Argumenten en standpunten herkennen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Periode 3 - les 4

Signaalwoord en tekstverband

Noem een signaalwoord
voor een opsomming

ten eerste/tweede, verder, bovendien, daarnaast, ook, tevens

Bij welk tekstverband hoort
het signaalwoord 'maar'?

tegenstelling

Wat hoort er bij het
signaalwoord 'dus'?

conclusie

Welk signaalwoord gebruik je om een reden aan te kondigen?

want, daarom, omdat, vanwege

Lesdoelen

• Je weet wat de termen standpunt, mening, feit, argument, objectief en subjectief betekenen.
• Je kunt in een tekst herkennen of er sprake is van één van deze termen. 
  

Bedenk in 10 seconden: 

zijn de volgende beschrijvingen objectief of subjectief?

Sophie zit in jouw klas en lacht veel. Sophie is een vrolijk meisje.

1. Objectief
2. Subjectief

Subjectief:

Informatie met een mening/waarde-oordeel, het kind kan ook uit ongemak of onzekerheid lachen

Robert heeft een blauwe trui aan.

1. Objectief
2. Subjectief

Objectief: de blauwe kleur en het kledingstuk zijn controleerbaar voor iedereen

Arda heeft een mooiere tekening dan Sem.

1. Objectief
2. Subjectief

Subjectief: het is jouw mening, wat jij mooi vindt, kan een ander minder mooi vinden

Loes woont dichtbij de grens met Duitsland.

1. Objectief
2. Subjectief

subjectief: jouw gevoel over de afstand tot de grens kan anders zijn dan dat van een ander. Wat is 'dichtbij'? Misschien vind jij iets dichtbij als het 5 minuten lopen is, terwijl een ander het nog dichtbij noemt, als het 20 minuten met de auto is. 

Kelsey is nu al voor de derde keer te laat.

1. Objectief
2. Subjectief

Objectief, het aantal keren te laat is meetbaar en voor iedereen te controleren

Standpunten

• prikkelende, stellige uitspraak
• roept reacties op, je kunt erover discussiëren
• er wordt vaak een wenselijke situatie in  aangegeven

Even testen in 20 seconden: 

wel of geen standpunt?

Moeten basisscholen wel of niet meer muzieklessen geven?

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Geen standpunt, want het is een vraag. Als dit in een tekst staat, dan vertelt de schrijver niet zijn mening, maar stelt een vraag. (Tenzij hij/zij in de tekst zelf zijn/haar antwoord op deze vraag geeft, door te zeggen dat er bv. wél meer muzieklessen moeten komen).

Hoe maak je hier een standpunt van: Basisscholen moeten meer muzieklessen geven.

Slimme kinderen moeten een aparte school krijgen.

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Wel een standpunt: er wordt een voorstel voor een toekomstige wenselijke situatie gegeven (ze MOETEN volgens de schrijver een aparte school krijgen, deze is er dus nog niet)

Steeds meer kinderen hebben tegenwoordig overgewicht.

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Geen standpunt, maar een feit. Hierover valt niet te discussiëren, het is gewoon zo. Er wordt geen toekomstige wenselijke situatie beschreven.

De belasting op sigaretten moet nog verder omhoog.

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Wel een standpunt: er wordt een voorstel voor een toekomstige wenselijke situatie gegeven (de belasting MOET volgens de schrijver omhoog)

Zou het niet beter zijn als de minister de zomervakantie met twee weken inkort?

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Geen standpunt, maar een vraag (tenzij de schrijver zelf het antwoord op de vraag ook geeft in de tekst).

Hoe maak je hier een standpunt van:

Het zou beter zijn als de minister de zomervakantie met twee weken inkort.

De overheid zou het inzetten van jonge kinderen als influencer zo snel mogelijk moeten verbieden.

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Wel een standpunt: er wordt een voorstel voor een toekomstige wenselijke situatie gegeven (er MOET volgens de schrijver een verbod op jonge influencers komen)

Wat valt je op aan de
formulering van een standpunt?

Vaak wordt een (on)wenselijke toekomstige situatie beschreven die er nu nog niet is, vaak gaat het om een verbod, of het invoeren of veranderen van iets.

Veel gebruikte woorden bij het formuleren van een standpunt: zou, moeten, verbod, ...

Objectief:

zonder oordeel,  een meetbare en controleerbare waarneming 

Feit: 

objectieve en controleerbare informatie, het ís zo

Subjectief:

een persoonlijke interpretatie  van, of jouw oordeel over een waarneming

Mening / standpunt:

een oordeel over iets/iemand, verschilt per persoon

Standpunt, mening, argument, feit

1. Een standpunt is iets wat jij vindt, gebaseerd op een persoonlijke mening (subjectief).
2. Een argument gebruik je bij de onderbouwing van jouw standpunt en is de reden waaróm jij iets vindt.
3. Een sterk argument is vaak gebaseerd op objectieve feiten, waarmee je kunt aantonen dat je geen onzin praat.

Bijvoorbeeld...

1. Particulier vuurwerk met Oud en Nieuw moet verboden worden... (standpunt)
2. ..., want vuurwerk is gevaarlijk. (argument)
3. Vuurwerk bevat verschillende explosieve en chemische stoffen. Er wordt veel vuurwerk tegelijkertijd afgestoken in een straat. Er zijn jaarlijks ... doden en gewonden door vuurwerk. (feiten)