2vg 3.1 Machthebbers in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

paragraaf 3.1

Wat weet je al over...
Tijdvak 6: Regenten en vorsten
1600-1700

3.1 Machthebbers in Europa

Aan het einde van deze les weet je:

• hoe koning Lodewijk XIV het Franse gebied uitbreidde en  zijn macht in Frankrijk vergrootte 
• hoe de Engelse koning minder machtig werd
• Hoe Nederland werd bestuurd 

Versailles 

• Lodewijk haatte Parijs --> verhuisde in 1682 naar het Paleis van Versailles
• adel woonde aan het hof: verplichte aanwezigheid bij gelegenheden --> pas dan kreeg je gunsten van de koning
• ministers alleen als raadgevers

welk woord weg?

1. hugenoten
2. calvinisten
3. katholieken

welke uitspraak hoort niet bij Lodewijk XIV?

1. Zonnekoning
2. Een wet, een geloof, een koning
3. De staat, die ben ik
4. Alleen edelen beslissen met mij mee.

Hoe zorgde Lodewijk ervoor dat hij zijn absolute macht kon handhaven?

1. De edelen uitschakelen
2. Een groot paleis bouwen zodat iedereen jaloers was
3. Een groot leger
4. Goede contacten onderhouden met andere vorsten

Stadhouder

• Opperbevelhebber van het leger en de vloot
• Invloed op benoeming van regenten
• Nakomelingen van Willem van Oranje
• Hij kon roem vergaren door oorlog te voeren!
• soms ook stadhouderloos tijdperk

Raadpensionaris

• Soort minister-president van de gewesten
• Vertegenwoordigde het belangrijkste gewest (Holland) in de Staten-Generaal
• Hij wilde rust en vrede om de handel veilig te stellen!
• Machtstrijd met de stadhouder (van Oldenbarnevelt en Maurits)

Staten-Generaal

stadhouder

regent

Staten

gewest

oligarchie

de hoogste regent

het bestuur van een gewest

de bestuurders (in de Staten-Generaal)

een gebied dat zichzelf bestuurt

hier kwamen bestuurders samen om beslissing te maken op landsniveau

als een land bestuurd wordt door een klein groepje (rijke) mensen

Het rampjaar

• In 1672 begon het Rampjaar.  
• De Republiek werd aan 3 kanten tegelijk aangevallen: 
• Engeland, Frankrijk en Münster & Keulen.  

Rampjaar 1672 (2)

• Gebroeders de Witt (landsadvocaten) werden gezien als de veroorzakers van het rampjaar. 
  
  
• Woedende menigte nam de gebroeders gevangen om te lynchen.  

het bestuur van
Nederland in 2024

Geef minimaal twee verschillen tussen het bestuur van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het bestuur van Nederland nu

Geef een overeenkomst tussen het bestuur van de Zeven Verenigde Nederlanden en het bestuur van Nederland nu