6.4 deel 1 V3a, Oogafwijkingen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Regels van orde

1e keer:  Waarschuwing --> Maximaal 2 namen op het bord

2e keer: Kleine schrijfopdracht in kabinet --> Max. 2 keer

3e keer: Eruit, naar Loket 21

Nooit! 

Geluid uit telefoons / Oordopjes in 
Gooien, Klooien, Rotzooi maken
Eten/drinken 

Mutsen op / Jassen aan / Tassen op tafel  

Samen werken aan een rustige gezellige sfeer

• Stil als een ander aan het woord is.
   Laat iedereen uitpraten
   De docent of degene die de beurt heeft
• Niet schreeuwen, roepen, hard praten
• Heb een beetje geduld: Soms wordt je vraag pas beantwoord
   na een blokje uitleg.
   

Nooit! 
Geluid uit telefoons   /   Oordopjes in 

Gooien   /   Eten/drinken
Mutsen op   /   Jassen aan 

Mutsen op   /   Tassen op tafel

Pak je spullen:                                

Vandaag

6.4 deel I: Oogafwijkingen

• Quissy!       offline
  
• Meten eigen nabijheidspunt & brandpunt
  
• Lezen
  
• Uitleg
• Sommen maken
• Formatieve vraag

Doel van deze les

• Je kunt uitleggen waarom een ooglens boller moet worden om voorwerpen dichter bij scherp te stellen.
  
  
• Je kunt uitleggen wat er gebeurt met de nabijheidspunten en vertepunten bij de oogwijkingen oudziendheid, verziendheid en bijziendheid.

Lever practicum in!

Leerpunten practicum

Leerpunt 1: 
1/v  + 1/b = 1/f ,  altijd zelfde getal: 1/f = 10 m⁻¹,
dus f = 0,1 m = 10 cm
f = 0,1 

Leerpunten practicum

Leerpunt 2: 
Uit de grafiek haal je de formule: y=10-x  -->        1/b = 10 - 1/v
Omgeschreven: 1/b + 1/v = 10 --> 1/b + 1/v = 1/0,1 = 1/f 

Dus weer de lenzenformule die je nu zelf afgeleid hebt!

Leerpunten practicum

Leerpunt 3: 
B/V is per definitie de vergroting: Hoe groot is je beeld t.o.v. je voorwerp.

In je tabel heb je gezien dat B/V = b/v,           
Je kunt je vergroting dus berekenen door b/v uit rekenen.               

Denken-Delen-Uitwisselen

Bij de vraag die hierna komt:

1. Denk zelf na in stilte over het antwoord
   en schrijf het op, of teken het
2. Deel met je buur: Leg het aan elkaar uit, zoek het beste antwoord.
3. Uitwisselen: Ik kies willekeurig iemand die het komt voordoen op het bord.

Denk in stilte na en schrijf je antwoord op:

In je practicum heb je met de grafiek de                             lenzenformule afgeleidt. Deze luidt:                                    
Schrijf onder elkaar op v, b, f:
Daarachter: Waar staat de letter voor?

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

Deel met je buur er zoek het beste antwoord.

Waar staan v, b en f voor?

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

Wat is het nabijheidspunt?

1. De beeldafstand als je zo dichtbij mogelijk scherp ziet.
2. Het punt het dichtste bij je oog waar je nog scherp kunt zien.
3. De voorwerpsafstand als je zo dichtbij mogelijk scherp ziet.
4. De afstand van je ooglens tot je netvlies.

Uitwisselen:
De volgende persoon mag het uitleggen:

V3

Wat is het vertepunt?

1. De voorwerpsafstand als je zo verweg mogelijk scherp ziet.
2. Bij een gezond oog is dat oneindig ver weg.
3. De verste ster die je nog kunt waarnemen.
4. Het punt het verste weg waar je nog scherp kunt zien.

Uitwisselen:
De volgende persoon mag het uitleggen:

V3

Wat is een geaccomodeerd oog?

1. Een oog dat dichtbij heeft scherpgesteld.
2. Een oog dat ontspannen ver weg scherp ziet.
3. Een aangespannen oogspier met bolle lens.
4. Een oog dat aangepast is met een contactlens of bril.

