Paragraaf 9.2 - Gezond gewicht

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

9.2 Gezond gewicht

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen hoe je een gezond gewicht houdt

9.2 Gezond gewicht

Hoe houd je een gezond gewicht?

• Energiebehoefte > hoeveelheid energie die je nodig hebt hangt af van:
  - Activiteit > meer bewegen = meer energie
  - Leeftijd > kleine kinderen minder energie nodig dan volwassenen
  - Geslacht > mannen meer energie nodig dan vrouwen
  - Omgevingstemperatuur > bij kou meer verbranding om temperatuur te behouden
• Grondstofwisseling > hoeveelheid energie die lichaam in rust gebruikt voor alle lichaamsprocessen

9.2 Gezond gewicht

Ondervoed / Anorexia / Overgewicht

• Ondervoed > te weinig voedingsstoffen, daardoor ziek
• Anorexia > weinig eten en niet kunnen stoppen met afvallen, zelfvertrouwen door door gewicht onder controle te houden
• Overgewicht > meer voedingsstoffen binnenkrijgen dan je verbruikt
  - kans op hart- en vaatziekten, suikerziekte, kanker en problemen met spieren en gewrichten

9.2 Gezond gewicht

Body Mass Index (BMI)

• BMI > bepalen of je te dik of te dun bent
  - lengte in kolom 1
  - gewicht in kolom 2
  - leg liniaal langs beide punten
  - lees kolom 3 af of je gewicht gezond is
  - blz. 149; bron 2

9.2 Gezond gewicht

• Wat? Maken 9.2 – Opdracht 1 t/m 8
• Hoe? Blz. 148 t/m 152
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 8 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

9.2 Gezond gewicht

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de onderdelen van een tand of kies benoemen
• Je kunt uitleggen waarom suiker slecht voor je gebit is
• Je kunt uitleggen hoe je hart en bloedvaten gezond blijven
• Je kunt uitleggen wat suikerziekte is en waardoor deze ziekte ontstaat

9.2 Gezond gewicht

Waarom is suiker slecht voor je?

• Veel zoete voedingsmiddelen eten
  leidt tot tandbederf
  - Gaatjes in het glazuur
  - Bacteriën in je mond zetten suikers om in een zuur
  - Dit zuur lost het glazuur op > gaatjes
• Tandbederf voorkomen > minimaal 2x per dag poetsen
  - haalt tandplak weg > tandplak = kleverig laagje van bacteriën en voedselresten
  - tandpasta met fluor

9.2 Gezond gewicht

Onderdelen tanden/kiezen

• Glazuur > buitenste laag van gebit
  - is heel hard en beschermt tegen beschadigingen
• Tandbeen > zachter dan glazuur; bevat bloedvaten en zenuwen
• Cement > laagje tussen tandbeen en kaak
• Wortel > deel van tand of kies dat in kaak vastzit
• Kroon > deel dat boven je kaak uitsteekt

9.2 Gezond gewicht

Hoe houd je je hart en bloedvaten gezond?

• Kransslagader > slagader; voorziet de hartspier van glucose en zuurstof
• Kransader > ader; voert afvalstoffen af richting de holle ader
• Hartinfarct > een deel van de hartspier krijgt onvoldoende glucose en zuurstof en sterft af
  - dankzij verstopping van de kransslagader door bijv. te veel cholesterol

9.2 Gezond gewicht

Gezonde en ongezonde vetten

• Gezonde vetten > onverzadigde vetten
  - goed voor hart en bloedvaten
  - zijn op kamertemperatuur meestal vloeibaar > olijfolie
• Ongezonde vetten > verzadigde vetten
  - slecht voor hart en bloedvaten
  - cholesterol > vetachtige stof die ophoopt in bloedvaten
  - bij kamertemperatuur meestal hard > roomboter

9.2 Gezond gewicht

Wat is suikerziekte?

• Suikerziekte > diabetes
  - maken te weinig insuline of ongevoelig voor insuline
  - hierdoor te weinig glucose opgeslagen in de lever
  - te veel glucose in het bloed > wordt uit geplast
  - hierdoor te weinig glucose in bloed tussen maaltijden in
• Meten is weten :) Tussen maaltijden in glucosegehalte meten
  - is het glucosegehalte te laag? > dan snel iets eten of drinken 
  - is het glucosegehalte te hoog? > insuline inspuiten in lichaam

9.2 Gezond gewicht

• Wat? Maken 9.2 – Opdracht 9 t/m 20
• Hoe? Blz. 152 t/m 158
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 9 t/m 20 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)