3.1 Stofeigenschappen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Leerdoelen

Je leert 

- aan welke eigenschappen je stoffen kunt herkennen. 

- het verschil tussen eigenschappen van een stof en van een voorwerp noemen.

- dichtheid berekenen als massa en volume zijn gegeven;

- massa of volume berekenen als de dichtheid is gegeven.

Actief

Een sorteer opdracht. We gaan kijken naar jullie eigenschappen. 

Woonplaats

Leeftijd

Jongens en meisjes

Schoenmaat

Stofeigenschappen

Dit zijn de eigenschappen waaraan je een stof herkend. 

Een eigenschap of kenmerk is een verschijnsel dat typisch is voor een bepaalde persoon, voorwerp of zaak. 

Welke stofeigenschappen zijn er?

Voorbeelden van stofeigenschappen:

• kleur
  
• geur
• smaak 
• fase bij kamertemperatuur 

       (vast, vloeibaar of gasvormig)

• brandbaarheid
• smeltpunt en kookpunt
• geleiding
• dichtheid
• wel of niet magnetisch

Aluminium

Suiker

Lost op in water

Geleid elektriciteit

Zilverkleurig

Wit

Zelfstandig verder

Kijk het volgende filmpje, en ga dan verder met de uitleg. Je komt nog een aantal filmpjes tegen. 

Ben je klaar met de LU, maak dan de opdrachten van 3.1 

Stoffen

Elk voorwerp is gemaakt van 1 of meer stoffen.

Ook gassen en vloeistoffen horen bij de stoffen.

Een stof kun je herkennen aan zijn eigenschappen: 

de stofeigenschappen.

 Een voorwerp kun je herkennen aan de voorwerpeigenschappen.

Dichtheid

Wat is dichtheid?

De dichtheid, of soortelijke massa van een stof is in de natuur- en scheikunde de massa  (in gram) van 1 cm³ van een stof.

Dit betekend dat ieder voorwerp met een volume van 1 cm³  van 

dezelfde stof altijd de zelfde massa heeft.

Als je lichte en zware materialen met elkaar gaat vergelijken gelden de volgende regels:

Bij een gelijk volume weegt een licht materiaal minder dan een zwaar materiaal.

Bij gelijke massa heeft een licht materiaal meer volume dan een zwaar materiaal.

Denk bij beide bovenstaande maar aan lood en veren!

Hoe bepaal je de massa?

De massa bepaal je met behulp van een weegschaal of een balans.

De massa wordt gemeten in gram of in kilogram.

Weet je nog hoe je die moet omrekenen?

Twee manieren om het volume te bepalen

Manier 1:  meten

Voor deze manier heb je een meetlat  nodig. Meten kan  alleen als het een rechthoekig voorwerp is.

Je meet dan de lengte van het voorwerp, de breedte en de hoogte.

De formule die je voor het berekenen van het volume moet gebruiken ken je uit de wiskunde.

Twee manieren om het volume te bepalen

Manier 2: de onderdompelmethode

Deze manier van meten gebruik je bij het bepalen van het volume van 

een voorwerp met onregelmatige vormen, bijvoorbeeld een kiezelsteen.

Je hebt een maatcilinder met een bepaalde hoeveelheid water. Deze hoeveelheid lees je precies af. Vervolgens laat je voorzichtig het voorwerp in het water glijden. 

Het niveau van het water stijgt hierdoor. het verschil in waterstand is   

precies gelijk aan het volume van het voorwerp

Volume

Volume kun je bepalen met de onderdompelmethode

Even een filmpje over grote en kleine dichtheid, 

klik maar door.

Dichtheid berekenen

Je weet nu dat je de massa van een voorwerp en het volume ervan moet weten om de dichtheid te kunnen uitrekenen.

de formule die we hier voor gebruiken is:

  

Dichtheid =    massa                of in symbolen         𝜌 =      m   

                  volume                                                      V

Dichtheid =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
volume	V

Dichtheid =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
volume	V

Dichtheid       =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
v olume	V

𝜌 =	m
V

                  

0

Aan de slag

Maak de opdrachten van 3.1

Niet klaar? Huiswerk!