1.2 Inleiding en slot

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.2 lezen

Les 1

Inleiding

De inleiding van een tekst heeft twee functies: de lezer nieuwsgierig maken en het onderwerp introduceren. 

De inleiding kan uit één of twee alinea's bestaan, soms zelfs meer.

Aan het begin van de inleiding probeert de schrijver de lezer nieuwsgierig te maken met een of meer aandachtstrekkers.

Welke aandachtstrekker past bij de inleiding?

Actualiteit

Iets uit de geschie-

denis

Voorbeeld 

Persoonlijk belang

Aanleiding

Cijfers rondom een probleem

Antwoord

Welke aandachtstrekker past bij de inleiding?

Actualiteit

Iets uit de geschie-

denis

Voorbeeld 

Persoonlijk belang

Aanleiding

Cijfers rondom een probleem

Antwoord

Welke aandachtstrekker past bij de inleiding?

Actualiteit

Iets uit de geschie-

denis

Voorbeeld 

Persoonlijk belang

Aanleiding

Cijfers rondom een probleem

Antwoord

Welke aandachtstrekker past bij de inleiding?

Actualiteit

Iets uit de geschie-

denis

Voorbeeld 

Persoonlijk belang

Aanleiding

Cijfers rondom een probleem

Antwoord

Welke aandachtstrekker past bij de inleiding?

Actualiteit

Iets uit de geschie-

denis

Voorbeeld 

Persoonlijk belang

Aanleiding

Cijfers rondom een probleem

Antwoord

Welke aandachtstrekker past bij de inleiding?

Actualiteit

Iets uit de geschie-

denis

Voorbeeld 

Persoonlijk belang

Aanleiding

Cijfers rondom een probleem

Antwoord

Werkwoordspelling

Les 2

Welke twee doelen heeft
de functie van de inleiding volgens de theorie van 1.2?

Welke zes manieren zijn er om de lezer nieuwsgierig (inleiding)?

Inleiding starten

• Iets uit de actualiteit
• Iets uit de geschiedenis
• Een voorbeeld, zoals een anekdote of een eigen ervaring
• iets wat voor de lezer van persoonlijk belang is
• de aanleiding voor het schrijven van de tekst
• cijfers rondom een probleem

De komende inleidingen komen uit het nieuws van gisteren.

Voorbeeld, deze tekst gaat namelijk niet over één kind. De tekst gaat over leerlingen die niet mee kunnen komen in het onderwijs in Nederland. In het middenstuk volgen dan argumenten en uitleg over hoe het onderwijs in Nederland is opgebouwd/niet werkt voor iedereen.

Aanleiding, omdat de uitwerking van de nieuwe kinderopvang-toeslag voor extra geld kan zorgen. Het middenstuk is een uitleg over wat er gaat gebeuren.

Persoonlijk belang. De schrijver is een bedrijf dat met deze reclame meer winst wil behalen.

Het tekstdoel is vaak overhalen/ activeren.

Aanleiding om het artikel te schrijven.

Er zal eerder een artikel zijn geweest over het ongeluk waarbij in de inleiding wordt verteld wat er in grote lijnen is gebeurd. Er staat in deze inleiding ook al een reactie van de politie. Er is dus al best veel informatie bekend en is dus niet meer 'actueel'.

Na de aandachtstrekker in de inleiding, komt een..

- Hoofdvraag 

In het middenstuk komt het antwoord op de hoofdvraag.

- Standpunt 

Dit is de mening van de schrijver. In het middenstuk komen de argumentatie en uitleg. Te herkennen aan woorden zoals: naar mijn mening, ik vind, ik zou graag willen dat..

- Probleemstelling 

Het probleem wordt vastgesteld en eventuele gevolgen hierbij. In het middenstuk komen de argumentatie en uitleg.

Aanleiding gevolgd door een hoofdvraag

Actualiteit gevolgd door een probleem-stelling.

Voorbeeld gevolgd door een standpunt.

Slot

Ook het slot van een tekst kan uit één of meer alinea’s bestaan. 

Daarin formuleert de schrijver vaak de hoofdgedachte van de tekst: het antwoord op de hoofdvraag, een herhaling van het standpunt of de oplossing voor het probleem.

Slot

Vaak is de hoofdgedachte een conclusie of een samenvatting. 

Die kan de schrijver aanvullen met een aanbeveling (advies) of een toekomstverwachting. 

Hij gebruikt daarbij signaalwoorden die wijzen op die functies, zoals daarom, kortom, al met al en dus. 

Soms sluit de schrijver in het slot aan bij de inleiding, zodat de tekst mooi ‘rond’ is.

Even herhalen. Welke vier leesstrategieën
zijn er?

1. Oriënterend lezen

 Doel: het onderwerp van de tekst bepalen.

 Wat doe jij? Bekijk de voorkeursplaatsen: titel, eerste alinea, tussenkopjes, illustraties en opvallende woorden.

2. Globaal lezen

 Doel: de belangrijkste informatie per alinea vinden.

 Wat doe jij? Lees de eerste zin én de laatste zin van elke alinea. In die zinnen staat bijna altijd de kern van de alinea beschreven.

3. Intensief lezen

Doel: de tekst helemaal begrijpen en de toon van de schrijver lezen: grappig, cynisch, serieus.

 Wat doe jij? Lees de tekst helemaal om Erachter te komen waar de tekst precies over gaat.

4. Zoekend lezen

Doel: je wil een antwoord op een vraag krijgen, zoals ‘wat bedoelt de schrijver met de zin … in alinea 2?’

 Wat doe jij? Lees alleen de alinea die in de vraag staat aangegeven of zoek het antwoord met het juiste deelonderwerp.

Tekst 1 lezen

Markeer de onderdelen die passen bij oriënterend lezen.

Tekst 1 lezen

Markeer de onderdelen die passen bij globaal lezen.

Schrijf de deelonderwerpen op.

Opdracht 4 maken

Werkwoordspelling