Uitwisselen:
De volgende persoon mag het uitleggen:

V3

v = voorwerpsafstand

b = beeldafstand

f = brandpuntafstand (= focusafstand)

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

v

b

f

f

Denk in stilte na en schrijf je antwoord op:

Voor de vergroting N geldt: 

Voor een scherp beeld geldt de lenzenformule:

Ik heb een dia van een potlood scherp afgebeeld op een scherm.
Het potlood staat 15cm van de lens en de lens heeft een f van 10cm. Bereken: Hoe groot is mijn vergrotingsfactor N?

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

N=​v​​b​​

Deel met je buur er zoek het beste antwoord.

Voor de vergroting N geldt: 

Voor een scherp beeld geldt de lenzenformule:

Ik heb een dia van een potlood scherp afgebeeld op een scherm.

Het potlood staat 15cm van de lens en de lens heeft een f van 10cm. Bereken: Hoe groot is mijn vergrotingsfactor N?

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

N=​v​​b​​

Uitwisselen:
De volgende persoon mag het uitleggen:

V3

Zelfstandig lezen

2 min. alleen & in stilte

Lees in je boek blz:
Lezen blz. 197
tot 198 ‘Oogafwijking: oudziend’

• Schrijf vragen op
• Maak een samenvatting

Nabijheidspunt

Meet het nabijheidspunt

• Tweetallen
• 1 test, 1 meet
• beide 1 oog 
• met/zonder bril is leuk

Je nabijheidspunt is een v (voorwerpsafstand), want je zit het potlood scherp!

Je oogbol is ongeveer 2,5 cm van binnen, dus je b (beeldafstand) is 2,5 cm. 
Bereken de f van je oog als je het potlood scherp ziet.

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

v

b

f

f

Als je oog iets heel ver weg scherp ziet, dan komen de stralen evenwijdig op de lens.

Waar komen ze dan samen?

Dus dan geldt: b = f.

Vul in de formule links voor v eens       in.
Wat staat er dan?

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

∞

Dus:
Als f = b en als je oogbol 2,5 cm is aan de binnenkant,

Wat is de f van je oog dan
als je ver weg scherp ziet?

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

b

f

v=∞

Zelfstandig lezen

3 min. alleen & in stilte

Lees in je boek blz:
De rest:
Vanaf 198 ‘Oogafwijking: oudziend’ t/m 199

• Schrijf vragen op
• Maak een samenvatting

Doorsnede van een oog

Vertepunt

Als je oogspieren zijn ontspannen 

kun je ver kijken.
Het verste punt wat je kunt zien
heet het vertepunt.

Nabijheidspunt

Het punt het dichtste bij wat

je nog scherp kan zien heet

het nabijheidspunt.

jong persoon : ongeveer op 10 cm voor oog

Als je nabijheidspunt verder ligt dan 25 cm van je oog heb je een bril nodig om te kunnen lezen. NIET om te kunnen fietsen etc.

Ver weg kijken
is dus het meest ontspannen
voor de oogspier!

Verziend: oogbol te kort/lens te zwak

Bijziend: oogbol te lang/lens te sterk

Oudziend

• Ooglens is minder elastisch
  
• Je kunt niet goed meer accomoderen.
• Je hebt een positieve lens nodig
  

Veel tijd over?

Constructie met een loep: Virtueel beeld + Applet

https://phet.colorado.edu/sims/html/geometric-optics/latest/geometric-optics_all.html

Werken met zachtjes overleg

Opgaven:
39 t/m 42 & 45 & 46
daarna: 43 & 44
blz. 200
Huiswerk:

39 t/m 46

Doel van deze les

• Je kunt uitleggen waarom een ooglens boller moet worden om voorwerpen dichter bij scherp te stellen.
  
  
• Je kunt uitleggen wat er gebeurt met de nabijheidspunten en vertepunten bij de oogwijkingen oudziendheid, verziendheid en bijziendheid.

Als je bijziend bent zie je voorwerpen dichtbij / ver weg niet scherp

1. Dichtbij
2. Ver weg

        

          Deze situatie hoort bij een:

1. Verziend persoon
2. Bijziend persoon

Als je bijziend bent, heb je een:

1. Positieve bril nodig
2. Negatieve bril nodig

Hiernaast zie je het oog van iemand die

1. bijziend is.
2. verziend is.
3. blind is.
4. oudziend is.