Herhalen Spelling H1/2/3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Herhalen Spelling H1/2/3

Welkom!

2HV

Leerdoel

Aan het einde van deze les;

• ''...'' heb je alle leerstof herhaalt voor de toets.
• ''...'' heb je een samenvatting gemaakt.

Onderdelen

• Tegenwoordige tijd van WW
• Leestekens
• Hoofdletters
• Gebiedende wijs
• Voltooid deelwoord
• Tegenwoordig deelwoord
• Tussenletters in samenstellingen

1.9 Spelling                                                                                                                                 p.71-78

Tegenwoordige en verleden tijd van werkwoorden

Voor spelling van de persoonsvorm dit schema:

                                                 

                                             j

• In samengestelde zinnen staan meerdere PV. Bij elk PV gebruik je het schema.

1. De uitkomst van de som verschilt als je de invoer van getallen verandert.
2. Hoe komt het toch dat jij je zo vaak verveelt?

1.9 Spelling                                                                                                                                 p.71-78

Leestekens

Leesteken		Waar?	Voorbeeld
punt	.	aan het eind van een gewone zin	We beginnen vandaag met de wiskunde .
vraagteken	?	aan het eind van een vraagzin	Heeft iedereen genoeg gegeten ?
uitroepteken	!	na een uitroep of een bevel	Wat een ongelooflijke troep ! Stop daarmee !
komma	,	1. bij een opsomming 2. in een samengestelde zin tussen 2 persoonsvormen 3. tussen 2 bijvoeglijke naamwoorden	1. Ik houd van kip , patat , salade en appelmoes . 2. Als je veel oefent , word je een betere speller . 3. Een mooie , grote , rode ballon.

1.9 Spelling                                                                                                                                 p.71-78

'Nieuwe' Leestekens

Na een dubbele punt volgt altijd een kleine letter. 

Alleen als de zin erna een citaat is of met een naam begint niet.

Leesteken		Gebruik	Voorbeeld
Dubbele punt	:	Na de dubbele punt volgt: - een opsomming ; - een uitleg of voorbeeld ; - een citaat .	- De training begint altijd zo: inlopen, rekken en wat sprintjes. - Je kunt kiezen: je doet mee of je krijgt ruzie. - De woordvoerder van de gemeente zei: 'Groen hangen is de toekomst!'
Aanhalingstekens	''	Aanhalingstekens gebruik je: - bij een direct citaat ; - als je een letterlijk stukje uit een tekst overneemt; - als je een woord of zin bijzondere aandacht wilt geven.	- 'Gebeurt er nog wat leuks hier?' vroeg mijn vriendin bij de deur. - De volkskrant berichtte: 'Extreem weer is voor de helft het gevolg van de opwarming van de aarde.' - Hoe spel je 'algoritme'? - Wat betekent de uitdrukking 'baat het niet dan schaadt het niet'?

1.9 Spelling                                                                                                                                 p.71-78

Aanhalingstekens

Plaats je voor en na een zin of woord. (na het leesteken)

- '...'

- ''...''

Aanhalingstekens...	Voorbeeld
Als je iemand citeert (letterlijk opschrijven wat iemand heeft gezegd)	De leraar zei : '' Pak allemaal je mobiel en stuur me een appje .''
Als je een stukje van iemand anders letterlijk overneemt.	In het verslag schreef de brugklasser 'I k vond het brugklaskamp geweldig. '
Als je een woord speciale aandacht wilt geven.	Hoe spel je ' coach ' eigenlijk?

2.9 Spelling                                                                                                                             p.145-150

Hoofdletters

.

Aan het begin van de zin	M orgen proberen we het nog een keer.
Aan het begin van een citaat	D e docent vroeg: ' W ie wil als eerste presenteren?'
Bij eigennamen - personen - straten - aardrijkskundige namen - merken	- D ennis, S ammie, O liver - de K alverstraat - het A frikaans - A msterdam, E uropa, de P yreneeën, een R otterdams café, T urkse pizza - N ike, C oca C ola
Bij feestdagen	K erstmis, K oningsdag, H emelvaart, S uikerfeest

2.9 Spelling                                                                                                                             p.145-150

Let op bij 's en 't.                                 Hoofdletters

Als een zin begint met ’s of ’t schrijf dan het eerstvolgende woord met een hoofdletter:

• ’s Zomers hebben alle leerlingen in Nederland een lange vakantie.
  
