Kea 2HV H5 par 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 5 

Par 3: Hard werken en toch arm blijven

Lesdoelen

Je kunt drie veranderingen noemen in leef- en werkomstandigheden van mensen die in de industrie gingen werken

Je kunt drie voorbeelden geven van de moeilijke leefomstandigheden van arbeiders in de steden

Je kunt twee voorbeelden geven van moeilijke werksomstandigheden 

Je kunt uitleggen dat er een verandering plaats vond van standenmaatschappij naar een klassenmaatschappij 

Tekstboek

Lezen Hoofdstuk 5.3

'Hard werken en nog steeds niet genoeg verdiend'

Veranderingen 

Wat waren de gevolgen van de industriële revolutie voor het dagelijks leven?

- Verandering van agrarisch-stedelijke samenleving naar een industriële samenleving

- Van standenmaatschappij naar klassenmaatschappij 

- Onstaan sociale kwestie 

Dagelijkse veranderingen

- Einde gezinsarbeid en huisnijverheid

- Geen eigen baas over dagindeling

- Kleine woningen

- Ongezonde leefsituatie

- Gebrek aan sanitaire voorzieningen

- Besmettelijke ziektes konden zich makkelijk verspreiden

- Alcoholproblemen 

Wat is de betekenis van industriële samenleving?

Huisnijverheid

Fabrieksarbeid

Agrarisch-stedelijke samenleving

Mensen mogen ophouden met werken als de bel gaat

Man. vrouw en kinderen werken samen aan één product

Ieder gezinslid kan werken op een andere plaats aan een ander product

Arbeiders zijn baas over hun eigen dagindeling 

Industriële samenleving

Goed

Fout

Er waren te weinig woningen, veel woningen waren veel te klein

Door slechte sanitaire voorzieningen kwamen er veel besmettelijke ziekten

Het wonen bij de fabriek was slecht voor de gezondheid

Arbeiders gebruikten het weinige geld dat ze hadden om alcohol te gebruiken

Oorzaken van de slechte leefomstandigheden 

Gevolgen van de slechte leefomstandigheden

Besmettelijke ziekten 

Te weinig woningen

Alcoholproblemen

Uitlaatgassen van fabrieken

Slechte sanitaire voorzieningen 

Stelling 1: ‘De leefomstandigheden van de arbeiders tijdens de eerste industriële revolutie waren goed te doen’.

Stelling 2: ‘Omdat er weinig arbeiders waren, boden fabrikanten een redelijk loon voor een dag werken’.

1. Stelling 1 en 2 zijn beide goed.
2. Stelling 1 is goed, stelling 2 fout.
3. Stelling 2 is goed, stelling 1 is fout.
4. Beide stellingen zijn fout.

Tekstboek

Lees Hoofdstuk 5.3

Geen hulp van de Fabrikant

Geen Hulp van fabrikanten

Fabrikanten hadden hoge kosten en wilden daarom graag besparen op arbeiders

Er waren geen wetten om arbeiders te beschermen

Werkomstandigheden

- Lange dagen

- Weinig loon 

- Kinderarbeid

- Levensgevaarlijk

Wantoestanden en enorme armoede en slechte regelingen voor de arbeiders noemen we :Sociale kwestie

Welke zin beschrijft NIET de reden waardoor het kon gebeuren dat een arbeidersgezin heel hard werkte en toch nog steeds geld tekort had voor noodzakelijke levensbehoeften als voedsel, kleding en onderdak?

1. Omdat er arbeiders genoeg waren boden fabrikanten een heel laag loon voor een heel lange dag werken.
2. Er waren geen wetten om arbeiders te beschermen.
3. Sommige fabrikanten namen liever jonge kinderen en vrouwen aan, omdat ze hen minder hoefden te betalen.
4. Veel fabrieken maakten te weinig winst om de arbeiders goed uit te kunnen betalen.

Noem 3 voorbeelden van slechte werkomstandigheden voor arbeiders

Wat is de betekenis van de sociale kwestie?

Tekstboek

Lezen Hoofstuk 5.3

'Van Standen naar klassen'

Van standen naar klassen

Standenmaatschappij: Je afkomst is belangrijk.

Klassenmaatschappij: Je bezit is belangrijk. 

Van 3 standen (Geestelijkheid, Adel en Boeren/Burgers) 

naar 2 standen: Kapitalisten (Haves) en Proletariërs (have-nots)

Rol overheid

Rijken vonden armoede schuld van armen zelf. 

Rijke burgerij kreeg steeds meer invloed in politiek dus overheid zag het niet als taak armen te onderhouden

Hulp zou armen lui en zorgeloos maken

Waarom deed de overheid niets aan de armoede van de arbeiders? Meerdere antwoorden kunnen goed zijn.

1. De overheid vond dit een taak van de eigenaren van fabrikanten, en wees hen actief op hun plicht om de armen te ondersteunen
2. De rijken vonden dat armoede de schuld van de armen zelf was. Aangezien rijken invloed hadden in de politiek, deed de overheid niets aan de armoede.
3. De overheid was bang dat sociale regelingen de armen slechts lui en zorgeloos zouden maken.
4. De overheid vond dat alleen de kerk een taak had om armen te ondersteunen, en vroeg de dominees vaak om armen te ondersteunen.

Goed

Fout

De proletariërs waren er beter aan toe dan de derde stand vóór de industriële revolutie.

Door de industriële revolutie veranderde de klassenmaatschappij steeds meer in een standenmaatschappij.

In plaats van twee standen kwamen er drie klassen terug.

Het lukte veel boeren en ambachtslieden door hard te werken en slim te investeren op te klimmen tot invloedrijke fabrikanten.

Welk begrip uit de paragraaf past het beste bij de foto?

In deze maatschappij is je afkomst belangrijk voor je positie in de maatschappij

Deze afbeelding gaat over het kiesrecht. Past deze manier van denken in een standenmaatschappij of een klassenmaatschappij? 

Kies het beste antwoord. Deze afbeelding laat ook iets zien over:

1. Het onbegrip tussen beide klassen
2. Het verschil in arme en rijke kleding
3. De mogelijkheid om van klasse te wisselen, als je maar hard genoeg werkt
4. De mogelijkheid om van stand te wisselen, als je maar hard genoeg werkt

Welke groep verdedigt de tekenaar? 

1. Kapitalist
2. Proletariër
3. Fabriekseigenaar

Tot welke groep behoren de getekende personen?

1. Communisten
2. Wereldverbeteraars
3. Proletariërs
4. Kapitalisten

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Einde les

Dank voor jullie inzet! Top! Vanavond kijk ik jullie vragen na en geef ik feedback.