BS 5: Organen voor vertering MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

BS 5: Organen voor vertering

Voeding en vertering

Lesdoelen

* Je kunt de delen van het verteringsstelsel noemen met hun

   functies en kenmerken.

* Je kunt de verteringssappen noemen met hun functies.

Mondholte

In de mondholte wordt voedsel gekauwd en vermengd met speeksel.
Speeksel is het eerste verteringssap en wordt gemaakt in speekselklieren

Functie speeksel: 
      * Enzymen verteren van zetmeel gedeeltelijk , 
      * Bacteriën worden gedood 
      * Slijm maakt voedsel glijdbaar

Kauwen

Enzymen kunnen niet in je voedsel, maar alleen op de 

buitenkant van het voedsel inwerken. Door te kauwen maken we het voedsel klein, maar vergroten we het  oppervlak.

Daardoor kunnen de enzymen beter bij de voedingsstoffen

Ligging van de speekselklieren

Werking van verteringsenzymen

Slokdarm

Met de tong duw je het voedsel de keelholte in. Door de slikreflex sluit je huig de neusholte af en het strottenklepje de luchtpijp. Het voedsel kan dan alleen de slokdarm in.

Door de darmperistaltiek wordt het voedsel naar de maag geduwd.

Maag

Door de kringspieren en lengtespieren in de maagwand wordt het voedsel gekneed en vermengd met maagsap. Maagsap bestaat uit water, maagzuur en enzym en wordt geproduceerd door de

maagsapklieren. 

Functie maagsap:

   * Maagzuur doodt bacteriën

   * Het enzym in maagsap verteert eiwitten.

Twaalfvingerige darm

Vanuit de maag komt het voedsel in de 12-vingerigedarm.

Deze vervoert de voedselbrij vervolgens richting de dunne darm. 

Terwijl het voedsel door de 12-vingerige darm 

gaat worden er vanuit de lever en de alvleesklier 

stoffen aan toegevoegd.

Gal uit de lever 

en alvleessap uit de alvleesklier.

Lever

De lever produceert gal. De gal wordt vervolgens opgeslagen in de galblaas.

• Gal is geen verteringssap! Gal emulgeert vetten. Het deelt vetten in kleine druppeltjes, zodat de enzymen er beter bij kunnen.

Alvleesklier

De alvleesklier produceert alvleessap

Alvleessap bevat verschillende enzymen die 

eiwitten koolhydraten en vetten verteren

Dunne darm

De dunne darm is ongeveer 6 meter lang. In de wand zitten darmsapklieren die darmsap produceren.

Darmsap bevat verschillende enzymen die 

de vertering van eiwitten en koolhydraten 

afmaken.

Dunne darm:

Het slijmvlies van de dunne darm is sterk geplooid = darmplooien. 
Darmplooien hebben ook weer uitstulpingen. Dit zijn darmvlokken. Deze bevatten veel bloedvaatjes.

Groot oppervlakte, door darmplooien en de darmvlokken + veel bloedvaatjes zorgt voor snelle opname van stoffen.

Door de plooien wordt het oppervlakte sterk vergroot en kunnen er snel en ven veel voedingsstoffen worden opgenomen.

Blinde darm

Aan de onderkant van de dikke darm 

loopt de darm dood. Dit is de Blinde darm. 

Daaronder zit het wormvormig aanhangsel. 

Bij blindedarm ontsteking is dit aanhangsel 

ontstoken en niet de blinde darm zelf.

De blinde darm heeft geen functie bij de 

vertering.

Dikke darm

Als de voedselbrij is aangekomen bij de dikke 

darm zijn alle voedingsstoffen eruit gehaald

Wat er nu nog over is, is een natte brij van 

onverteerde voedselresten.

De dikke darm haalt het grootste gedeelte

van het water uit de brij, waardoor deze indikt.

Endeldarm en anus

De ingedikte en onverteerde voedselresten 

komen terecht in de endeldarm.

We noemen het dan ontlasting.

De endeldarm wordt afgesloten door een 

kringspier: de anus.

Als de endeldarm vol is krijg je aandrang om te 

poepen. Op het toilet ontspan je de kringspier

en wordt de endeldarm geleegd.

Verteringssappen en wat ze verteren

• Speeksel: zetmeel
• Maagsap: eiwitten
• Gal: vetten emulgeren
• Alvleessap: Eiwitten, koolhydraten en vetten
• Darmsap: Eiwitten, koolhydraten
  

Even oefenen

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Verteringssappen/verteringssappen.htm