H6

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Indeling klas: 

Extra uitleg achterin gaan zitten

Zelfstandig werken voorin de klas zitten (apart aan een tafel)

Planning 1e uur:

• 10 min. Nakijken h 5. 
• uitleg 6.1 en 6.2 
• maak opdrachten

Planning 2e uur: 

• Uitleg 6.3 
• Maak opdrachten 
• Kijk alles na 

SE H5 en H6 t/m par 3. 

Hst 6.1 "zure, neutrale en basische oplossingen"

zuur/neutraal/base

pH 0-6: zuur

pH 6-8: neutraal (water)

pH 8-14: basisch 

pH 1 punt omlaag = 10x zo zuur

Welke stof is een zuur?

1. azijn
2. soda
3. gootsteenontstopper
4. water

Welk van de onderstaande schoonmaakmiddelen is een zuur schoonmaakmiddel?

1. Groene zeep
2. Ammonia
3. Gootsteenontstopper
4. wc ontkalker

Met een zuur schoonmaakmiddel kan ik?

1. vet verwijderen
2. de vaat wassen
3. ramen lappen
4. kalk verwijderen

Wat is de zuurgraad (pH) van water

1. 0
2. 7
3. 10
4. 14

Gebruik je BINAS
welke kleur heeft fenolrood bij een zuur

1. rood
2. oranje
3. geel
4. kleurloos

Gebruik je Binas
methylrood heeft een gele kleur, welke pH kan dit zijn?

1. 1
2. 3
3. 5
4. 7

Gebruik je Binas
welke kleur heeft rodekoolsap als de pH 12 is

1. rood
2. paars
3. blauw
4. groen

Gebruik nog steeds je BINAS
welke pH kun je hebben als thymolblauw geel kleurt

1. 1
2. 5
3. 9
4. 14

Maak een keuze: 

1. Maak in stilte, zelfstandig: opdracht 1 t/m 10. Klaar-> nakijken (ook H.5)

2. Extra uitleg hoofdstuk 5 -> Ga achterin zitten 

Par. 6.2

De eigenschappen van zuren.

Welke pH hebben zuren?

1. 0-7
2. 7
3. 7-14

Deze kennen!

Zuren zijn

1. metalen
2. moleculaire stoffen
3. zouten

Een zuur is een stof die H⁺ionen kan afstaan

zure oplossing

we bekijken een animatie van het oplossen van een zuur in water: 

wat gebeurt er met het zuur?

welke deeltjes ontstaan?

Reactieschema zuren

Bij oplossen:

zuurmolecuul --> waterstof-ion(en) + zuurrest-ion

Deze oplosvergelijking moet je kunnen geven voor:

Zoutzuur, salpeterzuur, zwavelzuur, azijnzuur 

(blz 142 tm 144)

Zure oplossingen ('verdund' zuur)

demonstratieproef

Wat gebeurt er met de pH bij verdunnen?

Hoe hoog kan de pH van een zure oplossing worden als je steeds maar doorgaat met verdunnen?

Noteer: bij verdunnen gaat de pH (maximaal) naar 7

hst 6.3 "de eigenschappen van basen"

Een base kan H+ ionen binden

Zuren splitsen H⁺ ionen af

(hoe? in §6.4..)

Eigenschappen van basen

• Smaken zeep-achtig
  
• Voelen glibberig aan
  
• Hebben een hogere pH dan 7
  
• Sommige basen zijn heel schadelijk voor je (corrosief en irriterend)
  
• Worden gebruikt om vetten te verwijderen
  
• Kunnen een H+ opnemen
  

3 basische ionen en een molecuul

O^2- (alle ionaire oxides dus, bv BaO)

CO₃^2- (alle carbonaten, bv CaCO₃)

OH^- (alle hydroxiden, bv NaOH)

NH₃ (g) (ammoniak)

3 bekende basische oplossingen

natronloog:  NaOH (s) --> Na+ (aq) + OH- (aq)

kalkwater:  Ca(OH)₂ (s) -->  Ca²⁺ (aq) + 2 OH^- (aq)

^{ammonia: NH}₃ ^(aq)

Leren !

Een base is een stof die waterstofionen kan opnemen.

Er zijn drie groepen zouten die basisch zijn:

• Alle Hydroxide (een zout met OH^- )
• Alle Oxides (een zout met O^2- )
• Alle carbonaten (een zout met CO₃^2- )

Daarnaast is ammoniak ook een base (NH₃)

Planning

Korte herhaling van par. 1, 2 en 3 van Hoofdstuk 6

Samen par. 6.4 doornemen

Aan de slag

Hst 6.4 "zuur- basereactie"

Zuur en Base reactie

Een zuur/base reactie is een reactie tussen een zuur en een base.

Je moet dus een zuur en een base hebben voor deze reactie.

Leren !

Een zuur is een stof die opgelost in water H+ ionen afsplitst.

Er zijn een paar zuren die je moet kennen:

Zoutzuur, de oplossing van waterstofchloride (H⁺ en Cl^-)

Zwavelzuur, de oplossing van waterstofsulfaat (2H⁺ en SO₄^2- )

Salpeterzuur, de oplossing van waterstofnitraat (H⁺ en NO₃^- )

Alle zuren bevatten H⁺ ionen!!

Leren !

Een base is een stof die waterstofionen kan opnemen.

Er zijn drie groepen zouten die basisch zijn:

• Alle Hydroxide (een zout met OH^- )
• Alle Oxides (een zout met O^2- )
• Alle carbonaten (een zout met CO₃^2- )

Daarnaast is ammoniak ook een base (NH₃)

Zuur/base reactie

Bij een zuur/base reactie reageert het zuur-ion (H⁺) van het zuur met het negatieve ion van de base.

Er ontstaan neutrale stoffen (water en soms koolstof-di-oxide).

Daarom heet een zuur/base reactie een neutralisatie reactie

Mierenzuur reageert met natriumoxide. Leg uit of dit wel of geen zuurbase reactie is

citroenzuur reageert met kaliumnitraat. Leg uit of dit wel of geen zuur/base reactie is

kalk is calciumcarbonaat. Als je kalk weg laat halen met schoonmaakazijn spreek je dan van een neutralisatie reactie?

Zoutzuur reageert met magnesium. Hierdoor verdwijnt het zuur. Leg uit of err hier spraken van een neutralisatie reactie is ?

Zuur/base reactie, de reactievergelijking (vervolg)

Er zijn 4 verschillende base en dus ook 4 verschillende zuur/base reacties.

-1-   Zuur met Hydroxide

H⁺(aq)  +  OH^- (aq) --> H₂O

-2- Zuur met een oxide

2H⁺(aq)  +  O^2- (aq) --> H₂O

Zuur/base reactie, de reactievergelijking (vervolg)

-3-   Zuur met Carbonaat

2H⁺(aq)  +  CO₃^2- (aq) --> H₂O + CO₂

-4- Zuur met ammonia (oplossing van ammoniak)

H⁺(aq)  +  NH3 (aq) --> NH₄⁺

Het ion dat nu ontstaat heet het ammonium ion.

Noteer de reactievergelijking van de reactie van mierenzuur met natriumoxide

Noteer de reactievergelijking van de reactie van zoutzuur met kalk

Aan de slag

Maak opdracht 57 t/m 61

Wat ga jij anders doen bij je SE dan bij je TSE?
Beter leren is niet het volledige antwoord, hoe ga je dat dan doen?