Presentatie ogen

• Biologie
• Basisschool
• Groep 5

Check die Ogen!

Presenatie over je ogen, bijziendheid en schermpjes

Maaike Peperkamp - Bartelink

Herveld, maart 2020

Wat gaan we bespreken?

• Wie ben ik? & Wat doe ik?
• Het oog
• Wat is bijziendheid?
• Feiten & Weetjes
• Risicofactoren
• Hoe kun je bijziendheid herkennen?
• Hoe zorg je goed voor je ogen?

Wie ben ik & Wat doe ik?

Maaike Peperkamp - Bartelink

Optiek en Optometrie Overbetuwe (Herveld)

Gediplomeerd Opticien 

en 

Contactlensspecialist i.o.

Waar zit de nervus opticus?

Wat is bijziendheid?

Als je bijziend (myoop) bent zie je dichtbij goed, terwijl je veraf juist wazig ziet.

Als je bijziend bent zie je dichtbij goed, terwijl je veraf juist wazig ziet. Dit wazige zicht komt omdat je oog in de (as)lengte zo sterk groeit dat de afbeelding waar je naar kijkt niet meer óp het netvlies afgebeeld wordt, maar ervóór. Je hebt dan een correctie met een negatieve sterkte (min-sterkte) nodig om weer scherp te zien. De wetenschappelijke term voor bijziendheid is ‘myopie’.

Het langer worden van de oogbol veroorzaakt structurele veranderingen. Dit is het beste te vergelijken met een ballon die te hard wordt opgeblazen, waardoor de wanden telkens dunner en kwetsbaarder worden. Zie het als een paar handen die stevig ineengevouwen zijn en langzaam uit elkaar getrokken worden (doe voor). De stevigheid is eruit, er ontstaan problemen: het oog raakt misvormd.

Feiten & Weetjes

Wist je dat...

- 3 op de 10 kinderen speelt nooit of slechts één keer per week buiten

- Een kwart van de 13-jarigen in NL is bijziend

- 50% van de twintigers in Europa zijn bijziend

- Er wordt steeds vaker en langer gekeken op een beeldscherm (telefoon, tablet, televisie, etc.)

Uit onderzoek blijkt dat momenteel een kwart van de 13-jarigen in Nederland bijziend is. Bijziendheid bij jongeren is in de afgelopen jaren zo sterk toegenomen dat we inmiddels van een epidemie spreken. Bijziendheid (myopie) komt steeds vaker en op steeds jongere leeftijd voor. Ook de mate van bijziendheid wordt steeds extremer. 1 van de redenen van deze explosieve groei is de levensstijl van kinderen, tegenwoordig verrichten kinderen veel nabijwerk op de tablet en smartphone en spelen ze weinig buiten. Juist jongeren zijn een kwetsbare groep omdat hun ogen nog niet uitgegroeid zijn. De grootste progressie van bijziendheid vindt meestal plaats tussen de 6 en 17 jaar oud.

Op dit moment is al zeker 50% van de jongeren in Europa bijziend. In Azië is dat zelfs al meer dan 80%. Inmiddels is het op weg de nummer 1 oorzaak van blindheid te worden. Bijziendheid is niet te genezen, maar er is gelukkig wel wat te doen tegen progressieve myopie bij jongeren. Hier kom ik later op terug.

Wat is een ander woord voor sterkte?

1. Gewicht
2. Dioptrieën
3. Super sterk
4. Slap

Wat is bijziendheid?

Wat gebeurt er in je oog?

Hoe hoger de minsterkte, hoe meer kans op oogproblemen.

Als je bijziend bent heb je zoals de oogspecialist dat zegt een oogcorrectie met een ‘min-sterkte’ nodig. Bijziendheid hoeft niet gevaarlijk te zijn. Wel blijkt uit onderzoek dat mensen met een hogere minsterkte (tussen de -5,00 D en -7,00 D) meer kans hebben op vervelende oogproblemen op latere leeftijd. Door goed voor je ogen te zorgen kun je de minsterkte zoveel mogelijk beperken en dat zou betekenen dat je minder risico loopt om later oogproblemen te ontwikkelen. Het blijkt dat bijziendheid zich het snelst ontwikkeld bij kinderen tussen de 6 en 17 jaar oud. Daarom is het belangrijk om het hier over te hebben, want gelukkig zijn er manieren waarmee bijziendheid zoveel mogelijk geremd kan worden.

Korte uitleg van de mogelijke oogproblemen:

1. Grote kans op netvliesloslating: het netvlies raakt los, bijvoorbeeld door één of meerdere scheurtjes. Wordt een netvliesloslating niet behandeld, dan leidt dit tot slechtziendheid of blindheid

2. Grotere kans op staar: een vertroebeling van de ooglens waardoor het zicht minder scherp wordt. Zonder behandeling kan dit tot ernstige slechtziendheid leiden.

3. Verhoogde kans op glaucoom: verhoogde oogdruk die de oogzenuw beschadigt. Bij aanhoudende verhoogde oogdruk sterven de oogzenuwvezels geleidelijk af, waardoor delen van het buitenste gezichtsveld verdwijnen. Kan tot slechtziendheid en zelfs blindheid leiden.

