hfst. 4

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hfst. 4 Internationale handel

Waarom handelt een land?

Kernwoorden:

- open economie

- absolute en comparatieve 

kostenverschillen

Export Nederland

Naar welke landen exporteert Nederland

Open economie

Nederland is een open economie; d.w.z. dat we veel handelen met het buitenland.

Waarom exporteert een land?

• Bedrijven kunnen zo hun afzetmarkt vergroten. 
  

Waarom importeert een land?

• Sommige goederen kunnen niet in het eigen land gemaakt worden (denk aan klimaat). 
  
• Sommige goederen kunnen goedkoper in een ander land gemaakt worden. 
  
• Keuzemogelijkheid van de consument vergroten. 
  

Waarom kunnen producten in het ene land goedkoper gemaakt worden dan in het andere?

• Natuurlijke omstandigheden (denk aan klimaat en aanwezigheid van grondstoffen) 
  
• Loonkosten per eenheid product 
  
• Infrastructuur 
  
• Kwaliteit van de beroepsbevolking 
  

Absolute en comparatieve kostenverschillen

Door internationale handel kan elk land zich specialiseren in het product welke ze het goedkoopst maakt, en de andere producten (die in andere landen goedkoper worden gemaakt) importeren. Er ontstaat internationale arbeidsverdeling. Het gaat hierbij niet alleen om de absolute kostenverschillen (dus welk land kan het product het goedkoopst maken), maar ook om comparatieve (relatieve) kostenverschillen.

Voorbeeld

Japan en Europa kunnen beide kleding en voedsel produceren. 

Gegeven is wat het kost aan arbeidsuren om de twee goederen in elk land te maken:  

Op eerste gezicht lijkt er geen reden voor Japan om vanuit Europa te importeren; Japan is immers goedkoper in het maken van beide goederen. 

Je kunt echter laten zien dat als landen zich gaan specialiseren in het product waar ze een relatief kostenvoordeel hebben, het voor beide landen voordelig kan zijn.

In Europa geldt: 1 eenheid voedsel ‘kost’ ..... eenheden kleding

In Japan geldt: 1 eenheid voedsel ‘kost’ ..... eenheden kleding

In Europa is ....................... dus relatief goedkoper.

Andersom: 

In Europa geldt: 1 eenheid kleding ‘kost’ ..... eenheden voedsel

In Japan geldt: 1 eenheid kleding ‘kost’ ........ eenheden voedsel

In Japan is ......................... dus relatief goedkoper.

In Europa geldt: 1 eenheid voedsel ‘kost’ 2 eenheden kleding

In Japan geldt: 1 eenheid voedsel ‘kost’ 4 eenheden kleding

In Europa is voedsel dus relatief goedkoper.

Andersom:

In Europa geldt: 1 eenheid kleding ‘kost’ 0,5 eenheden voedsel

In Japan geldt: 1 eenheid kleding ‘kost’ 0,25 eenheden voedsel

In Japan is kleding dus relatief goedkoper.

Voor Japanse consumenten zou het daarom interessant zijn hun voedsel niet in Japan, maar in Europa te kopen voor een prijs van minder dan ........... kleding. 

De Europese voedselproducent ontvangt in Europa per eenheid voedsel een prijs van twee kleding. Voor hem is het aantrekkelijk zijn voedsel in Japan af te zetten tegen een prijs van .................. dan twee kleding. 

Voor Japanse consumenten zou het daarom interessant zijn hun voedsel niet in Japan, maar in Europa te kopen voor een prijs van minder dan vier kleding. 

De Europese voedselproducent ontvangt in Europa per eenheid voedsel een prijs van twee kleding. Voor hem is het aantrekkelijk zijn voedsel in Japan af te zetten tegen een prijs van meer dan twee kleding. 

• Stel dat Europa en Japan zich beide volledig gaan specialiseren. 
  
• Stel dat de internationale ruilverhouding 1 : 3 wordt: één eenheid voedsel tegen 3 eenheden kleding.  
  
