Zinsdelen 3F

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Zinsdelen

Stap 1) Herhaling Persoonsvorm

Persoonsvorm

1. Lisa liep snel naar de bushalte.

     Lopen komt in een andere tijd te staan, dus lopen is de persoonsvorm.

2. De zin vragend maken kan ook, maar er kunnen meerdere persoonsvormen in langere zinnen zijn.

(en/,) 

3. Lisa en Joep lopen snel naar de bushaltes.

     Lopen verandert in de zin, lopen is het enige werkwoord dat verandert, lopen is dus de persoonsvorm.

     

De persoonsvorm is een werkwoord. In iedere zin staat een persoonsvorm.

Je kunt de persoonsvorm op deze manieren vinden:

Alles voor het zinsdeel persoonsvorm is een apart zinsdeel

Had Lisa haast en liep ze daarom zo snel naar de bushalte?

Noem een of meer persoonsvormen

1. Had
2. Had liep
3. Liep
4. Bushalte

Noem een of meer persoonsvormen:
Claudia's zangleraar vindt dat zij talent heeft.

Zinsdelen

Stap 2) Gezegde

Werkwoordelijk gezegde

Geeft aan wat het onderwerp doet in de zin. 

Het bestaat uit alle werkwoorden in de zin (dus ook de persoonsvorm). Het werkwoordelijk gezegde bevat altijd een zelfstandig werkwoord, en mogelijk een of meer hulpwerkwoorden.

    Milou eet twee boterhammen.
    Eelko heeft een grote pizza gegeten.

Noteer het werkwoordelijk gezegde:
Die achtbaan schijnt altijd misselijkheid te veroorzaken

Zinsdelen

Stap 3) Onderwerp en lijdend voorwerp

Onderwerp

Deze meloen is misschien overrijp

Deze meloenen zijn misschien overrijp

De persoonsvorm verandert in de zin, dit is een werkwoord. Het onderwerp verandert mee.

Jan is geslaagd

wie+ is geslaagd?

Het onderwerp doet iets of is iets.

   -Wie (soms wat)+gezegde

-Meervoudsproef 

(Ow verandert mee)

Lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp 'ondergaat' het werkwoordelijk gezegde

wat (soms wie) + werkwoordelijk gezegde + onderwerp

De hond heeft zichzelf in de spiegel gezien.

De hond bijt de man.

Meewerkend voorwerp

Zinsdeel dat iets ontvangt

aan wie/voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?
Ik haal een schriftelijk rapport voor de minister van onderwijs

Wat is het onderwerp in deze zin?

Aan de bezoekers wordt een korte uitleg gegeven.

Aan de bezoekers = meewerkend voorwerp