• ’t Regent dat ’t giet.

Let op bij getallen.

Als een zin begint met een cijfer of getal, gebruik je daarna geen hoofdletter:

• 100 meter voor het einde zakte de marathonloper in elkaar.

Let op bij namen met een tussenvoegsel.

Als er geen voornaam of -letter gebruikt wordt, schrijf dan het tussenvoegsel met een hoofdletter:

• Daar lopen mevrouw Van Heuvel en Jan van den Zande.
  
• H. van Heuvel-de Karwei werkt samen met mevrouw Van der Pak-de Biezen.

2.9 Spelling                                                                                                                             p.145-150

• Begin van de zin
• Begin van een citaat
• Bij eigennamen
• - personen
• - straten
• - talen
• - aardrijkskundige namen
• - merken
• Bij feestdagen

Let op bij

• 's en 't
• getallen
• tussenvoegsels bij namen

2.9 Spelling                                                                                                                              p.145-150

Gebiedende wijs

‘Houd je armen boven je hoofd en kijk niet om!’ zei de agent.

Gebruik je bij:

• bevel - ''Stop hier!''
• advies
• opdracht of instructie
• waarschuwing
• verbod

1. De persoonsvorm in de gebiedende wijs is gelijk aan de ik-vorm van het werkwoord. 
2. De gebiedende wijs staat altijd op de eerste plaats.
3. In de zin staat meestal geen onderwerp.

3.9 Spelling                                                                                                                              p.216-223

Voltooid deelwoord

In jaar 1 gebruikte je het volgende schema voor het VD:

Voorbeeld;

dansen – danste – gedanst

pakken – pakte – gepakt

verhuizen – verhuisde – verhuisd

verven – verfde – geverfd

bakken – bakte – gebakken

krijgen – kreeg – gekregen

Het VD gebruik je meestal in combinatie met een vorm van hebben, zijn of worden. Maar kan ook met andere WW voorkomen:

• Morgen krijgt u het pakket thuisbezorgd.

• De spellingskwaliteiten van scholieren lijken nagenoeg verdwenen.

3.9 Spelling                                                                                                                              p.216-223

Tegenwoordig deelwoord

Geeft aan dat de handeling nog niet voorbij is.

Je vormt het door -d achter de infinitief te plaatsen.

Het eindigt dus nooit op een -t.

Voorbeeld;

• Gierend van het lachen kwamen de leerlingen het gymlokaal binnen.
  
• De woedende katten vlogen elkaar hevig miauwend in de haren.
  
• De vriendinnen sloten elkaar huilend in de armen.

• Het tegenwoordig deelwoord kun je vervangen door een bijzin met ‘terwijl’:
  
• Terwijl ze huilden, sloten de vriendinnen elkaar in de armen.

3.9 Spelling                                                                                                                              p.216-223

Tussenletters in samenstellingen

Een samenstelling bestaat uit 2 losse woorden die aan elkaar zijn geplakt.

Stoelpoot, tafelkleed, postermateriaal, telefoonoplader.

Soms moet er tussen de 2 delen een -s of -(e)n:

Jongensboek, stadsschouwburg, bejaardenflat, eikenboom.

Regel;

• Gebruik altijd tussen-s als je die hoort: dorpsplein
• Als het 2e woord met -s of s-klank begint, kan je het 2e deel veranderen en luisteren of je een tussen-s hoort: stadsreiniging, dus ook stadsschouwburg. 
• Als 1e deel in MV eindigt op -n, schrijf je in samenstelling -(e)n: eik - eiken - eikenboom
• Geen tussen-(e)n als 1e woord: 

3.9 Spelling                                                                                                                              p.216-223