Taalbeschouwing Les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

CURSUS 4: Taal   

paragraaf 1

Cursus 4: TAAL

Dialecten en Standaardnederlands

• Je weet wat het woord dialect betekent.
• Je kunt het verschil tussen een streektaal en het Standaardnederlands uitleggen.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• in gesprek over de begrippen dialect en Standaardnederlands.
• dialectwoorden leren kennen.
• dialectwoorden opzoeken.

• Gebruik je iPad alleen als dat nodig is.
  
• Als de docent aan het woord is, is de rest van de klas stil.
  
• Als een klasgenoot aan het woord is,
  is de rest van de klas stil.
  
• Kortom, we luisteren naar elkaar en weten wanneer we mogen praten.

De regels tijdens de lessen Nederlands

Wie kan kort vertellen waar we het
de vorige les over hebben gehad?

Je gaat zo luisteren naar een verhaal over Martien Meiland. Beantwoord de volgende vragen:

Wat valt op?

Hoe klinkt het?

Welke woorden herken je?

Klassengesprek

• Een streektaal is een taal van een bepaalde streek of een bepaalde plaats, die anders is dan de Standaardtaal (het Nederlands).
• Denk aan Fries, Vlaams, Limburgs.

Dialect

(streektaal)

Verschillende dialecten/streektalen

• In totaal 267 dialecten in Nederland
• De drie grootste dialecten zijn:

        • Nedersaksisch (4,8%)
        • Limburgs ( 3,4%)

        • Het Fries ( 2,0%)

• De rest van Nederland spreekt vooral een vorm van het Standaardnederlands

Nederlands zoals je het op school leert;

Verzameling van afspraken over hoe we zinnen en woorden schrijven en uitspreken;

De standaardtaal verandert. Er verdwijnen woorden en er komen nieuwe woorden bij. 

Standaardnederlands

 Verschil tussen dialect en het Standaardnederlands. 

• Het Standaardnederlands is een taal die we allemaal gebruiken om elkaar goed te begrijpen, bijvoorbeeld op school op televisie of in officiële brieven. Het is de “officiële” Nederlandse taal.

• Een dialect is een variant van het Nederlands die gesproken wordt in een bepaalde streek of regio.

• In een dialect kunnen woorden, zinnen en klanken anders zijn dan in het Standaardnederlands. Het blijft wel een vorm van Nederlands.

Dialecten die de status van taal hebben gekregen.

• Sommige dialecten zijn zo belangrijk geworden dat ze nu de status van een taal hebben gekregen. Dit betekent dat ze officieel worden erkend als een aparte taal.

• Een voorbeeld hiervan is het Fries. Dit is een echte taal met eigen woorden, grammatica en regels.

Noem zoveel mogelijk dialecten die gesproken worden in Nederland.

Verschillende dialecten:

Fries, Gronings, Drents, Twents, Achterhoeks, Haags, Limburgs, Brabants

Definitie van dialect bespreken

Sleep de uitspraken naar het juiste vakje.

Waar

Niet waar

Dialect is de taal van de boeren.

Dialect is vooral spreektaal.

Dialect is typisch Nederlands.

Fries is een dialect.

Kies de goede betekenis 

van de dialectwoorden. Vooruitblik naar volgende les.

kwaad

struikelen

zoenen

armoedig

verpesten

tot ziens

praatjes

snoetjeknovveln

(Gronings)

babbelegoegies

(Drents)

hellig

(Overijssels)

stroffele

(West-Fries)

houdoe

(Noord-Brabants)

versjangeleren

(Limburgs)

achenebbisj

(Amsterdams)

Ik kan benoemen wat Standaardnederlands en dialect is en het verschil tussen beide herkennen en benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Wie heeft nog een vraag over wat we vandaag hebben behandeld?