Oogproblemen

• Netvliesloslating
• Glaucoom
• Staar

Iedereen kan bijziend worden. De exacte oorzaak van bijziendheid is nog niet bekend, maar er zijn wel belangrijke factoren die een rol spelen, zoals:

Erfelijkheid; als één of allebei je ouders bijziend zijn, is er een grotere kans voor jou dat je ook bijziend wordt

Etniciteit; mensen uit Azië zijn vaker bijziend

Leefpatroon; kinderen die weinig buiten spelen en veel tijd doorbrengen op de smartphone of tablet (dichtbijwerk) ontwikkelen vaker bijziendheid. Straks meer hierover bij de dia tips.

Vooral voor kinderen met een grote kans op het ontwikkelen van hoge bijziendheid is het van belang om de progressie tijdig zoveel mogelijk te managen en aan te pakken.

Hoe kun je herkennen dat je mogelijk bijziend bent? De volgende signalen kunnen erop wijzen dat je mogelijk bijziend bent:

• Klachten over hoofdpijn of ‘vermoeide ogen’.
• Moeite op school door het niet goed kunnen lezen van het bord.
• Dicht bij de televisie, computer of andere beeldschermen gaan zitten.
• Een boek heel dichtbij houden bij het lezen.
• Objecten in de verte niet goed kunnen zien.
• Veel knipperen.
• Veel in de ogen wrijven.
• Ogen vaak dichtknijpen.

Natuurlijk hoeft dit niet meteen te betekenen dat je bijziend bent. Degene die dat voor jou zeker kan zeggen is de oogspecialist. Daarom is het belangrijk om regelmatig naar zo’n specialist te gaan om je ogen te controleren. Net als dat je 1 of 2 keer per jaar naar de tandarts gaat om je tanden te laten controleren. Als je dan toch bijziend bent kan de specialist je helpen om de bijziendheid zo veel mogelijk te remmen zodat je ogen niet verder achteruit gaan. 

Bijziendheid is niet te genezen, maar gelukkig is er wel wat te doen om progressieve myopie te remmen bij jongeren. Als we op tijd ingrijpen kunnen we de mate van hun bijziendheid in de toekomst beperken. Dit heet met een moeilijk woord: myopie management. Vooral voor kinderen met een grote kans op het ontwikkelen van hoge bijziendheid is het van belang om de progressie tijdig zoveel mogelijk te managen. Er zijn 3 basis strategieën die ingezet kunnen worden: 1) Lifestyle advies, 2) Atropine oogdruppels en 3) Optische interventie. Binnen deze 3 strategieën vallen een aantal opties.

Lifestyle.

Onderzoek heeft aangetoond dat buiten zijn beschermend werkt op de groei van het oog bij kinderen. Buiten is er wel 15x meer licht dan binnen, zelfs als binnen de lampen aan zijn. Hoeveel uur je buiten moet zijn om een beschermend effect te krijgen? Zeker 2 uur per dag.

Daarnaast zijn kinderen vaak continu bezig op de tablet, laptop en smartphone. Hierbij gebruiken ze hun ogen maar op één manier: dichtbij. Op den duur kunnen zij dan minder goed veraf zien.

Atropine oogdruppels

Atropine oogdruppels worden voorgeschreven om de toename van bijziendheid af te remmen. Tijdens de therapie met Atropine oogdruppels heeft het kind vaak een bril of contactlenzen nodig om scherp te kunnen zien. Alleen op indicatie als de verwachting is dat myopie > 6,00 D of as-lengte > 26 mm wordt. Kan bijwerkingen hebben afhankelijk van de dosering.

Optische interventies:

Speciale contactlenzen die de ontwikkeling van bijziendheid kunnen remmen. Deze speciale contactlenzen zijn verkrijgbaar bij de opticien die hierin gespecialiseerd is. Er zijn 3 soorten lenzen, dus er is voor ieder ook een oplossing. Welke het beste voor jou is, dat kan de Expert adviseren. Hier kom ik later nog op terug.

Er kan al gestart worden met de myopie management lenzen vanaf het achtste levensjaar. Een belangrijke voorwaarde hierbij is dat het kind zorgvuldig kan omgaan met de lenzen en de bijhorende instructies goed kan opvolgen.

Hoe zorg je goed voor je ogen?

Buiten spelen

• Minimaal 15 uur per week naar buiten als het licht is
  
• Oftewel; 2 uur per dag en extra in het weekend
  

Kijk minder vaak dichtbij

• Niet te lang en te vaak op schermen kijken
  
• De 20-20-2 regel (elke 20 minuten 20 sec in de verte kijken en minstens 2 uur per dag buiten zijn.
  

Laat regelmatig je ogen controleren door een specialist.

Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen om voor je ogen te zorgen.

• Buiten spelen: Minimaal 15 uur per week naar buiten als het licht is, oftewel; 2 uur per dag en extra in het weekend
• Nabij activiteit:
• Beperk nabijwerk (smartphone, tablet, etc.), zoals veel tijd door brengen op je mobiele telefoon of heel lang een boek lezen.
• De 20-20-2 regel. Na 20 minuten achtereenvolgend nabijwerk wordt geadviseerd om tenminste 20 seconden ver weg te kijken en minimaal 2 uur per dag buiten te zijn.

Wat hebben jullie onthouden?

Einde