5.4 Spieren + 5.5 houding en beweging

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Spieren

Wat gaan we doen? 

• Herhalen basisstof 1, 2 en 3
• Uitleg basisstof 4 en 5
• Opdrachten maken 

Leerdoelen

• Je kunt de onderdelen van spieren benoemen.
• Je kunt de functies van de onderdelen van de spier benoemen.
• Je kunt uitleggen wat antagonisten zijn.
• Je kunt uitleggen hoe spieren beweging mogelijk maken.

Beenverbindingen 

Er zijn verschillende verbindingen. 

vergroeiing - naadverbinding - kraakbeenverbinding - gewricht

Bouw van een kogelgewricht

1. Gewrichtskogel en kom
2. Gewrichtskapsel
3. Gewrichtssmeer
4. Kapselbanden
5. Kraakbeenlaagje

Gewrichten

Gewrichten zijn ook een verbinding tussen 2 beenderen. 

Je hebt 3 soorten:

kogelgewricht

scharniergewricht

rolgewricht

Onderdelen van de spier

Spiervezel        =>  spiercellen bij elkaar

Spierbundel    =>  spiervezels bij elkaar

Spier                   =>  spierbundels bij elkaar

Spierschede   =>  zit om de spier heen, zit vastgegroeid aan de                                         pees

Pees                    =>  hiermee zit de spier vast aan een bot

Antagonisten = spieren met een tegengestelde werking

Antagonisten 

Iedere spier heeft een antagonist.

Een spier kan namelijk zichzelf niet ontstpannen: daar heeft hij zijn antagonist voor nodig!!

Wat is de juiste volgorde van groot naar klein

1. Spieren Spiercellen Spierstelsel
2. Spierstelsel Spieren Spiercellen
3. Spiercellen Spieren Spierstelsel

Hoe heet de taaie, stevige onderdelen die spieren met een botten verbinden?

1. Spierbundels
2. Platte spieren
3. Holle spieren
4. Pezen

Waar zitten pezen?

1. Tussen 2 gewrichten
2. Tussen botten en spieren
3. Tussen gewrichten en spieren
4. Tussen 2 spieren

Wat is zijn antagonisten, kies het beste antwoord.

1. Spieren die een tegengestelde beweging mogelijk maken
2. Spieren die jouw arm bewegen.
3. Spieren die altijd doorwerken
4. Spieren die verkrampen

Beweging ontstaat doordat .... 1 .... kunnen samentrekken.

.... 2 .... kunnen niet samentrekken, maar zorgen voor verbinding met het bot.

1. 1: spieren 2: spieren
2. 1: pezen 2: pezen
3. 1: pezen 2: spieren
4. 1: spieren 2: pezen

BS 5 Houding en beweging

Leerdoelen

* Je kunt aangeven wat een goede lichaamshouding is en hoe 

    je hiermee rugklachten kunt voorkomen.

* Je kunt uitleggen dat lichaamsbeweging goed is voor je 

    gezondheid.

Wervelkolom

De wervelkolom bestaat uit wervels met daartussen tussenwervelschijven van kraakbeen die werken als schokbrekers. 

Door de kraakbeenschijven en 

de dubbele S-vorm is de wervelkolom veerkrachtig

Schokken tijdens het lopen worden
hierdoor opgevangen.

Lichaamshouding

Door een verkeerde houding kan je wervelkolom scheef gaan staan en kunnen spieren overbelast raken. Als de tussenwervelschijven aan één kant meer belast worden heb je meer kans op nek- en rugklachten. 

Als een tussenwervelschijf kapotgaat, (en zenuwen klem komen) noem je dat een (rug)hernia.

Gebruik beeldscherm

Doordat wel veel gebruik maken van beeldschermen, kijken we vaak naar beneden. Hierdoor worden de tussenwervelschijven aan 1 kant teveel samengedrukt. Je kunt klachten krijgen, je rug kan vergroeien en je kunt een bochel krijgen. 

Maak je veel gebruik van een beeldscherm, zorg dan dat je recht vooruit kijkt en een goede zithouding aanneemt.

Houding en beweging

Tillen

Vaak zwaar moeten tillen veroorzaakt op de duur rugklachten.

