Anatomie Zenuwstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

AFPG-B-4 Regeling door zenuwen

Zenuwstelsel

5 taken:

1. Regulatie van activiteiten van weefsels en organen: wegrennen
2. Coördinatie van activiteiten van weefsels en organen: praten
3. Regulatie en coördinatie van de vegetatieve functies: bloedsomloop
4. Coördinatie van contacten met de buitenwereld: waarnemen, reageren
5. Coördinatie van de psychische functies: bewustzijn, leren, denken, emoties, etc

Zenuwstelsel, input / output

Sensorische input:

Het opvangen van prikkels door sensoren uit de buitenwereld of het lichaam, via de zenuwen gaan deze naar het centrale zenuwstelsel

Motorische output:

Het aansturen van de effectoren (spieren en klieren) door het zenuwstelsel

Zenuwstelsel, indeling

Centrale zenuwstelsel (CZS): grote hersenen, tussenhersenen, hersenstam, kleine hersenen, ruggenmerg

Perifere zenuwstelsel: hersenzenuwen, ruggenmergszenuwen, grensstreng, zenuwen van het vegetatieve zenuwstelsel

Zenuwcel = neuron

Groot cellichaam

Korte uitlopers = 

dendriet

Lange uitloper = 

axon of neuriet

Zenuwcel = neuron

Werking van een neuron:

1. dendriet vangt prikkel op

2. cellichaam denkt er over na

JA: prikkel verder sturen / NEE: prikkel dooft uit

3. neuriet transporteert prikkel naar andere neuronen of organen (bijvoorbeeld spieren)

Cerebrum = grote hersenen

• Bestaat uit 2 helften = hemisferen
  
• Tussen deze helften een diepe spleet
  
• Buitenkant is grijze stof (cellichamen, hersenschors = cortex)
  
• Binnenkant is witte stof (lange uitlopers van en naar lichaam, axonen = neuriet)
  
• Elke hersenhelft heeft 4 kwabben
  

Functies cerebrum (grote hersenen)

• Regelen bewegingen van de skeletspieren
  
• Coördinatie ingewikkelde en aangeleerde bewegingen
  
• Voelen pijn, warmte, koude, aanraking, druk, trillingen
  
• Voelen van spierbeweging
  
• Zien, horen, ruiken, proeven
  
• Betekenis geven aan….zien, horen, ruiken en proeven
  
• Emoties
  
• Geheugen

Tussenhersenen = diencephalon

Tussenhersenen bevatten:

Pijnappelklier: maakt melatonine, biologische klok

Thalamus: filteren van informatie, verfijnen motoriek, regelen van emoties

Hypothalamus: aansturen hypofyse, regelen lichaamstemperatuur, regelen zoutconcentratie (dorstgevoel), regelen glucosegehalte (hongergevoel), regelen van emoties

 

Cerebellum = kleine hersenen

Functies:

• Coördinatie van lichaamshouding en lichaamsbeweging zodat bewegingen vloeiend en soepel uitgevoerd kunnen worden
• Denk hierbij aan: fijne motoriek, evenwicht

 

Truncus encephali = hersenstam

Bestaat uit 4 onderdelen:

1. Middenhersenen: transportbanen (van en naar hersenen)
   
2. Pons: bevat veel schakelcellen voor transport en verbinding (grote hersenen, kleine hersenen, ruggenmerg)
   
3. Verlengde merg: transport banen (kruizen van motorische banen), centra voor gehoor, evenwicht, hartregulatie, ademhaling, lichaamstemperatuur, braken
   
4. Reticulaire formatie: bewustzijn, slapen, wakker worden

Meninges = hersenvliezen

Er zijn 3 hersenvliezen:

1. Harde vlies = dura mater
   
2. Spinnenwebsvlies = arachnoïdea mater
   
3. Zachte vlies = pia mater
   

Tussen het spinnenwebsvlies en zachte vlies bevindt zich een ruimte = arachnoïdale ruimte

Hierin bevindt zich liquor cerebrospinalis (= hersen en ruggenmergsvocht)

Reflex

Reflex = een snelle automatische reactie van het lichaam op een sensorische prikkel

Gas en rem van het zenuwstelsel

Indeling naar werking van het zenuwstelsel:

Sympatische zenuwstelsel

Stimulerend: bij lichamelijk arbeid, in staat van paraatheid brengen, hierdoor snel reageren

Parasympatische zenuwstelsel

Remmend: als het lichaam passief is, lichaam tot rust laten komen, voor voedsel verteren en energievoorraad aan te vullen