4. Mensbeelden PG - Frans de Waal en zelfbewustzijn

Mensbeelden 4: Frans de Waal
1 / 19
volgende
Slide 1: Tekstslide
FilosofieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 19 slides, met tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Mensbeelden 4: Frans de Waal

Slide 1 - Tekstslide

Vorige les
Frege: sense en reference
Wat betekende dat ook alweer?

Slide 2 - Tekstslide

Taal en denken
  • Beïnvloedt taal ons denken?
  • Kleurt het ons wereldbeeld?
  • De Sapir-Whorf hypothese: ja, taal kleurt ons wereldbeeld
  • Het beïnvloedt hoe wij denken en waarnemen 

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Is de menselijke taal daardoor uniek?

Of is dierlijke taal ook sterk verbonden met hun denken en waarnemen?

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Waarom zou ik jullie dit filmpje laten zien?

Hoe verhoudt het filmpje zich tot de dingen die we tot nu toe besproken hebben?

Slide 7 - Tekstslide

Deze les: Frans de Waal
  • Frans de Waal: cultuur bij dieren
  • De spiegeltest: zelfbewustzijn?
  • Kies een kant!
  • Afsluiting

Slide 8 - Tekstslide

Veel gedeelde opvatting
  • Taal als voorwaarde en basis voor cultuur
  • Cultuur: wat door (mensen)handen tot stand is gekomen
  • Door taal kunnen we cultuur met elkaar delen
  • Frans de Waal: veel te simplistisch en antropocentrisch!

Slide 9 - Tekstslide

de Waal: Cultuur
  • Wat is cultuur dan wel?
  • 'Overdracht van vaardigheden en kennis tussen generaties van een soort' 
  • Dat vind je ook bij dieren! 
  • Voorbeeld: zeeotters

Slide 10 - Tekstslide

De spiegeltest
Zelfherkenning = zelfbewustzijn?

Wanneer het dier de stip op zijn lichaam aanraakt en dus zichzelf herkent is er sprake van bewustzijn.

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Is jezelf in de spiegel herkennen zelfbewustzijn?

Frans de Waal: het is slechts een van de manieren om zelfbewustzijn te meten. Zelfbewustzijn komt in gradaties = gradualisme.

Slide 13 - Tekstslide

Opdracht: spiegeltest
1. Schrijf voor jezelf in stilte een antwoord op de volgende vraag: Is jezelf in de spiegel herkennen een teken van zelfbewustzijn?
2. Bespreek op fluisterniveau met je buur/buren: zijn jullie het met elkaar eens? Waarom wel/niet?

3. Klassikale bespreking
timer
1:00

Slide 14 - Tekstslide

Kies een kant!
Zoals we in de allereerste les ook gedaan hebben. Als je het eens bent met de stelling ga je aan de raamkant staan, ben je het oneens dan ga je aan de deurkant staan. 

Slide 15 - Tekstslide

Zelfbewustzijn is uniek voor mensen.
ONEENS
EENS

Slide 16 - Tekstslide

Als een dier slaagt voor de spiegeltest, is dat dier zelfbewust.
ONEENS
EENS

Slide 17 - Tekstslide

Taal beïnvloedt onze manier van denken en waarnemen.
ONEENS
EENS

Slide 18 - Tekstslide

Volgende les: zelfbewustzijn bij Husserl en Plessner

Huiswerk: lees Basisboek p. 78-79 (laatste pagina's van de eerste tekst) en  'Geest uit de Fles' over Husserl

Let op: veel ingewikkelde begrippen en andere filosofen. 
Probeer vooral het stuk over Husserl ('fenomenologie') te begrijpen!

Slide 19 - Tekstslide