Dit komt doordat men niet op de juiste manier tilt.

Bij tillen is het belangrijk dat de rug zo veel mogelijk zijn dubbele S-vorm behoudt 

Door een slechte houding problemen met:

• dubbele S
• overbelasting rugspieren
• zenuwen klem bij ruggenwervels (hernia)

Ook tillen moet je vanuit beenspieren doen en niet vanuit rug ivm overbelasting

De 10 gouden regels voor tillen

1. Buk en til niet onnodig, gebruik waar mogelijk hulpmiddelen.

2. Verstandig tillen kost net zoveel tijd als onverstandig tillen: doe het dus met verstand!

3. Bedenk vooraf hoe en waarheen je de last gaat verplaatsen, zodat je rekening kan houden 

     met eventuele moeilijkheden.

4.Bepaal vooraf het gewicht van de last; til niet te veel ineens. Vraag collega’s om hulp bij zware 

     en grote voorwerpen.

5. Sta steeds recht voor de last, til nooit met gedraaide rug en verplaats je voeten als je moet 

    draaien.

6. Bepaal het zwaartepunt van de last en zoek een goede balans alvorens met het echte tillen te 

    beginnen.

Goed tillen en hernia

Bij tillen wil je vanuit je benen tillen en niet vanuit je rug

Hernia:

De tussenwervelschijf is verschoven en drukt tegen het ruggenmerg aan.

De 10 gouden regels voor tillen

7.  Til met twee handen, houd de last zo dicht mogelijk bij je lichaam en voorkom dat je moet 

     reiken. Til niet hoger dan schouderhoogte.

8. Buig door de knieën, houd de rug zoveel mogelijk recht en beweeg langzaam. Gebruik vooral 

      je buik en beenspieren tijdens het tillen. Hetzelfde geldt voor het neerzetten van de last.

9. Zorg dat de weg vrij is van obstakels als je gaat lopen met de last, gebruik stroeve schoenen  

     bij gladde vloeren.

10. Luister ten slot naar je lichaam: neem signalen serieus! Beginnende klachten kunnen snel 

       erger worden. Je voelt zelf het beste wat je rug wel en niet kan hebben!

Beweging

Regelmatige lichaamsbeweging zorgt ervoor dat je fitter en gezonder blijft:

• Je hebt minder kans om ziekten als diabetes te krijgen.

• Je krijgt een goede conditie. Je lichaam wordt fit en je krijgt een goed 

   uithoudingsvermogen.

• Je spieren worden sterker. Ongetrainde spieren raken eerder overbelast 

   dan getrainde spieren.

• Met sterke rug- en buikspieren heb je minder snel last van rugpijn.

• Je ontspant je meer door lichaamsbeweging. Als je lichamelijk fit bent, kun 

    je geestelijk veel aan.

Een hernia is dat

1. zenuwen klem komen te zitten
2. bloedvaten klem komen te zitten
3. Spieren klem komen te zitten
4. Wervels kapot zijn

Een goede lichaamshouding kan rugpijn voorkomen.

1. Juist
2. Onjuist

De spieren die de dubbele S vorm van de wervelkolom in stand houden zitten vast aan de tussenwervelschijven

1. Juist
2. Onjuist

Bukken tijdens het tillen is niet goed voor je rug omdat je schade aan kan brengen aan je tussenwervelschijven.

1. Juist
2. Onjuist

Tussenwervelschijven laten de wervels beter ten opzichte van elkaar bewegen.

1. waar
2. niet waar

Wie heeft een goede lichaamshouding?

1. A
2. B
3. C
4. D

Wat zijn de functies van de tussenwervelschijven?

1. het beschermt je ruggenmerg
2. hierdoor kan je je rug een beetje bewegen
3. ze vangen schokken op
4. hierdoor wordt je rug een beetje langer

Waar zijn de tussenwervelschijven van gemaakt?

1. Vocht
2. Been
3. Kraakbeen
4. Merg

Waarom is een goede lichaamshouding belangrijk?

1. Zodat je beter aan je conditie kunt werken.
2. Dan zit je lekkerder in je stoel.
3. Dan overbelast je de spieren niet
4. Dan hoef je minder hard te werken.