Een schilderij in 11 woorden

• Taal
• Basisschool
• Groep 4-8

Introductie

Aan de hand van een schilderij van Vincent van Gogh schrijven de leerlingen een 'Elfje', een kort gedicht van elf woorden.

Instructies

Algemene leerdoelen

- De leerlingen bekijken een schilderij van Vincent van Gogh en beschrijven dit in een kort gedicht van elf woorden.

Kerndoelen

1, 5, 9, 53, 54, 55, 56

Benodigde materialen

- Schrijfmateriaal

- Voor elke leerling een vel papier of het Werkblad Elfje

Differentiatie:

1. Maak voorafgaand aan de individuele verwerking bij één van de schilderijen een 'klassikaal Elfje'. Bij elk schilderij wordt een voorbeeld gegeven.

2. De les kan geheel mondeling worden gegeven door de Elfjes samen met de leerlingen te maken.

Werkbladen

VGM_werkblad_Elfje.pdf

VGM_werkblad_Elfje.jpg

Vertel: Ik laat jullie een schilderij zien dat Vincent van Gogh maakte toen hij in het zuiden van Frankrijk woonde, in het stadje Arles. Kijk er eens goed naar en probeer zoveel mogelijk te onthouden van wat je ziet. Tel vervolgens langzaam af van 10 tot 1 en ga dan naar de volgende slide. Het Gele Huis (De straat), 1888

Het Gele Huis

Vraag de leerlingen daarna zoveel mogelijk objecten en kleuren te benoemen die ze op het schilderij hebben gezien. De mogelijkheden kunnen op het bord worden geschreven door het potlood in het menu aan te klikken.

Laat kort de objecten of kleuren benoemen die niet in het woordweb stonden.

Zomerdag

^{geel huis}

^{onder blauwe lucht}

^{stoomtrein over een brug}

^Arles

Lees daarna het gedicht voor. Stel vragen als: - Wie weet welke dichtvorm dit is? > Elfje - Zitten er regels in over dingen die al in het woordweb genoemd zijn? - Wie kan het rijmschema benoemen? > 1-2-3-4-1

Leg aan de hand van het schema op het bord het rijmschema '1 woord - 2 woorden - 3 woorden - 4 woorden - 1 woord' uit.

Vertel dat je bij het kijken naar het schilderij natuurlijk ook andere dingen kunt benoemen.

Vraag de leerlingen te bedenken wat er ook op de tweede regel van het gedicht zou kunnen staan. Laat daarna de afbeelding van het schilderij nog even kort zien.

Het Gele Huis (De straat), 1888

Vraag een aantal leerlingen wat zij op de tweede regel van het gedicht zouden invullen. De mogelijkheden kunnen in de lege vakjes worden geschreven door het potlood in het menu aan te klikken.

Vertel dat de leerlingen een vel papier krijgen, of een werkblad met het woordschema van het Elfje. Daarop gaan ze zelf één of meerdere Elfjes schrijven. Laat het papier of de werkbladen vervolgens uitdelen.

Vertel in de tussentijd dat er kan worden gekozen uit een aantal van Vincents schilderijen. Toon daarna de individuele werken. Bij ieder werk staat in de bijbehorende notities een voorbeeld van een Elfje, dat naar eigen inzicht kan worden ingezet.

Aardappels

grote schaal

handen met vorken

een vrouw schenkt koffie

Raar

(De aardappeleters, 1885)

Zelfportret

donkere ogen

volle oranje baard

gezicht met duizend kleuren

Vincent

(Zelfportret als schilder, 1887 - 1888)

Slaapkamer

twee stoelen

groot geel bed

raam op een kier

Rust

(De slaapkamer, 1888)

Stilleven

zestien bloemen

geel en groen

bruine harten dorre blaadjes

Vaas

(Zonnebloemen, 1889)

Donderwolken

donkere lucht

duizend zwarte kraaien

boven ruisend geel koren

Storm

(Korenveld met kraaien, 1890)

Het Gele Huis (De straat), 1888

Aan het werk

Spreek met de leerlingen de tijd af die ze voor het schrijven van een Elfje kunnen gebruiken: ca. 5 minuten.

Laat tijdens het schrijven deze slide als geheugensteun op het digibord staan.

Wie wil er voorlezen?

Wie wil er voorlezen?

Vraag ter afronding van de les een aantal leerlingen hun Elfjes voor te lezen. Toon tijdens het voorlezen het bijbehorende schilderij op het digibord, of laat de andere leerlingen raden over welk schilderij het Elfje gaat.