Grammatica zinsdelen - H.4 Naamwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Lesdoelen

Ik weet het verschil tussen een werkwoordelijk en een naamwoordelijk gezegde.

Ik ken de koppelwerkwoorden uit mijn hoofd.

Koppelwerkwoorden 

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

heten, dunken, voorkomen

Het koppelwerkwoord is het belangrijkste werkwoord in een naamwoordelijk gezegde.

Waarom heet het een koppelwerkwoord?

GEZEGDE

Zegt wie of wat het onderwerp doet of is.

Werkwoordelijk gezegde (het onderwerp doet iets)

alle werkwoorden in de zin

Jan heeft naar buiten gekeken. 

Naamwoordelijk gezegde (het onderwerp is iets)

één of meer werkwoorden + een naamwoord                      (meestal een bn of een zn)

Zij schijnt aardig te zijn.

Hij loopt een rondje.

Hij is ziek.

Hij loopt een rondje.

Onderwerp doet iets.

Hij is ziek.

Onderwerp is iets.

Hij maakt een vlog in de achtbaan.

Onderwerp doet iets.

Hij is een vlogger.

Onderwerp is iets.

Stappenplan naamwoordelijk gezegde 

1 Zoek het onderwerp van de zin op.

2 Zoek het belangrijkste werkwoord van de zin op.

3 Staat het werkwoord in het rijtje van de kww?

                                             JA -->   4  Doet of is het onderwerp iets?

Nee = wwg                                      Doet = wwg                       Is = nwg

Naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bestaat uit twee delen:

- werkwoordelijk deel (ww.deel) 

- naamwoordelijk deel (nw. deel) (= de eigenschap van het onderwerp)

Thomas zal altijd een fanatieke wielrenner blijven.

ww. deel = zal blijven

nw. deel = een fanatieke wielrenner

ng = zal [een fanatieke wielrenner] blijven

UITZONDERINGEN!

Koppelwerkwoorden (kww)

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen,

heten, dunken, voorkomen

Zijn, blijven en schijnen kunnen ook als zww voorkomen.

Als zijn en blijven zich bevinden betekenen.

Ik ben thuis deze week. / Wij blijven op school.

Als schijnen de betekenis heeft van licht geven.

De zon schijnt uitbundig. / De zaklamp schijnt in mijn ogen.

Oefenen gezegde (ng of wg)

1 De spijkerbroeken schijnen goedkoper te worden.

2 Hij blijft hier tijdens de vakantie.

3 Ik word enthousiast van al die leuke vakantieplannen.

4 Mijn vader is vorige week 48 jaar geworden.

Oefenen gezegde (ng of wg)

1 De spijkerbroeken schijnen goedkoper te worden.

ng = schijnen [goedkoper] te worden

2 Hij blijft hier tijdens de vakantie.

wg = blijft

3 Ik word enthousiast van al die leuke vakantieplannen.

ng = word [enthousiast]

4 Mijn vader is vorige week 48 jaar geworden.

ng = is [48 jaar] geworden

Wij blijven de hele dag op school.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het afgekeurde gebouw wordt momenteel afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn zusje is meestal erg vervelend tegen de buurjongen.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Welk van de onderstaande woorden is geen koppelwerkwoord?

1. zijn
2. blijken
3. kijken
4. schijnen

Zijn ploeggenoot was tijdens de wedstrijd ineens kwaad geworden.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Het zonlicht schijnt hinderlijk in mijn ogen.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De druk op de werknemers is de laatste jaren flink toegenomen.

1. werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Bevat deze zin een NG?
Deze auto schijnt erg snel te kunnen rijden.

1. Ja
2. Nee

Bevat deze zin een NG?
Deze auto schijnt erg snel te zijn.

1. Ja
2. Nee

Op de volgende slide staat een link naar een extra oefening.

leeronlinenederlands.nl

Welke koppelwerkwoorden heb je onthouden?

Ik snap het verschil tussen een wg en ng.

😒🙁😐🙂😃

Hoe zat het ook alweer...

... met de zelfstandige werkwoorden, hulpwerkwoorden en koppelwerkwoorden?

Bedankt, mevrouw!

1. Het was goed om de verschillende werkwoorden nog even te herhalen!
2. Wat een onzin dit filmpje. Dit wist ik toch al lang?

Even inventariseren... We hebben nog één les voor de toets. Welk onderdeel zou je tijdens deze les het liefst willen behandelen?