1.7 Grammatica les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

Vandaag

telefoons

8:20 uur - toets woorden

8:50 uur - samenstelling

9:15 uur - grammatica

1.5 Woorden

Leertekst samenstellingen

Een woord dat uit twee of meer aparte woorden bestaat, heet een samenstelling.

 Voorbeeld:  sport + tas = sporttas

                        tafel + tennis + tafel = tafeltennistafel
                        appel + taart = appeltaart
  

Om een goede samenstelling te maken, moeten er soms letters bij of af.

                        talent + jacht = talentenjacht (erbij: -en)

                        training + broek = trainingsbroek (erbij: -s)

                        tekenen + talent = tekentalent (eraf: -en)

Aan het werk

Maak opdracht 18 en 19 op bladzijde 44.

1.5 Woorden

Leertekst samenstellingen (de of het)

Let op het laatste woord van de samenstelling bepaalt of het lidwoord de of het is.

Bijvoorbeeld:

de sport + de tas = de sporttas

sporttas = de tas voor de sport

 

de tafel + het tafeltennis = de tafeltennistafel

tafeltennistafel = de tafel voor het tafeltennis 

het talent + de jacht = de talentenjacht

talentenjacht = de jacht voor het talent

1.7 Grammatica

• 1.1 Fictie
  
• 1.3 Lezen 
• 1.5 Woorden 
• 1.7 Grammatica
• 1.8 Spelling
  
  

1.7 Grammatica

Afspraak

 

• persoonsvorm = pv 

1.7 Grammatica

Leertekst: Zin en zinsdelen

Zinnen kun je verdelen in zinsdelen. Een zinsdeel bestaat uit één woord, of een paar woorden die bij elkaar horen. 

Een voorbeeld van een zinsdeel is de persoonsvorm of het onderwerp. Elk zinsdeel zet je tussen zinsdeelstrepen (|).

Bijvoorbeeld de zin: Ik lees dit boek

                                      Ik | lees | dit boek.
 

Deze zin bestaat uit drie zinsdelen. 

1.7 Grammatica

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• de persoonsvorm herkennen

Hoe

Hoeveel zinsdelen heeft de zin:

De jongen loopt naar huis.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

1.7 Grammatica - zinsdelen

Antwoord

De jongen | loopt | naar huis

Hoe

Hoeveel zinsdelen heeft de zin:

Alle mensen klappen voor de zanger.

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

1.7 Grammatica - zinsdelen

Antwoord

Alle mensen | klappen | voor de zanger

Hoe

Hoeveel zinsdelen heeft de zin:

Vinden jullie het concert ook goed?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

1.7 Grammatica - zinsdelen

Antwoord

Vinden | jullie | het concert | ook goed?

1.7 Grammatica

Leertekst: Persoonsvorm 

Elke zin heeft een persoonsvorm. De persoonsvorm (pv) is een vorm van het werkwoord. De pv geeft belangrijke informatie over wat er in een zin gebeurt (bijvoorbeeld rennen, springen, lopen, fietsen, willen). 

Ook kun je aan de persoonsvorm zien of de zin over nu (tt) of vroeger (vt) gaat.

1.7 Grammatica

Leertekst: Persoonsvorm 

Je herkent de persoonsvorm zo:

• het is bijna altijd één woord;

• het is een vorm van het werkwoord;

• hij staat in het enkelvoud of in het meervoud (dans – dansen);

• hij staat in de tegenwoordige tijd (tt) of in de verleden tijd (vt) (dans – danste).

1.7 Grammatica

Even oefenen met de persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm (pv) is een vorm van het werkwoord. 

De persoonsvorm (pv) is één woord

Hoe

Wat is de PV in de zin:

De jongen loopt naar school.

1. de jongen
2. loopt
3. naar
4. school

Hoe

Wat is de PV in de zin:

De fiets valt in de sloot.

1. de fiets
2. valt
3. in
4. de sloot.

Hoe

Wat is de PV in de zin:

Op mijn kamer lees ik dit boek .

1. Op
2. mijn kamer
3. lees
4. ik

Hoe

Wat is de PV in de zin:

Tijdens de gym kneusde ik gisteren mijn hand.

1. Tijdens
2. gym
3. kneusde
4. ik

Hoe

Wat is de PV in de zin:

Hij heeft mijn broers geholpen.

1. heeft
2. mijn
3. broer
4. geholpen

Hoe

Wat is de PV in de zin:

Waarom leer jij niet voor de toets?

1. waarom
2. leer
3. jij
4. toets

1.7 Grammatica

Even oefenen met de persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm (pv) is een enkelvoud of meervoud

Hoe

Is de PV enkelvoud of meervoud in de zin:

De jongen loopt naar school.

1. enkelvoud
2. meervoud

Hoe

Wat is de PV enkelvoud of meervoud in de zin:

Hij heeft mijn broers geholpen.

1. enkelvoud
2. meervoud

Hoe

Is de PV enkelvoud of meervoud in de zin:
 

De fiets valt in de sloot.

1. enkelvoud
2. meervoud

Hoe

Is de PV enkelvoud of meervoud in de zin:

Bij voetbal verdedigen wij de voorsprong.

1. enkelvoud
2. meervoud

1.7 Grammatica

Even oefenen met de persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm (pv) staat in de tegenwoordige tijd (tt) of de verleden tijd (vt).

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:

De jongen loopt naar school.

1. tt
2. vt

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:
 

De fiets viel in de sloot.

1. tt
2. vt

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:

Bij voetbal verdedigden wij de voorsprong.

1. tt
2. vt

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:

Hij had mijn vader gevraagd om te helpen.

1. tt
2. vt

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:

Ik wil stoppen met de oefeningen.

1. tt
2. vt

Zelfstandig werken

Maak opdracht 2 t/m 5.