• Europa heeft voor het maken van een eenheid voedsel 50 uur arbeid nodig. Die eenheid voedsel kan met Japan worden geruild tegen drie eenheden kleding. Eén eenheid kleding kost dus voortaan maar 50 / 3 = 16,7 uur arbeid.  
  

En ook voor Japan brengt de ruil voordelen. 

• Met 10 uur arbeid kan één eenheid kleding worden voortgebracht. 
  
• Drie eenheden kleding leveren in de ruil met Europa een eenheid voedsel op. 
  
• Kortom: met 30 uur arbeid kan Japan beschikken over een eenheid voedsel (was 40 uur). 
  
• In Japan is het voedsel goedkoper geworden. 
  

Oefenopdracht 1

Stel dat de productiekosten voor een liter bier en wijn in Frankrijk en Duitsland als volgt zijn:

a) Geef de ruil-

verhoudingen weer. 

Dus, vul in:

- in Duitsland geldt: 1 liter wijn kost ....................  liter bier

- in Duitsland geldt: 1 liter bier kost ..................... liter wijn

- in Frankrijk geldt: 1 liter wijn kost ................... liter bier

- in Frankrijk geldt: 1 liter bier kost ................... liter wijn

b) In welk goed gaat elk land zich specialiseren? 

Frankrijk in ............................  & Duitsland in ............................. 

Uitwerking oefenopdracht 1

a)

- in Duitsland geldt: 1 liter wijn kost 5/3 = 1,67 liter bier

- in Duitsland geldt: 1 liter bier kost 3/5 = 0,6 liter wijn

- in Frankrijk geldt: 1 liter wijn kost 4/2 = 2 liter bier

- in Frankrijk geldt: 1 liter bier kost 2/4 = 0,5 liter wijn

b)
Frankrijk: bier & Duitsland: wijn 

Oefenopdracht 2

Er zijn twee landen, A en B, die beide twee goederen consumeren (X en Y). 

Gegeven is wat het kost om de twee goederen in elk land te maken:

Op eerste gezicht lijkt er geen reden voor land A om vanuit B te importeren; land A is immers goedkoper in het maken van beide goederen. 

Je kunt echter laten zien dat als landen zich gaan specialiseren in het product waar ze een relatief kostenvoordeel hebben, het voor beide landen voordelig kan zijn.

a) Bepaal de relatieve kostenvoordelen:

Bij land A geldt:   

1 X ‘kost’ .....................Y

1 Y ‘kost’ .................... X

Bij land B geldt:   

1 X ‘kost’ .................... Y

1 Y ‘kost’ ..................... X

b) Vul in: Land A heeft een relatief kostenvoordeel in .............. en land B in .............. .

Uitwerking oefenopgave 2

a) Bij land A geldt:
    1 X ‘kost’ 10 / 20 = 0,5Y 

                                   1 Y ‘kost’ 20 / 10 = 2 X

Bij land B geldt:          1 X ‘kost’ 15 / 45 = 0,33 Y 

                                   1 Y ‘kost’ 45 / 15 = 3 X

b) Land A heeft een relatief kostenvoordeel in Y en 

land B in X.

Bewijs dat beide landen voordeel hebben van ruil:
 

Stel dat land A 1000 geldeenheden heeft en zelf 15 eenheden Y wil hebben. 

Zonder handel:  15 eenheden Y kost 15 x 20 = 300 geldeenheden. Dan blijft er 1000 – 300 = 700 geldeenheden over; hiermee kunnen ze 700 / 10 = 70 X maken. 

Met handel: Land A maakt alleen Y: 1000 / 20 = 50 eenheden; hiervan houden ze er 15 zelf en exporteert er 35 naar land B. In land B geldt dat 1 Y = 3X; dus voor 35Y krijgt land A: 3 x 35 = 105X. Dat is meer dan ze hadden toen ze het zelf maakten (70).