Bs 5 + 6

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

bloed

je hebt ongeveer 5-6 liter bloed

Bloed transporteert stoffen door ons lichaam (zuurstof/koolstofdioxide/verteerde voedingsstoffen) 

bloed transporteert warmte door ons lichaam.

bloedplasma

7% plasma-eiwitten

bijvoorbeeld fibrinogeen->bloedstolling

91% water

2% opgeloste stoffen (voedingsstoffen/afvalstoffen/hormonen/enzymen/antistoffen/klein beetje zuurstof)

antistoffen->eiwitten die lichaam beschermen tegen infecties

Bloedcellen

Alle cellen ontstaan uit stamcellen uit het rode beenmerg.

rode bloedcellen

bevatten een rode kleurstof: hemoglobine

hemoglobine kan zuurstof binden en afgeven

te weinig hemoglobine -> bloedarmoede

Rode bloedcellen

Productie wordt geregeld door terugkoppelingsmechanisme.

Zuurstofgehalte wordt gemeten in nieren, die maken epo als ze te weinig zuurstof krijgen. Door epo meer rode bloedcellen.

Maken:

44-46

Witte bloedcellen

ziekteverwekkers onschadelijk maken (fagocytose).

Verschillende typen, o.a. lymfocyten (antistoffen)

Geen vaste vorm.

Wel celkern

Bloedplaatjes

Zijn delen van uiteengevallen cellen.

Zorgen ervoor dat bloed buiten de bloedvaten stolt.

trombose

Bloedstolling

Bloedplaatjes blijven kleven aan beschadigde wand.

Spiertjes in bloedvat trekken samen.

Bloedplaatjes geven een stof af wat er voor zorgt dat fibrinogeen->fibrine draden

Maken

(44-46)

47-50

Naam van vocht in lichaam:

In bloedvat?  -> Bloedplasma

Tussen cellen in?  -> Weefselvloeistof

in lymfevat? -> Lymfe

Het is hetzelfde vocht, maar de naam hangt af van waar het zich bevind.

Maken

54+55

Practicum voorbereiden

Proef 1: vertering van zetmeel

Je moet in deze proef aantonen dat zetmeel verteert tot maltose door een enzym in speeksel.

Je hebt tot je beschikking:

Joodoplossing (indicator zetmeel)

Fehlings (indicator maltose)

Zetmeel

Proef 1. De vertering van zetmeel.

Opdracht: Toon aan, dat zetmeel verteert tot maltose door een enzym in het speeksel.

Gebruik als indicator voor zetmeel joodoplossing. Dat kleurt blauwzwart in de aanwezigheid van zetmeel, en blijft gelig bruin als er geen zetmeel is.

Gebruik als indicator voor maltose Fehlings proefvocht. Dat laat overigens pas kleuromslag zien als je het even kookt: met maltose ontstaat een oranjerood neerslag, zonder maltose blijft het gewoon blauw.

Schrijf zelf een practicumvoorschrift (zoals hierboven). Voordat je de proef uitvoert moet je een goede voorstelling hebben van het verloop ervan.

Deze les:

2-tallen vormen en de proef voorbereiden.

Je kunt je verslag schrijven tot en met resultaten.

Zorg ervoor dat je woensdag precies weet wat je moet doen! 

Proef 2: vertering van eiwit

Je toont aan dat eiwit verteert door pepsine en dat dit het beste werkt in een zure omgeving.

Je hebt tot je beschikking:

Blokjes eiwit

Pepsine oplossing

HCL oplossing (0,1M)

NaOH oplossing (0,1M)