Paragraaf 5.3 oplosbaarheid en groepsopdracht 2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 5.3 oplosbaarheid

Programma van vandaag 

Eerste uur 

herhaling

uitleg oplosbaarheid (par. 5.3)

weektaak 

Tweede uur 

oplosbaarheid zouten 

groepsopdracht 

Wat leer je? 

• hoe hydrofiele en hydrofobe stoffen zich gedragen bij oplossen
• meer details over wat er met zouten gebeurt tijdens oplossen  

Polair vs apolair

Polair:

• OH, NH (of FH) groep in molecuul 
• wel H-bruggen 
• vb ethanol

Apolair:

• geen OH, NH (of FH) groep in molecuul 
• geen H-bruggen 
• vb ethaan

Hydrofiel & hydrofoob

Stoffen met polaire moleculen  zijn hydrofiel (mengen goed met water).

Stoffen met apolaire moleculen zijn hydrofoob (mengen slecht met water).

Soort zoekt soort

hydrofiel (polaire moleculen) mengt met hydrofiel 

hydrofoob (apolaire moleculen) mengt met hydrofoob

(en andersom niet)

Geldt ook bij oplosbaarheid

hydrofiele stoffen lossen alleen op in hydrofiele oplosmiddelen 

hydrofobe stoffen lossen alleen op in hydrofobe oplosmiddelen 

Hoe kun je op microniveau zien dat glucose goed oplost in water? 

Oplosbaarheid 

Wat gebeurt er op microniveau als een stof wordt opgelost?

--> alle bindingen tussen de moleculen worden verbroken en opnieuw gevormd

Welke bindingen zitten er:

• tussen moleculen van hydrofiele stoffen (polair)?
•  tussen moleculen van hydrofobe stoffen (apolair)?

Denk hier eens over na

-Eerst alleen (+/- 2 minuten)

-Daarna (op mijn teken) delen met buur (+/- 2 minuten) 

-Tot slot klassikaal bespreken 

Welke bindingen tussen moleculen? 

polair/ hydrofiel

• molecuul-/vanderwaalsbindingen 
• waterstofbruggen 

apolair/ hydrofoob

• molecuul-/vanderwaalsbindingen 

Bij hydrofobe stoffen 

Voorbeeld: het oplossen van jood in hexaan 

1. De VanderWaalsbindingen in het jood verbreken 
2. Er vormen zich nieuwe VanderWaalsbindingen tussen het jood en het hexaan 

Bij hydrofiele stoffen 

Voorbeeld is het oplossen van ethanol in water 

1. De VanderWaalsbindingen en waterstofbruggen in het ethanol verbreken  
2. Er vormen zich VanderWaalsbindingenen waterstofbruggen tussen de watermoleculen en de ethanolmoleculen 

Bij hydrofiele stoffen 

Voorbeeld is het oplossen van ethanol in water 

1. De VanderWaalsbindingen en waterstofbruggen in het ethanol verbreken  
2. Er vormen zich VanderWaalsbindingenen waterstofbruggen tussen de watermoleculen en de ethanolmoleculen 

Bij hydrofiele stoffen 

Voorbeeld is het oplossen van ethanol in water 

1. De VanderWaalsbindingen en waterstofbruggen in het ethanol verbreken  
2. Er vormen zich VanderWaalsbindingenen waterstofbruggen tussen de watermoleculen en de ethanolmoleculen 

Aan de slag 

zie weektaak 

(30 en 32 kunnen nu nog niet)

Zouten 

Welke bindingen zitten in zouten? 

ionbinding

 zouten 

Oplossen kaliumjodide:

KI (s) --> K⁺ (aq) + I^- (aq)

• Watermoleculen groeperen rond de ionen
  

•  Welke kant van de watermoleculen richten zich
  

          -        Naar een positief geladen ion?

          -        Naar een negatief geladen ion?

Aan de slag 

Groepsopdracht

In groepjes 

Luidop denkend

Drie groepsrollen:

• Voorzitter: degene die luidop voorleest en iedereen scherp houdt 
• denker: degene die luidop nadenkt en zijn/haar associaties deelt (associatie=waar denk je aan bij deze opgave)
• Schrijver: schrijft mee met alles wat er gezegd wordt