Dramatiek: Elcerlyck

• Nederlands
• Secundair onderwijs

DRAMATIEK

Beluister het stukje podcast over het toneelstuk Elckerlyck. Een voorbeeld van dramatiek.

https:

Samenvatting verhaal

Vanuit de hemel ziet God dat de mensen zondig leven. Hij roept de Dood bij zich: Elckerlijc (Iedereen) moet verantwoording afleggen over zijn leven. De Dood gaat naar Elckerlijc en zegt hem dat hij een pelgrimstocht moet maken (dat wil hier zeggen: zal sterven). Hij probeert nu zonder succes de Dood om te kopen. Zonder uitstel moet hij op reis. Wel mag hij reisgenoten meenemen.  

Vervolg (1)

Elckerlijc vraagt Gheselscap, Maghe, Neve (vrienden en familie) en Tgoet (Bezit) mee op reis, maar zo gauw ze door hebben wat de ware bestemming is, haken ze af. Dan ontmoet Elckerlijc De Doecht (Deugdzaamheid) maar hij is te zwak. Kennise (Zelfkennis), de zuster van Doecht, brengt Elckerlijc nu bij Biechte, en nadat hij boete heeft gedaan is Doecht weer aangesterkt. Nu vergezellen ook Scoenheit, Vroescap (Wijsheid), Cracht en Vijf Sinnen (Zintuigen) Elckerlijc op zijn tocht. 

Vervolg (2)

Deze stelt zijn testament op en gaat naar een priester om de laatste sacramenten te ontvangen. Als hij ten slotte bij het graf aankomt laten alle reisgenoten Elckerlijc in de steek, met uitzondering van Doecht, die tot in de dood meegaat en hem zal aankondigen bij God. Een engel brengt de ziel van Elckerlijc naar de hemel. In de epiloog volgt de moraal: laten we bidden dat iedereen zonder zonden voor God verschijnt.

Elcerlyck = rederijkerstoneel:

elk personage wordt gespeeld door een acteur met kostuum. vb. Elcerlyck met mooie gewaden, de dood als skelet... 

https:

Bekijk op de volgende website een opvoering van Elcerlyck met de originele tekst. Zo krijg je een idee hoe deze tekst werd opgevoerd voor een publiek in de Middeleeuwen.

Elcerlyck is een allegorisch spel. De personages staan voor abstracte begrippen. De hoofdpersoon heeft geen alledaagse naam, maar heet Elckerlijc en zijn vrienden heten Gheselscap. Door dit literaire middel is het ook mogelijk om menselijke eigenschappen op het toneel te zetten, zoals Duecht of Kennisse. De schrijver maakt ons daarmee duidelijk dat hij niet zomaar een verhaal vertelt, maar iets te melden heeft dat alle mensen aangaat. 

Luister naar het fragmentje op de volgende website en lees ondertussen de toneeltekst mee.

Wat zijn de abstracte begrippen waar de personages in dit fragment voor staan?

https:

Voor welke abstracte begrippen staan de personages in dit fragment?

1. De dood
2. Vrienden & familie
3. De Deugd
4. Het verstand

https:

Tot slot: beluister het stukje podcast over het Antwerps Liedboek. Een voorbeeld van epiek-lyriek.

Tip voor een bonusvraag:

Zet je hoofdtelefoon op, ga wandelen en luister naar deze podcast: 

https://soundcloud.com/user-981770501/radio-walewein