Werkwoorden - OTT

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Werkwoorden

Wat je gaat leren:

1) Wat is een werkwoord?

2) Hoe moet je ' vervoegen'?

3) Stam, hele werkwoord, ik-vorm

4) Wat is de 'persoonsvorm' ?

5) De regels van de klinkerdief

6) De regels van verdubbelen medeklinker

7) Regels voor s/z en v/f

wat weet je over het werkwoord?

Een werkwoord is:

*Iets dat je doet

*Het verandert als het enkelvoud /meervoud wordt in een zin.

*Het verandert als de tijd van de zin verandert = VERVOEGEN.

*Het HELE WERKWOORD hoort niet bij een
persoon, ding of dier en eindigt op -EN.

*Een werkwoord heeft een STAM: dat is - EN van het hele werkwoord afhalen.

Wat is het hele werkwoord van
'zij kijkt'?

Wat is het hele werkwoord van
'hij brandt'? Let op de spelling!

Wat is het hele werkwoord van
'u loopt'? Let op de spelling!

Wat is het hele werkwoord van
'jij zegt'? Let op de spelling!

Het werkwoord 'vervoegen', wat is dat?

Vervoegen van het werkwoord
( in de tegenwoordige tijd):

Voor elke persoon wordt het werkwoord anders:

bijvoorbeeld:

* HELE werkwoord is: rijden

* ik = hele werkwoord -EN : ik rijd

* jij= ik-vorm + t : jij rijdt

* hij/zij/u/het = ik vorm+ t: hij/zij/u/het rijdt

* wij/jullie/zij = zoals het HELE werkwoord: wij/jullie/zij rijden

Het werkwoord vervoegen:

Dit heet ook wel :

PERSOONSVORM

je vormt het werkwoord zodat het bij de persoon past.

Waar moet je op letten?

*Het HELE werkwoord heet ook de INFINITIEF.

* De STAM is HELE werkwoord en -EN er af,
en lijkt op de IK-vorm, maar dat is niet zo!
KIJK:

!!! hele werkwoord: reizen

!!! stam: reiz

!!! ik-vorm: reis

Wat is de stam en wat is de ik-vorm van verven?

Er zijn ook onregelmatige werkwoorden.

Deze worden net een beetje anders vervoegd.

bijvoorbeeld:

gaan/staan

vervoeg het werkwoord ' gaan'
de ik - jij - hij - vorm

DAN zijn er nog de spellingregels.....

Iets met dubbele klinker (aa, ee, oo, uu),
dubbele medeklinker (tt, dd, kk, ss, ...)

Wat weet je daarover?

Lange klank (1)

Een kort woord met een korte klank krijgt 1 klinker:

bom, pak, sik, bek, mus

Lange klank (2)

Een kort woord met een lange klank krijgt 2 klinkers:

boom, taak, (ziek), been, vuur

Lange klank (3)

Als een woord lang is, hak je het in klankgroepen:

1 boom, 2 boo - men

ALS aan het eind van de klankgroep een klinker staat,
dan valt er 1 weg.

boo - men is dus bo-men

Dit heet een OPEN LETTERGREEP

Lange klank (4)

Kijk naar het verschil:

1 maan, 2 ma-nen

1 maand - 2 maanden

Lange/korte klank (5)

Bij maaN - den eindigt de klankgroep NIET op een klinker!

Dus gaat er NIET 1 klinker weg.

Bij ma- nen wel, dus is er 1 klinker weg.

 Lange klank (6)

Wat doe je?

* Het woord verdelen in klankgroepen.

* Eindigt een klankgroep op een dubbele klinker
dan eentje weghalen.

* Eindigt een klankgroep op een medeklinker,
dan lekker laten staan.

Wat is de stam en wat is de ik-vorm van praten?

Korte klank (1)

Een kort woord met een korte klank krijgt dus 1 medeklinker:

kUs, vIs, bEk

maar als je er meer van maakt:

1 vis, 2 visen....dan lees/hoor je viesen!

1 kus, 2 kusen....dan lees/hoor je kuusen!

dus om de klank KORT te houden,
gebruiken wij een extra medeklinker

Wat is de stam en wat is de ik-vorm van liggen?

en dan nog iets met.....

s/z

en 

f/v

z/s en f/v

Een z komt nooit aan het einde van een woord.

DUS:  reiZen - ik reiS

en

Een V komt ook nooit aan het einde van een woord.

DUS: proeVen - ik proeF

Wat is de stam van ' kluiven' ?

wat is de stam en wat is de ik-vorm van veinzen?

Weet je nu:

1) Wat een werkwoord is?

2) Hoe je moet vervoegen?

3) Wat stam, hele werkwoord, ik-vorm is?

4) Wat de persoonsvorm is?

5) De regels van de klinkerdief?

6) De regels van verdubbelen medeklinker?

7) De regels voor s/z en f/v?