1.4 Alles wordt duurder

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

1.4 Alles wordt duurder

Mavo 3

Daar gaan we weer!

Rekenmachine bij de hand.....

Leerdoelen voor deze paragraaf

- Je kunt een verandering in procenten berekenen.

- Je kunt uitleggen wat inflatie is.

- Je kunt uitleggen wat de gevolgen van inflatie zijn voor je koopkracht.

- Je kunt met indexcijfers de veranderingen van lonen en prijzen vergelijken.

- Je kunt berekeningen maken met behulp van indexcijfers.

Herhalen 1.3

Waaraan geef je je geld uit???

Soorten uitgaven:

• Huishoudelijke uitgaven

de alledaagse uitgaven voor je huishouden. (dagelijkse uitgaven)

• vaste lasten

de uitgaven die je met een vaste regelmaat moet betalen

• incidentele uitgaven

meestal grote uitgaven die je niet zo vaak doet en niet met een vaste regelmaat

Vraag 33

blz 33

1.4 alles wordt duurder 

Koopkracht?

• de hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen
• kun je altijd meer kopen als je inkomen stijgt????

1.4 alles wordt duurder 

Inkomensstijging > prijsstijging

Koopkracht neemt toe

Inkomensstijging < prijsstijging

Koopkracht neemt af

1.4 alles wordt duurder 

• Stel, de prijzen stijgen met 2%
• Wat gebeurt er dan met je koopkracht?
• Vervolgens stijgt je loon met 4%
• Wat gebeurt er dan met je koopkracht?

1.4 alles wordt duurder 

• Om vergelijkingen te kunnen maken, moet je stijgingen en dalingen in percentages kunnen berekenen.

1.4 alles wordt duurder 

• Om vergelijkingen te kunnen maken, moet je stijgingen en dalingen in percentages kunnen berekenen.
• Procentuele verandering:

​oud​​(nieuw−oud)​​⋅100

1.4 alles wordt duurder 

• In 2000 kostte een brood gemiddeld €1,02. In 2022 kostte een brood gemiddeld €1,16.
• Met hoeveel procent is de prijs van brood toegenomen?

13,7%

1.4 alles wordt duurder 

• CBS = Centraal Bureau voor de statistiek
  
• CBS verzameld allerlei gegevens 
• Zij berekenen elke maand of prijzen dalen of stijgen

1.4 alles wordt duurder 

• CBS berekend:
• Inflatie
• een algemene stijging van de prijzen
• Deflatie
• een algemene daling van de prijzen

1.4 alles wordt duurder 

• Cijfers kun je vergelijken door te werken met indexcijfers
  
• -> laat een procentuele verandering zien ten opzichte van een afgesproken periode (=het basisjaar).
• Cijfers worden vergeleken t.o.v. een basisjaar. 
• Het indexcijfer van het basisjaar is ALTIJD 100.

1.4 alles wordt duurder 

Indexcijfer berekenen:

• Met een formule
  
• Met een verhoudingstabel

Indexcijfer=​getal.basisjaar​​nieuw.getal​​⋅100

1.4 alles wordt duurder 

2015 is het basisjaar.

In 2018 zijn de lonen met 6% gestegen ten opzichte van 2015.

In 2018 is het indexcijfer van de prijzen 104.

Waat weet je nu?

• In 2018 is het indexcijfer van de lonen 106
• De koopkracht is gestegen
• In 2018 is de stijging van de koopkracht 2%

• Wat is het basisjaar? Waarom?
  
• Was er in 2016 sprake van inflatie of deflatie?
• Is in 2017 de koopkracht gestegen of gedaald tov het basisjaar?

1.4 alles wordt duurder 

1.4 alles wordt duurder 

• Samen bereken we het indexcijfer van een doosje aardbeien in 2013
• Bereken het indexcijfer van een doosje aardbeien in 2015 en 2016
• Wat kun je met behulp van de indexcijfers vertellen over een bakje aardbeien?