Les 3 - tekstindeling/samenhang en verkennend/globaal lezen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Les 3

tekstindeling/samenhang 

verkennend/globaal lezen

Doelen van deze les

Aan het einde van deze les weet je:

• Hoe teksten zijn opgebouwd;
• Hoe je samenhang in een tekst kunt krijgen;
• Wat verkennend en globaal lezen is.

Wat gaan we doen?

Nieuwsquiz (10 min)

Instructie tekstindeling en samenhang (10 min)

samen oefenen (10 min)

Zelfstandig werken aan opdrachten voor deze week(20 min)

Tekstindeling

• Inleiding
• Middenstuk (kern)
• Slot 

Wat staat er allemaal in de inleiding en wat is het doel van de inleiding?

Inleiding

De inleiding is het begin van een tekst met als doel:

- het onderwerp van de tekst aankondigen
-de lezer nieuwsgierig maken naar het vervolg van de tekst
- aanwijzingen geven voor wat er in de rest van de tekst aan bod komt

- 1 of meerdere alinea's

Inleiding

Een schrijver kan een tekst op meerdere manieren inleiden:

• Beschrijven van de aanleiding --> de schrijver beschrijft een gebeurtenis die aanleiding was om de tekst te schrijven
  
• Vragen stellen --> de schrijver stelt vragen die hij in de tekst gaat beantwoorden
  
• Situatieschets --> de schrijver beschrijft een situatie die voor de lezer herkenbaar of interessant is
  
• Omschrijving van een probleem --> de schrijver beschrijft een probleem dat in de tekst centraal staat.
  

Combinatie van bovenstaande elementen

Middenstuk (kern)

In het middenstuk (de kern) 
-deelonderwerpen

-alinea's
Bij elk nieuw deelonderwerp een nieuwe alinea.

- tussenkopjes

Wat staat er in het slot en wat is het doel van het slot?

Slot

Een schrijver kan een tekst op verschillende manieren afsluiten:

• Samenvatting --> de schrijver geeft een samenvatting van informatie uit het middenstuk dor de belangrijkste informatie te herhalen
  
• Conclusie --> de schrijver geeft een slotsom of eindoordeel. Je herkent dit vaak door de woorden 'dus' en 'kortom'.
  
• Activeren --> de schrijver wil dat een lezer iets gaat doen, bijvoorbeeld een product kopen
  
• Advies --> de schrijver geeft de lezer advies
  
• Oplossing --> de schrijver geeft een oplossing voor het probleem dat in de tekst is beschreven

Samenhang

Een schrijver gebruikt woorden en zinnen om samenhang duidelijk te maken

- signaalwoorden--> bijvoorbeeld daarom, omdat, maar, want, enz.

Als je deze tijdens het lezen herkent, begrijp je de tekst beter.

Samenhang

Signaalwoorden maken duidelijk wat tekstdelen met elkaar te maken hebben. De relatie tussen deze tekstdelen noem je tekstverband.

Hoeveel signaalwoorden weet je nog? Schrijf ze op!

Wat is de functie van het signaalwoord 'maar'?

Ik wil graag naar de stad, maar ik heb geen tijd.

1. voorbeeld
2. volgorde
3. tegenstelling
4. voorwaarde

Wat is de functie van 'dus'
Ik wil een goed cijfer, dus ik ga hard leren

1. reden
2. verklaring
3. conclusie
4. opsomming

Wat is de functie van 'omdat'?
Ik heb een goed cijfer, omdat ik goed geleerd heb.

1. verklaring
2. reden
3. voorbeeld
4. opsomming

Hoe lees je verkennend/ globaal een tekst?

Verkennend / globaal lezen

Je let vooral op:

• Titel en tussenkopjes;
• Tekst in andere kleuren of lettergrootte;
• Eventuele afbeeldingen;
• Tekstindeling

Je probeert door niet de hele tekst uitgebreid te lezen, wel te kijken wat het onderwerp zal zijn.

Opdrachten deze week

StartTaal:

• 2F | Lezen | Opbouwopdrachten | Verkennend en globaal lezen | opdracht 4 
• 2F | Lezen | Opbouwopdrachten | Tekstindeling | opdracht 4