De smeekbede - Lianne Damen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Introductie

Verhaal: In 1795 schrijft een oude, vrijgemaakte zwarte vrouw in Suriname aan haar voormalige meester in Holland. De brief bereikt nooit zijn bestemming en wordt pas in 1980 in de National Archives in Londen teruggevonden. Met deze brief als basis schreef Lianne Damen het verhaal van de in slavernij geboren Dédé en haar meester, een Utrechtse jurist die zijn gezin verliet om in Suriname fortuin te vergaren. Historische figuren: Engelbert Kelderman en Wilhelmina van Kelderman, meester en slaafgemaakte/vrijgemaakte.

Beeld bij je boek

De smeekbede - Lianne Damen

Voor het eerst bij Beeld en Geluid op school? Kijk hier voor een korte instructie.

Aanbevolen door

• Lianne Damen
•  Rihana Jamaludin

De top 5 van Lianne Damen

Beeld en Geluid op school vroeg schrijvers hun favoriete top 5 samen te stellen. Welke boeken móeten gelezen worden, zijn urgent? Wij zoeken er beelden bij zodat je al vooraf kunt zien waarom dit boek écht enorm de moeite waard is. Zie hier de keuze van Lianne Damen, aangevuld met haar eigen roman De smeekbede: 

• De laaiende stilte - Albert Helman
• Houd den bek - André Brink
• Maria Sibylla, een ongebruikelijke passie - Inez van Dullemen
• De zwarte lord - Rihana Jamaludin
• De smeekbede - Lianne Damen

Het verhaal ...

Het leven van de slaafgemaakte Dédé en haar zoon Antó verandert nauwelijks als de nieuwe eigenaar Engelbert Kelderman hun pad kruist op plantage Portorico. Ze blijven speelbal van andermans wensen. Ook Kelderman zet de diensten van kokkin Dédé in waar en wanneer het hem uitkomt. Hij laat haar zelfs overkomen naar Holland. Als ze daar niet langer nodig is, wordt ze teruggestuurd naar Suriname. Dan begint haar strijd om vrijlating, van zichzelf en van haar enige zoon. De smeekbede gaat over macht en onmacht, over vooroordelen, racisme en winstbejag, maar ook over veerkracht en mededogen.

Wie is Lianne Damen?

Lianne Damen (1969) heeft geschiedenis gestudeerd aan de Universiteit Utrecht met als specialisaties internationale betrekkingen, kunstgeschiedenis en kolonialisme. Zij is geruime tijd werkzaam geweest als uitgever en is tegenwoordig actief als redacteur, scenarioschrijver en auteur. Haar historische roman De smeekbede staat op de longlist van Hebban Debuutprijs 2021.  

'De Smeekbede' is een roman over de slaafgemaakte Dédé en haar zoon Antó. Het is een historische roman waarvan de meeste personages echt hebben bestaan. Ook een aantal gebeurtenissen die worden beschreven in het boek zijn echt gebeurd. Een daarvan is de scheepsramp van het slavenschip Leusden.

In dit fragment vertelt historicus Leo Balai over de grootste scheepsramp in de Nederlandse geschiedenis. 

Thema 1:  Historische roman, scheepsramp van de Leusden

(Bron: DE SLAVERNIJ Een slaaf komt niet in de hemel, NPS/NTR, 2-10-2011)

Bekijk het fragment

De Smeekbede van Lianne Damen speelt zich voor een deel af op en rond de koffieplantage Portorico van Engelbert Kelderman. Hoe werden slaafgemaakten eigenaar van plantages en hoe zag zo'n plantage eruit? In dit fragment vertelt historica Mildred Caprino over de handel in slaafgemaakten en laat zij aan Leo Blokhuis de resten van een oude koffieplantage zien.

Historische context, plantages, macht, onmacht en uitbuiting

(Bron: Achter de Dijken, geen scrupules, KRO-NCRV, 3-10-2018)

Bekijk het fragment

Macht, onmacht en veerkracht zijn enkele thema's in De Smeekbede van Lianne Damen. Net als de hoofdpersoon in dit boek, verlangden talloze slaafgemaakten naar vrijheid. Velen legden zich niet neer bij hun lot als slaafgemaakten en kozen voor de vrijheid. De Smeekbede beschrijft enkele leiders van Marrons - weggelopen slaafgemaakten die vanuit het oerwoud tegen de slavenhouders vochten. Een deel van hun afstammelingen woont nog steeds in de binnenlanden van Suriname. In dit fragment vertelt een Marron wat zijn achtergrond voor hem betekent en hoe het verleden doorwerkt in het heden.

Drang naar vrijheid, Marrons, nazaten van slaafgemaakten

(Bron: Achter de dijken, geen scrupules, KRO-NCRV, 3-10-2019)

Bekijk het fragment

Meer fragmenten?

Kijk op beeldengeluidopschool.nl

https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/home

Wil je meer fragmenten zien over boeken met een transkoloniaal onderwerp? Bekijk ze hier!