Altaar van Verhalen Les 4
1 / 11
Lesduur is: 60 minIntroductie
Is er in een steeds meer individueel ingerichte wereld behoefte aan rituelen als manier om te helen, te delen of te verstillen?
In deze opdracht is het de bedoeling om kinderen na te laten denken over manieren om het ritueel een plek te geven in hun dagelijkse leven, waarbij de nadruk ligt op het benaderen van zichzelf als kruispunt waar een veelvoud van verhalen samen komen.
De stadsdichter, Dean Bowen, heeft, gerelateerd aan de G/D THYSELF, de installatie van The Ummah Chroma in Het Nieuwe Instituut, een gedicht geschreven dat bedoeld is als startpunt voor een groepsgesprek met de leerlingen van groep 3, 4 en 5. In het gesprek wordt onderzocht op welke manier geschiedenis, gemeenschap en verbeelding samenkomen in hoe de leerlingen over zichzelf denken. Hierbij kan gedacht worden aan hoe familiegeschiedenissen, favoriete verhalen (boeken, films, enz.), lievelingseten, hobby’s, vakanties enzovoorts meegedragen worden. Waarom deze dingen belangrijk zijn en hoe ze een rol spelen in het dagelijkse leven van de leerlingen.
Het gesprek is erop gericht om de leerlingen zicht te geven op hoe ze verhalen, spullen en ideeën verzamelen, die hen maken tot wie ze zijn. Dit gebruiken we vervolgens als basis voor het bouwen van een altaar of plek waar we onze verhalen samenbrengen.
Vragen die daarbij centraal staan zijn: Wie ben je? Welke verhalen draag je bij je? Wat zijn bijzondere herinneringen, geuren of smaken die iets over jou zeggen? Welke handelingen doe je meerdere keren per dag of Wat zijn rituelen die je dagelijks doet? Heb je thuis ( of ergens anders) een favoriete plek waar je graag bent en waar je je rust vindt of even kunt opladen?
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Les 3 - Toon je eigen verhaal - 60 min.
Benodigdheden:
- Voorwerp van elke leerlingen (meegenomen van huis)
- Fotocamera/mobiele telefoon met camera functie
- Digibord met internet
Lesdoelen
- De leerling selecteert een voorwerp dat symbool staat voor een mooie herinnering.
- De leerling kan het verhaal bij het voorwerp toelichten.
- De leerling herkent wat een stilleven is.
- De leerling maakt een eigen stilleven.
- De leerling formuleert en beantwoordt nieuwsgierige en kritische vragen over de kunstwerken van klasgenoten.
- De leerling hanteert een nieuwsgierige, kritische en creatieve houding.
Slide 2 - Tekstslide
Hier staat een overzicht van de betekenis van alle iconen in LessonUp. Zodra je op een icoon klikt, verschijnt er een tekst.
Slide 3 - Tekstslide
Inleiding - 2 minuten
Vertel hoe de les eruit ziet en kies één van de lesdoelen om kort te bespreken met de leerlingen. De leerlingen mogen hun voorwerp presenteren en gaan daar een stilleven van maken. Daarna gaan ze hun stilleven presenteren en archiveren.
Slide 4 - Tekstslide
Openingsgesprek - 10 min.
De leerlingen hebben een voorwerp meegenomen vanuit huis. Dit voorwerp is een herinnering aan een verhaal dat bij hen past en belangrijk voor hen is. Ze houden het voorwerp vast en vertellen hier kort iets over.
Wat als een leerling geen voorwerp bij zich heeft?
Als een leerling wegens omstandigheden geen voorwerp heeft meegenomen, mag de leerling een voorwerp kiezen uit het klaslokaal dat mooie herinneringen oproept.
Slide 5 - Tekstslide
Stilleven uitleg - 8 minuten
Vertel de leerlingen dat ze een stilleven gaan maken. Vraag hen of ze weten wat dat is (levenloze objecten in een schilderij, foto of tekening die zorgvuldig zijn neergezet en belicht).
Bespreek wat hen opvalt aan de voorbeelden.
