaartjes werden niet opgehaald.
   
   
3. ... (Rugbyden) jouw broers vroeger ook al?

Verhaalanalyse

Aan het einde van de les:

• Kun je de chronologie van een verhaal benoemen
• Weet je hoe een schrijver kan spelen met de tijd in een verhaal

Planning deze les

• herhalen theorie (h5) personages
• theorie (h6) tijd in een verhaal
• opdracht

Wat is het verschil tussen een round en een flat character?

Personages (1)

• Wat is het verschil tussen een round en een flat character?
  
  
• round = rond, personage ontwikkelt zich --> vaak de hoofdpersoon
  
  
• flat = plat, personage ontwikkelt zich niet --> stereotypen

Wat is het verschil tussen een protagonist en een antagonist?

Personages (2)

Antagonist

• Tegenspeler protagonist
• Kan ook een ding/gevoel/ situatie zijn

Protagonist

• Meestal de hoofdpersoon

Nieuwe theorie

h6 tijd in een verhaal

'Op zondag 23 september 1990 werd in de wijk Shekanut Hatikva in Tel Aviv een moord gepleegd.’

Citaat uit 'De ruimte van Sokolov' van Leon de Winter

Tijd in een verhaal (1)

• Fabel: de échte volgorde, chronologisch
• Bv: aanleiding moord, de moord zelf, gevolgen
  
  
• Sujet: de volgorde zoals de schrijver het presenteert, vaak niet chronologisch
• Bv: de moord zelf, gevolgen, aanleiding moord

'Oeroeg was mijn vriend.’

Citaat uit 'Oeroeg' van Hella Haasse

'Oeroeg was mijn vriend.’

Citaat uit 'Oeroeg' van Hella Haasse

Waarom was?

Wat is er gebeurd tussen toen en nu?

Wie is Oeroeg?

Hoe kan een auteur spelen met de tijd in een verhaal?

Tijd in een verhaal (2)

• Flashback: teruggrijpen op iets wat eerder is gebeurd
  
  
• Flashforward: tipje van de sluier over wat in de toekomst gaat gebeuren

'Die avond, waarop alles in een nieuw licht kwam te staan, zou ik, zoals alle donderdagen eigenlijk dineren met meneer Jamieson, een groothandelaar in huiden en tabak, en misschien daarna wat gaan dansen.’

Citaat uit 'Een schitterend gebrek' van Arthur Japin

Tijd in een verhaal (3)

• tijdsprong: een stuk tijd overslaan
  
  
  
• 
  

'Een paar dagen later kreeg Katadreuffe een brief.’

Citaat uit 'Karakter' van Bordewijk

Tijd in een verhaal (3)

• tijdsprong: een stuk tijd overslaan
  
  
  
• tijdverdichting: een heel stuk tijd kort samenvatten

'De jonge Katedreuffe had inmiddels de lagere school afgelopen, zijn moeder liet hem daarna geen ambacht leren, hij moest zichzelf maar door de wereld slaan, zij had het ook gemoeten.’

'Citaat uit 'Karakter' van Bordewijk

'Een paar dagen later kreeg Katadreuffe een brief.’

Citaat uit 'Karakter' van Bordewijk

Tijd in een verhaal (4)

• tijdvertraging: het verhaal langzamer vertellen dan het gebeurd is
  
  
• tijdversnelling: het verhaal sneller vertellen dan het gebeurd is

Tijd in een verhaal (4)

• verteltijd: aantal blz. van het verhaal
  
  
• vertelde tijd: tijd in de verhaalwereld (bv. een jaar, een mensenleven, een dag, etc.)

To do...

Struikelblokken maken (oneven pagina's)

Verder lezen in 'De aanslag'

Let op: wo 28/9 rep ww-spelling