Les 18 M5 H2 Samenwerken

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Les 18 M5 H2 Samenwerken

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhaling vorige les
• Opdrachten bespreken
• Hoofdstuk 2 bespreken/ gevangenenspel spelen
• Zelf aan de slag

Herhaling vorige les

• Wanneer is er sprake van een Nash-evenwicht?
• Wat is sequentieel spelen?
• Welk evenwicht komt uit
  deze situatie?

Opdrachten bespreken

Hoofdstuk 2: Samenwerken

1. Het gevangenendilemma
2. collectieve goederen en het gevangenendilemma
3. Herhaald gevangenendilemma
4. Oplossingen voor het gevangenendilemma 

Het gevangenendilemma

Gevangendilemma

• Komt veel voor in de economie
•  Oorzaak: tegengesteld belang tegenover individueel belang
  
  Bijvoorbeeld: 
• Twee bedrijven die allebei korting geven
• twee bedrijven die allebei reclame gaan maken
• Een groep mensen/bedrijven die al dan niet hun eigen afval opruimen

Basisprincipes

• Beiden moeten tegelijk een beslissing nemen
  
• De beslissingen staan los van elkaar maar beïnvloeden elkaar
  
• De beslissing is eenmalig
  
• Beiden beschikken over dezelfde informatie
  
• Iedereen kiest voor z'n eigen belang
  
• Het is een keuze uit twee mogelijkheden
  
• Ze kunnen niet overleggen
  
• Beide spelers hebben een dominantie strategie, maar wanneer ze die kiezen, is de uitkomst (collectief gezien) niet optimaal

Uitkomst gevangenendilemma

• Spelers kiezen hun dominante strategie: de actie die, ongeacht de keuze van de ander, gekozen wordt.
• Omdat beide spelers hun dominante strategie nastreven, is de uitkomst suboptimaal: er had een betere uitkomst kunnen zijn.
• Wanneer de uitkomst niet suboptimaal is, is er dus ook helemaal geen sprake van een gevangenendilemma
  
  
• Hoe kom je uit zo'n gevangenendilemma? 

Gevangenenspel

Vier mogelijkheden om uit het gevangenendilemma te komen

1. Spelers kijken naar de collectieve opbrengst
2. Spelers gedragen zich volgens de sociale norm
3. Spelers binden zich
4. Spelers worden onderworpen aan collectieve dwang

Collectieve goederen 1/2

collectief = Gezamenlijk

Collectieve goederen zijn goederen die voor 'iedereen' zijn. Er kan namelijk geen winst op gemaakt worden, dus er is geen aanbieder voor te vinden.

Voorwaarden voor collectieve goederen zijn:

• Niemand kan ervan uitgesloten worden
• Iedereen kan het goed consumeren wanneer hij wil

Collectieve goederen 2/2

• Collectieve goederen hebben een positief extern effect, doordat niemand uitgesloten kan worden, maar leiden wel tot een gevangenendilemma: het is alleen voordelig als iedereen meebetaalt.
• Wanneer iemand niet bijdraagt maar wel meeprofiteert, is er sprake van meeliftgedrag.

Herhaald spelen

• Bij herhaald spelen wordt de tactiek anders, er kan dan namelijk sprake zijn van vergelding: Je kunt de speler terugpakken.

Voorbeeld vergelding

Zelf aan de slag

Let op: volgende week geen les