Slide 6 - Tekstslide
Stilleven maken - 10 minuten
Met hun voorwerp(en) en hun ‘Altaar van Verhalen’ maken de leerlingen een stilleven op hun eigen tafel.
Slide 7 - Tekstslide
Presenteren - 15 min.
Als 'de tentoonstelling' ingericht is gaat iedereen de klas uit.
De leerkracht vertelt over een heel bijzondere tentoonstelling over ‘Altaar van Verhalen’ waarbij elke kunstenaar een eigen verhaal vertelt.
Vertel hen dat er in een museum zachtjes gepraat wordt.
Twee aan twee gaan de leerlingen rondlopen als bezoekers van de tentoonstelling en bespreken en beschouwen de kunstwerken die ze zien.
Laat hen eerst 5-7 minuten rondlopen.
Vraag vervolgens tussendoor aan de leerlingen:
- Wat valt je op?
- Welk kunstwerk spreekt je het meeste aan?
- Kun je aangeven waardoor dat komt?
- Welk verhaal zit er achter dit kunstwerk denk je?
- Van wie is dit kunstwerk? Vertel eens over het verhaal van dit kunstwerk?
- Wat vinden jullie ervan dat iedereen op een andere manier naar een kunstwerk kijkt? Is dat erg of juist niet?
Slide 8 - Tekstslide
Archiveren - 3 min.
Vraag de leerlingen op welke manieren ze dit altaar nu kunnen bewaren voor de toekomst.
Alle antwoorden zijn goed.
Vraag door of bewaren van iets bijzonders altijd iets moet zijn dat je aan kunt raken, of dat het ook op een andere manier bewaard kan worden in een archief.
Een van de antwoorden is het maken van een foto voor het digitale archief.
Slide 9 - Tekstslide
Archiveren - 7 min.
De leerlingen gaan terug naar hun eigen altaar en maken hier een foto van. Ze letten daarbij op de achtergrond (leidt het niet teveel af), het licht (is de foto niet te donker) en het kader (is het hele altaar in beeld of juist niet? Wat laat je zien en wat niet en waarom maak je die keuze?).
Verdieping:
De foto’s worden op het digibord gepresenteerd met een gezamenlijk analyse op:
- Inhoud: Wat wil de ander vertellen met dit beeld? Wat wil jij als maker vertellen?).
- Achtergrond: Wat valt je op in de achtergrond? Is deze rustig of juist niet? Past dat bij het altaar?
- Licht: Waar komt het licht vandaan? Is het altaar duidelijk te zien? Wat zou je nog meer kunnen doen met licht?
- Kader: Hoe is het altaar gefotografeerd, van onder, boven of recht er voor? Waarom is hiervoor gekozen? Wat is in beeld en wat is buiten beeld? Waarom is deze keuze gemaakt door de maker?
Slide 10 - Tekstslide
Evaluatie - 5 min.
Rond vervolgens de les af en vraag hen wat ze het meest of minst interessant, leuk, spannend vonden om te doen.
Slide 11 - Tekstslide
Optionele aanvullende opdrachten:
Beeldende les
De leerlingen worden meegenomen in een actieve vorm van meditatie. Vervolgens maken ze een collage met mixed-media over zichzelf en de verhalen die zij met zich mee dragen.
Altaar maken
Na deze opdracht zijn zij zich nog meer bewust van de verhalen die zij bij zich dragen. Ze worden hierna uitgenodigd om objecten, foto’s of andere materialen van thuis te verzamelen en deze mee te nemen naar school. Daar worden de objecten met de klas verzameld. Het zou mooi zijn als leerlingen hier een verhaal aan de klas bij kunnen vertellen! Deze altaren zijn meteen ook een manier om elkaar beter te leren kennen/begrijpen en om tot verstillen te komen.
Het is de bedoeling dat ze de materialen zelf verzamelen. Denk aan foto’s, stenen, kettingen, gedroogde boombladeren, boekjes enz. Alles dat ze belangrijk vinden om te bewaren.
