Dorpskrant les 7: beeldspraak deel 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands - Periode 3

De Dorpskrant - Les 7

Creatief schrijven & Spelling

Vorige lessen heb je geleerd ...

... hoe je verwijswoorden schrijft.

... hoe je samenstellingen schrijft.

... hoe je samentrekkingen schrijft.

... hoe je meervoudsvormen schrijft.

• Waarom ook alweer? 
• In de dorpskrant gebruik je 4 woorden van iedere vorm. 

Aan het einde van deze les ...

• ... weet je wat beeldspraak is.
• ... kun je 3 vormen van beeldspraak herkennen en benoemen:
• vergelijking met als, vergelijking zonder als, metafoor

• Waarom ook alweer? 
• In iedere tekst in de Dorpskrant verwerk je 1 vorm van beeldspraak.

Uitleg beeldspraak

Op de volgende slide wordt uitgelegd wat beeldspraak (in het algemeen) is en waarom je beeldspraak zou gebruiken.

Wat is beeldspraak?

• Beeldspraak is beeldend oftewel figuurlijk taalgebruik. Wat je met beeldspraak zegt bedoel je dus niet letterlijk. 
• Je maakt een vergelijking. Beeldspraak heeft namelijk altijd met vergelijkingen te maken.

• Mijn oma is zo trots als een pauw op mijn prestaties. 
• Vergelijking:  Het trots zijn van de oma wordt vergeleken met een pauw (een trots dier).
• Figuurlijk: Oma is niet letterlijk een trotse pauw. Ze is zo ontzettend trots dat ze met een pauw wordt vergeleken. 

Waarom beeldspraak?

• Met beeldspraak kun je iets extra duidelijk maken, nadruk op iets leggen (extra sterk, krachtig uitdrukken).
• Zo trek je de aandacht van je lezer en kun je hem verrassen of verbazen.
• Het maakt je tekst een stuk interessanter, spannender en aantrekkelijker.
• In het voorbeeld van de trotse oma, wordt extra sterk/krachtig uitgedrukt dat ze trots is. Door dit op deze manier te zeggen, wordt je taal een stuk aantrekkelijker. 

Beeldspraak: 3 elementen 

• Bij een vergelijking kunnen 3 elementen aanwezig zijn: het object, het beeld en het verbindingswoord.
  
• object: hetgene dat vergeleken wordt
• beeld: hetgene waarmee het object vergeleken wordt 
• verbindingswoord: woord dat het object en het beeld met elkaar verbindt

• Mijn broer is zo sterk als een leeuw.
  
• object = mijn broer
• beeld = een leeuw
• verbindingswoord = als

Uitleg 3 vormen van beeldspraak

• Op de volgende slides worden 3 vormen van beeldspraak uitgelegd.
  

Vergelijking met als

• Bij de vergelijking met als zijn alle 3 de elementen aanwezig: object, beeld en verbindingswoord
  

• Lachen als een boer met kiespijn.
  
• object: lachen
• beeld: een boer met kiespijn
• verbindingswoord: als

• Er zijn ook andere verbindingswoorden mogelijk: zoals, net als. alsof.
• Hij doet alsof hij gek is. (object = hij, beeld = gek)
• Mijn broertje gedraagt zich net als een baby. (object = mijn broertje, beeld = een baby)

Vergelijking zonder als

• Bij de vergelijking zonder als zijn 2 elementen aanwezig: object en beeld. 
• Het verbindingswoord wordt weggelaten.
  

• Evan, een angstige wezel, zit bij Nederlands bij ons in de klas.
  
• object: Evan
• beeld: een angstige wezel

Metafoor

• Bij een metafoor is maar 1 element aanwezig: het beeld. 
• Object en verwijswoord worden weggelaten. 
• MAAR... Je kunt wel zelf bedenken wat het weggelaten object is. 

• De koning van de wildernis sloop dichterbij.
  
• beeld de koning van de wildernis
• (weggelaten object = de leeuw)

Aan de slag!

• Op de volgende slides volgt steeds een fragment uit een aflevering van Zondag met Lubach.

• Probeer per fragment de beeldspraak te herkennen.
• Je begint met een aantal meerkeuzevragen. Daarna volgen open vragen.
• Gebruik de uitleg in deze les van LessonUp.

0

'Een broos groeiende economie is als een plantje.'

Dit is een ...

1. vergelijking met als
2. vergelijking zonder als
3. metafoor
4. metonymia

Toelichting

• 'Een broos groeiende economie is als een plantje.'
• Een broos groeiende economie wordt vergeleken met een plantje.

• Het object = Een broos groeiende economie (hetgene dat vergeleken wordt)
• Het beeld = Een plantje (hetgene waarmee het object wordt vergeleken)
• Verbindingswoord = Als 
• De vergelijking wordt dus gemaakt door een vergelijking met als.

'…maar de premier kwam met zo'n snoeischaar...'

Dit is een ...

1. vergelijking zonder als
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymia

Toelichting

• '…maar de premier kwam met zo'n snoeischaar...'
  

• Alleen het beeld (snoeischaar) wordt genoemd. 
  
• Het object wordt weggelaten. 
• Je kunt wel bedenken wat het weggelaten object zou moeten zijn. 
  

0

'Beeldspraak is het onverharde landweggetje richting gratis media-aandacht.'

Dit is een ...

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking zonder als
4. vergelijking met als

'Beeldspraak is het onverharde landweggetje richting gratis media-aandacht.'
Benoem het object en en het beeld.

0

Arjen Lubach zegt: 'Roemer werd meteen teruggepakt met een metafoor ...'

Wat is hier de metafoor?

0

Lubach zegt: 'Pechtold had er nog een (een metafoor) ...'

Welke metafoor wordt hier vervolgens genoemd?

0

Welke metafoor wordt in dit fragment genoemd?

0

Wat doet Geert Wilder met de grondwet?

Dit wordt verteld door middel van een metafoor. Welke metafoor is dit?

0

Welke vorm van beeldspraak komt in dit fragment voor?

Benoem de vorm van de beeldspraak en alle elementen (object, beeld, verbindingswoord).

0

Welke vorm van beeldspraak komt in dit fragment voor?

Benoem de vorm van de beeldspraak en alle elementen (object, beeld, verbindingswoord).

0

'Mensen in de bijstand moeten door steeds hogere hoepels heen springen.'
Welke vorm van beeldspraak is dit? Benoem alle elementen

0

Welke metafoor gebruikt Wilders in dit fragment?

0

Welke vorm van beeldspraak komt in dit fragment voor?

Benoem de vorm van de beeldspraak en alle elementen (object, beeld, verbindingswoord).

0

'Megafoons van het ongenoegen'
Dit is een ...

1. metafoor
2. vergelijking zonder als
3. vergelijking met als
4. personificatie

0

'Een wolk van pessimisme'

Dit is een ...

1. personificatie
2. vergelijking met als
3. metonymia
4. metafoor

0

'Kaboutertjes die dit gaan betalen'

Benoem de beeldspraak en de elementen.

Einde van de les!

You did it!

Volgende les zullen we nog een keer stilstaan bij beeldspraak. 

Je leert dan nog 2 nieuwe vormen van beeldspraak kennen.